Аляксандр Дугін: Я — фанат Лукашэнкі!

Сакратар Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі Павел Барадзін можа сысці ў адстаўку. Яго пераемнікам расійскія СМІ ў адзін голас называюць кіраўніка Міжнароднага “Еўразійскага руху” Аляксандра Дугіна.

Павел Барадзін быў дзяржсакратаром Саюзнай дзяржавы амаль 11 гадоў і запомніцца гучнымі заявамі пра тое, што неўзабаве ў Саюзную дзяржаву папросіцца Еўрапейскі саюз. Яго пераемнік — вельмі цікавая і неадназначная асоба. У яго за плячыма шчыльнае сяброўства з “новымі правымі” і захапленне нацыяналістычнымі ідэямі. Але сёння гэта сур'ёзны чалавек — рэлігійны філосаф і ідэолаг неаеўразійства, якое лічыць адзінай ідэалогіяй, вартай Расіі.

Еўрарадыё: У прэсе з'явілася інфармацыя пра тое, што вас чакае прызначэнне на пасаду дзяржсакратара Саюзнай дзяржавы — замест Паўла Барадзіна. Ці чулі вы пра гэта?

Аляксандр Дугін: Натуральна, чуў. Але перад тым, як улада прымае пэўнае рашэнне, адбываюцца вельмі доўгія цыклы абмеркаванняў. Таму я не магу сказаць, што гэта зусім неабгрунтаваная інфармацыя. А, з іншага боку, такія ўцечкі ўсё скажаюць і падаюць тое, што было толькі адным з планаў, як дадзенае.

Еўрарадыё: Я так і не зразумеў, ці можна ўжо віншаваць вас з новай пасадай…

Аляксандр Дугін: У Расіі ўсё заўжды робіцца ў апошні момант. Усе думаюць, што Пятроў, а раз — і не Пятроў. Такая непразрыстая палітыка прадугледжвае непразрыстае прыняцце рашэнняў. А тое, што адбываецца да таго — гэта такое складанае жыццё, што сказаць напэўна нельга ўвогуле нічога. Я думаю, што ў дачыненні да маёй кандыдатуры ў Аляксандра Рыгоравіча ніколі не ўзнікла б ніякіх пытанняў. Але ёсць пэўныя сумневы ў Крамлі.

Еўрарадыё: То бок, вы яшчэ сябе ў крэсле Паўла Барадзіна яшчэ не бачыце?

Аляксандр Дугін: Калі шчыра — пакуль не. Я лічу, што ізноў прызначаць якую-небудзь “свінню ў пінжаку”, і на гэтым усё скончыцца. Улада яшчэ не даспела да сур'ёзнасці еўразійства. Але яна даспее. І некалі даспее, і тады пачнуцца і кадравыя пытанні, і сур'ёзнае стаўленне. Пакуль што для Пуціна праект Еўразійскага саюза застаецца піяраўскім крокам. Але як толькі ён пяройдзе ў стадыю рэальнай інтэграцыйнай стратэгіі — натуральна, людзі якія займаліся гэтым усё жыццё, пачнуць увасабляць яго на практыцы.

Еўрарадыё: З Беларусі планы Пуціна не выглядаюць такімі ўжо эфемернымі.

Аляксандр Дугін: Давайце паставімся да гэтага па-філасофску, я ж філосаф. Калі прызначэнне вашага пакорлівага служкі ў рэальныя інтэграцыйныя структуры адбудзецца, гэта будзе азначаць, што да інтэграцыі постсавецкай прасторы Крэмль ставіцца самым сур’ёзным чынам. Пакуль гэта не адбудзецца — вы можаце спакойна лічыць, што гаворка ідзе пра галаслоўныя, дэмагагічныя заявы. Вось і ўсё.

Еўрарадыё: Тым не менш, менавіта Расію можна назваць асноўным рухавіком Саюзнай дзяржавы.

Аляксандр Дугін: Раней у адным шэрагу з інтэграцыйнымі былі і дэзінтэграцыйныя ініцыятывы, якія, на жаль, сыходзілі менавіта з Масквы. І прапанаваў Еўразійскі саюз менавіта Назарбаеў, і менавіта Лукашэнка казаў пра неабходнасць сапраўднай Саюзнай дзяржавы. Таму якраз тут слабым элементам была заўжды Расія. Але без Расіі гэта, натуральна, не пабудаваць. Еўразійства мусіць сыходзіць з Расіі. А пытанне застаецца такое: зараз Пуцін абвясціў арыентацыю на Еўразійства. Вось мы і праверым, ён гэта ўсур’ёз, ці як заўжды.

Еўрарадыё: Як вы зараз ацэньваеце Саюзную дзяржаву? Ці пагодзіцеся з тым, што яна перажывае крызіс?

