Народ паўстаў супраць прэзідэнта, ён уцёк. Толькі не ў Беларусі, а ў Шры-Ланцы

11/07/2022 - 11:27

Абстаноўка ў Шры-Ланцы / AP Photo

Група мужчын скача ў шыкоўны басейн, дзясяткі іншых стаяць вакол і ўхвальна крычаць. Некаторыя ў гэты момант у раскошнай спальні: скачуць на вялікім ложку або ляжаць на канапе, вывучаюць мэблю і ўпрыгожанні. Усё адбываецца ў адной з рэзідэнцый прэзідэнта Шры-Ланкі Гатабаі Раджапаксы.

Народ восстал против президента, он убежал. Только не в Беларуси, а в Шри-Ланке

Пасля месяцаў эканамічнага крызісу (Еўрарадыё падрабязна расказвала пра народную незадаволенасць у траўні) пратэстоўцы не вытрымалі і перайшлі да рашучых мер. Што адбываецца ў гэтай краіне проста цяпер?

Крэсла захісталася

Тое, што ва ўладаў Шры-Ланкі — фактычна двух братоў Раджапакса — сур'ёзныя праблемы, стала канчаткова зразумела ў траўні. Тады брат прэзідэнта, Махінда Раджапакса, падаў у адстаўку на фоне пратэстаў.

Праўда, гэта не азначала перамогу пратэстоўцаў: у краіне ўводзілася строгая каменданцкая гадзіна, а ў сілавікоў быў загад страляць па тых, хто выходзіць на мітынгі. Шры-ланкійцаў гэта не спалохала.

Сітуацыя нечакана абвастрылася ў пачатку ліпеня. Народная незадаволенасць дасягнула такой стадыі, што пратэстоўцы прарваліся праз барыкады на тэрыторыю прэзідэнцкага палаца. Можна было б сказаць, што яны нядрэнна правялі час з басейнам і ў дарагой абстаноўцы, але сілавікі па-ранейшаму дзейнічалі жорстка: вядома пра больш чым сотню пацярпелых.

Адначасова іншая частка пратэстоўцаў прарвалася ў рэзідэнцыю прэм'ер-міністра. Там яны зладзілі зону барбекю: смажаць мяса і гуляюць па тэрыторыі. Будынак жа ператварылі ў імправізаваны музей.

Наперадзе адстаўка?

Пасля захопу рэзідэнцыі прэзідэнт Раджапакса быў эвакуяваны вайскоўцамі. Дзе ён — не паведамляецца, але ў мясцовых СМІ з'яўлялася інфармацыя пра тое, што кіраўнік дзяржавы пакінуў краіну. Сам ён на публіцы не з'яўляецца — толькі перадае свае выказванні праз прэс-сакратара. Напрыклад, просіць народ "увайсці ў сітуацыю" і дзейнічаць "мудра".

Інфармацыя пра магчымую адстаўку прэзідэнта супярэчлівая: 10 ліпеня з'явіліся звесткі пра тое, што ён гатовы сысці, пазней гэта было зняпраўджана. 11 ліпеня прэм'ер-міністр заявіў, што кіраўнік дзяржавы пакіне пасаду да 13 ліпеня — нібыта той яго паінфармаваў. Сам Раджапакса пакуль заяў не рабіў. Але ўжо былі звесткі пра тое, што новыя выбары нібыта пройдуць да сакавіка 2023-га.

Прэм'ер-міністр таксама гатовы сысці, але з умовай: толькі пасля фармавання новага складу ўрада. Яшчэ адзін нюанс: ён патрабуе, каб у абноўленым урадзе былі прадстаўнікі ўсіх партый, гэта значыць і цяперашняй кіраўнічай.

Пратэстоўцы такія ўльтыматумы ўспрымаюць неадназначна: кагосьці задавальняе, але па большай частцы патрабаванне заключаецца ў поўным сыходзе з улады ўсяго клана Раджапакса і набліжаных да іх чыноўнікаў. Гісторыя знаходжання ў вярхах краіны там, дарэчы, налічвае два дзесяцігоддзі.

Прычына праблем у Шры-Ланцы. Коратка

Пасля пандэміі і няўдалых рашэнняў уладаў у Шры-Ланцы пачаўся найбуйнейшы эканамічны крызіс з моманту здабыцця незалежнасці. Інфляцыя ўжо перавышае 50%, дзярждоўг набліжае краіну да дэфолту, затое квітнеюць карупцыя і кумаўство ва ўладзе.

Увесну цярпенне жыхароў Шры-Ланкі лопнула. Прэзідэнт Раджапакса спрабаваў выправіць сітуацыю: адначасова змагаўся з пратэстоўцамі і спрабаваў знайсці падтрымку за мяжой. Напрыклад, прасіў Пуціна паставіць грошы і адначасова чакаў невялікай падтрымкі ад ЗША.

У выніку сябры ўрада пачалі сыходзіць у адстаўкі — у тым ліку, як ужо згадвалася, і брат прэзідэнта. Але "палавінчатыя" меры, як відаць сёння, не дапамаглі. Вялікая імавернасць, што зусім хутка эпоха дынастыі Раджапаксы ў Шры-Ланцы скончыцца.

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.