Керч пасля тэракту і пахавання: горад магільнай цішыні

17 кастрычніка ў Керчанскім Політэхнічным каледжы прагрымеў выбух. Выбухоўку і вінтоўку прынёс на заняткі чацвёртакурснік Уладзіслаў Раслякоў. Сумку з бомбай ён пакінуў у сталовай. Калі выбуховае прыстасаванне спрацавала, Раслякоў ішоў па будынку са стрэльбай і расстрэльваў ўсіх, хто трапляўся пад руку. Потым застрэліўся сам. 20 загінулых, 73 пацярпелыя.

На могілках горада і сёл побач з Керчу — свежыя магілы. Родныя, сябры, суседзі загінулых падлеткаў і педагогаў, якія прыйшлі на памінкі, маўчаць — растлумачыць, чаму менавіта тут адбылося самае буйное ў гісторыі Украіны і Еўропы масавае забойства ў школе, рацыянальна не атрымліваецца.

Вікторыя — прыгожая жанчына, моўчкі глядзіць у твар дачкі Аліны на фота, якое прымацаванае да крыжа. 16-гадовая Аліна Керава займалася ў мадэльнай школе, добра малявала. У Політэхнічным каледжы вучылася на другім курсе. Пра падзеі ў каледжы маці паведамілі па тэлефоне. Некалькі гадзін яна ездзіла па моргах.

Да Вікторыі падыходзіць мужчына — ён сваяк Вікі, сяброўкі Аліны, якая таксама загінула. Віку везлі на тэрміновую аперацыю ў Маскву, туды забіралі цяжка параненых. Ёй ампутавалі нагу, шанец на выратаванне быў. Але Віка памерла на борце самалёта, стаўшы апошняй, дваццатай ахвярай.

Сваякі загінулых эмацыйна знясіленыя і не жадаюць увагі з боку СМІ.

"Усе асцерагаюцца, што нейкую інфармацыю перакруцяць, выкарыстаюць не так. Вы ж ведаеце, як яно цяпер. Усё ж вельмі складана паверыць, што субтыльны хлопчык так метадычна расстрэльваў іншых дзяцей", — кажа жанчына на могілках, дзе пахаваныя ахвяры стралка. У горадзе са 150 тысячамі насельніцтва шмат тых, у каго пацярпелі родныя, ці тых, хто вучыўся там і перажыў жах, бо Політэхнічны каледж — адна з найбуйнейшых навучальных устаноў Керчы.

Рудэну Джурану крыху менш чым праз месяц споўнілася б 16. Ён толькі паступіў вучыцца на электрыка. Пахавалі яго першым, на наступны дзень пасля страляніны, 18 кастрычніка. Ён з мусульманскай сям'і і жыў у пасёлку Гарнастаеўка на захад ад Керчы.

"За 48 гадоў у мяне не было і сівога воласа. І вось усе адразу. Рудэн мне не пляменнік, ён мне сын, я яго выгадаваў, на сваіх грудзях калыхаў, кожнае лета ён прыязджаў да мяне. Ён быў такім дзіцём — цішэй вады, ніжэй травы, — кажа Бахціяр, дзядзька загінулага студэнта. Ён трымаецца за сэрца. — Я асабіста бачыў сем верталётаў, і верыў, што Рудэн на адным з іх, таму што яго ж не было ў спісах, ні жывых, ні параненых. А потым, ужо ўначы бачу — хуткая. І ў мяне ўсё знямела, я зразумеў, што гэта ўсё".

Бахціяр ў дэталях апісвае траўмы, якія атрымаў хлопчык — Рудэн трапіў у эпіцэнтр выбуху.

Старэйшы брат Рынат таксама вучыўся ў каледжы, але сышоў падчас абеду. Ужо потым, кажа дзядзька, пачуў выбух. Забойцу Вадзіма Раслякова Рынат успомніў, але распавядаў сям'і, што ён быў зусім непрыкметны, і яго наогул павінны былі выключыць з тэхнікума...

Нягледзячы на ​​тое, што ўсе лекары горада, у тым ліку і прыватныя, з'ядналіся, рук не хапала. Таму студэнтаў трэцяга і чацвёртага курсаў медыцынскага каледжа выклікалі для аказання першай дапамогі.

"Прыехала чарговая машына, потым сказалі, што прывязуць цяжкіх. Там было вельмі-вельмі шмат крыві. Адзін з маіх аднагрупнікаў на руках нёс параненага на шосты паверх. Нам потым сказалі, што некаторыя з тых, каму мы хацелі дапамагчы, памерлі. Я бачыла дзяўчыну без рук і ног. Мы ж у першую чаргу павінны дапамагаць тым, у каго менш раненняў", — распавядае Ліля (імя змененае), студэнтка Медыцынскага каледжа.

Лілі 18 гадоў, таму тыя, каго яны ратавалі, па сутнасці, яе аднагодкі.

"Вядома, страшна. Мы ўвесь час думалі, што маглі апынуцца на іх месцы. Але самае страшнае, што я не магу ўявіць, ці перажыла б мая мама, калі б такое здарылася са мной".

Ва ўсіх навучальных установах Керчы заняткі аднавіліся ў панядзелак. У тым ліку і ў Політэхнічным каледжы, але ў іншых карпусах. Каля будынка, дзе адбылася трагедыя — імправізаваны мемарыял з кветак, цацак і свечак. Сюды прыходзяць людзі, кладуць кветкі, плачуць, ці проста маўчаць. Амаль не размаўляюць паміж сабой і сыходзяць. Нягледзячы на ​​размовы ў сеціве, ні сярод прысутных на могілках, ні ля вучылішча амаль не ўспамінаюць Улада Раслякова, ад рук якога загінулі 20 чалавек, пацярпелі 73, дзесяць — у цяжкім стане.

У Керчы завяршылася трохдзённая жалоба. Але горад нібы разумее, што гора, як і маўчанне, працягнецца тут яшчэ доўга.