Ігар Марзалюк: Гуманітарныя навукі ў школе па-беларуску — гэта рэальнае двухмоўе
Ігар Марзалюк распавёў Еўрарадыё, чаму ў школах варта весці па-беларуску ўсе гуманітарныя прадметы, чаго для гэтага не хапае, і як гэта можна рэалізаваць.
Ігар Марзалюк: Ёсць беларускамоўныя школы, дзе ўсё па-беларуску. А ў астатніх школах і гімназіях, якія рускамоўныя, там мінімум беларускай моўнай практыкі. Таму я лічу, што правільна было б, каб ва ўсіх школах гуманітарны блок выкладаўся па-беларуску. Увесь, апроч рускай мовы і літаратуры. Гэта тое, да чаго мы мусім ісці, рэалізацыя рэальнага двухмоўя. Мая асабістая прыватная ініцыятыва, і я яе агучыў. Наколькі так будзе ці не будзе, я не ведаю.
Еўрарадыё: А настаўнікі ёсць адпаведныя?
Ігар Марзалюк: Гэта мусіць рэалізавацца павольна і няспешна. Гэта праблема моўнай кампетэнцыі. Бо нам трэба, каб гэта былі падрыхтаваныя настаўнікі.
Еўрарадыё: І якая рэакцыя на вашу прапанову?
Ігар Марзалюк: Будзе сценаграма ў прэзідэнта, ён з гэтым азнаёміцца. Быў міністр адукацыі. Ёсць закон аб мовах, згодна з ім, адны вучацца па-руску, іншыя па-беларуску. Але для ўсіх грамадзян краіны карысна было б атрымліваць дзве моўныя кампетэнцыі. І мы б не парушалі права на атрыманне навучання па-руску. Бо ў нас дзве дзяржаўныя мовы.
Еўрарадыё: Дык трэба рыхтаваць настаўнікаў цяпер.
Ігар Марзалюк: Гэта тое, аб чым казаў акадэмік Аляксандр Лукашанец. А казаў ён, што галоўная праблема на сёння — гэта праблема моўных кампетэнцый настаўнікаў і выкладчыкаў. Каб у працэсе навучання ва ўсіх ВНУ краіны, і фізік, і гуманітарый, меў беларускамоўную кампетэнцыю. У ідэале.
Еўрарадыё: А як вам ідэя наконт цалкам беларускамоўнай ВНУ?
Ігар Марзалюк: Адна прыватная ВНУ нічога не вырашыць. Гэта вялікая перспектыва, гэта доўга. Ёсць людзі, якія лічаць, што можна ўсё зламаць, усе перакруціць. Трэба проста няспешна, спакойна, акуратна прапрацоўваць гэтыя моманты. Дзяржава, на ўзроўні міністэрства адукацыі, на ўзроўні кіраўніка дзяржавы, цікавіцца і цікавілася тым, колькі выкладчыкаў выкладае па-беларуску. На сёння выкладанне па-беларуску ў ВНУ — гэта справа выкладчыка. Калі нехта з маіх калег хоча гэта рабіць, ён гэта робіць. Мне, прынамсі, ніхто ніколі не замінаў.
