Беларускія заводы працуюць на трафейных нямецкіх станках

На Аршанскім інструментальным заводзе Аляксандра Лукашэнку абурыла у тым ліку унікальнае завадское абсталяванне. Фрэзеровачныя станкі 1974 года выпуску, калі завод і пачаў працу. Еўрарадыё пашукала самае рарытэтнае завадское абсталяванне і, можам сказаць, што 44-гадовыя станкі інструментальнага завода — гэта не мяжа.

На сталічным заводзе "Гарызонт" распавядаюць, што ў 2008 годзе прадпрыемства закупіла новае абсталяванне. Тым не менш, тут захаваўся радыяльна-свідравальны станок 1967 года выпуску — дапаможны рарытэт і цяпер выкарыстоўваецца, але ўжо не для масавай вытворчасці. Станку 51 год!

Будаўніцтва Мінскага камвольнага камбіната пачалося ў 1951 годзе. А нядаўна прадпрыемства мадэрнізавалася, і цяпер асноўнае абсталяванне 2014-2015 гадоў. Няўжо нічога не захавалася?

"Стужкавая машына ў нас 1989 года, а грэбенечасальныя, якімі мы таксама карыстаемся, — больш сучасныя, 90-х гадоў, — расказваюць на прадпрыемстве. — У іх там ужо было праграмнае кіраванне, але не такое складанае, як цяпер на новым абсталяванні".

Але навошта было пакідаць старыя станкі?

"Пакінулі на ўсялякі выпадак. Калі мадэрнізуешся, рэзка перайсці на новае абсталяванне складана. Пакуль прыцярэцца, пакуль параметры наладзяцца... Але цяпер, калі ў нас вялікая нагрузка, гэтыя машыны нават дапамагаюць. Можна працаваць і на старым, і на новым. Старыя машыны лягчэй рамантаваць. На новым абсталяванні — электроніка. Гэта трэба спецыяліста добрага. Наладка робіцца цяжэй. А са старым абсталяваннем нашы вопытныя слесары ўсё жыццё працавалі. Натуральна, ім прасцей са старым".

На маладзечанскім спецпрадпрыемстве аўтамабільнай і сілавой электронікі "Электрамодуль" на нашы роспыты сумна засмяяліся, маўляў "у нас тут усё старэнькае, дзесьці 74-года".

Рарытэты на Баранавіцкім вытворчым баваўняным вытворчасці "Блакіт" крыху маладзейшыя, але таксама з мінулага стагоддзя:

"Ткацкія станкі СТБ-175 80-х гадоў выпуску. Яны да гэтага часу працуюць. У нас яшчэ ёсць адбельная лінія кіёта 80-га года. Адбельная лінія адбельвае, як і новая, у прынцыпе. У нас быў вельмі вялікі парк гэтага абсталявання. Часткова мы такое ж абсталяванне спісалі, і цяпер выкарыстоўваем яго ў якасці запчастак. А так, тканіны выпускаюцца якасныя. Структура тканіны якой была, такой і засталася. Нічога не памянялася".

Але ўсе гэтыя рарытэты нішто ў параўнанні з абсталяваннем, якое ёсць на Слонімскім кардонна-папяровым заводзе "Альберцін".

"Адна машына ў нас працуе, якую пасля вайны з Германіі вывезлі. Іншая — таксама з тых часоў. Натуральна, яго пераабсталявалі сучаснымі механізмамі, але сам станок яшчэ “фашысцкі”".

Папераробчыя машыны 1913 года былі на фабрыцы "Чырвоная зорка" ў Чашніках, але іх спісалі.

"Рарытэтаў няма, — кажуць на фабрыцы. — Самае старое абсталяванне цяпер недзе 80-х гадоў мінулага стагоддзя. Ёсць адзін станок свідравальны, яго саўнаргас яшчэ выпускаў, можа быць, у 50-х гадах. Ён яшчэ працуе — свідруе адтуліны, калі трэба. Былі раней старажытныя папераробчыя машыны 1913 года, але іх усё выкінулі. Царскія яшчэ. Былі чэшскія машыны фірмы Stori Mantel, але іх таксама выкінулі".

Нямецкі даваенны станок знайшоўся і на суднабудаўнічым заводзе ў Пінску. Праўда, калі Еўрарадыё вырашыла ўдакладніць у галоўнага інжынера год выпуску гэтага рарытэта, той ўсё правільна зразумеў: "Што? Пасля ўсёй гэтай рэакцыі прэзідэнта на вытворчасць, потым яшчэ хочаце нешта напісаць? Не, нічога я распавядаць не буду".