Аляксандр Дугін: Пасіянарны чалавек заўжды дзейнічае актыўна. А чалавек субпасіянарнага плана (гэта па Гумілёву), да якога належыць пераважная большасць расійскіх чыноўнікаў, ды яшчэ і не без карупцыйнага складніка, натуральна, займаецца асцярожнай абаронай уласнай пасады, ды яшчэ і пра сваю кішэню не забывае. Таму ў нас нічога і не адбываецца. Я б гэтую сітуацыю змяніў. Нам патрэбны іншы кіруючы клас, не той, які ў нас ёсць. Іншая палітычная эліта.

Што датычыцца расійска-беларускай Саюзнай дзяржавы — я думаю, самае вялікае дасягненне ў тым, што яна ёсць. Нарэшце з мёртвай кропкі зрушыўся Мытны саюз. Гэта вельмі добра, бо эканоміка — вельмі важны аспект. Але, натуральна, палітычнай інтэграцыі няма. Бо ў нас розныя грамадствы, і нават сістэмы каштоўнасцяў у Расіі, Беларусі і Казахстана зараз розныя. І гэтаму не надаецца, на мой погляд, ніякай увагі! А менавіта тое, што нашы грамадствы разыходзяцца і стварае паступова новыя і новыя бар'еры.

Еўрарадыё: Калі вы ўсё ж такі будзеце дзяржаўным сакратаром Саюзнай дзяржавы — якія будуць вашы першыя крокі?

Аляксандр Дугін: Распрацаваў бы і неадкладна рэалізаваў праграму па актыўным, інтэнсіўным, палітыка-светапоглядным, ідэалагічным, сацыяльным, навуковым экспертным дыялогу нашых краінаў. Прычым знайшоў бы і сродкі, і энтузіястаў, і магчымасці, і пляцоўкі. Каб мы высветлілі нарэшце, што нас збліжае, а што раздзяляе. І вось, падчас высвятлення поглядаў на гісторыю, на каштоўнасці, на шлях развіцця, на славянства, на гістарычныя ацэнкі таго ці іншага перыяду, мусіць нарадзіцца пэўнае ўзаемаразуменне паміж расійскім і беларускім бокам. Вось з гэтага і варта было б пачаць: выпрацаваць на падставе глыбокага аналізу таго, што нас збліжае, і таго, што нас раздзяляе. Стратэгіі, накіраваныя на тое, каб фактары збліжэння акцэнтаваць, а фактары раздзялення патлумачыць ці мінімалізаваць.

Еўрарадыё: Як, на ваш погляд, Еўропа ўплывае на Саюзную дзяржаву?

Аляксандр Дугін: Заходняя Еўропа дзейнічае апошнім часам у інтарэсах ЗША і імкнецца пасварыць славянскія народы. А чаго мы хацелі? Гэта традыцыйная палітыка, вялікая палітыка. У яе ёсць даўно ўсталяваныя контуры, класічныя схемы. Нічога іншага ад Захаду мы і не мусім чакаць: з аднаго боку, ён дэманізуе прэзідэнта Беларусі, з іншага падштурхоўвае Беларусь да інтэграцыі з Еўропай.

Захаду верыць нельга, і Мінск, як мне здаецца, гэта добра разумее. І ў гэтым плане мне здаецца, што стратэгія па адрыве Беларусі ад Расіі ў Мінску пацерпіць катастрофу. Пакуль было яшчэ незразумела з вяртаннем Пуціна мне здавалася, што на гэтую правакацыю па дэманізацыі Аляксандра Лукашэнкі і палітычнай сістэмы Беларусі “вядзецца” Крэмль. Гэта была наша палітычная памылка. Нам неабходна папросту інтэграваць дзве дзяржавы ў адну. З улікам поўнага раўнапраўя і суверэнітэту кожнага складніка.

Еўрарадыё: Ці часта вам даводзіцца бываць у Беларусі? Калі прыязджаеце — з кім лічыце неабходным сустрэцца?

Аляксандр Дугін: З кім мы сустракаемся — гэта пытанне вельмі прыватнае. Розныя людзі ёсць. У тым ліку і тыя, хто мае даволі сур’ёзныя прэтэнзіі да Расіі. Нехта — гістарычнага плану. Такія людзі лічаць, што Расія затармазіла станаўленне беларускай нацыянальнай ідэі. А нехта, наадварот, лічыць, што Расія праводзіць гіперліберальную празаходнюю палітыку, непрымальную для Беларусі.

Дарэчы, я не хаваю гэтага, і я заўжды казаў, што з’яўляюся фанатам Лукашэнкі. Мне здаецца, што ён не толькі праводзіць найбольш адэкватную палітыку ў сваім грамадстве, але і правільна будуе адносіны з Расіяй. І я лічу цалкам абгрунтаванай яго боязь таго, што беларускую эканоміку паглынуць расійскія алігархі. Крэмль гэта разумее нашмат горш.

Еўрарадыё: А ці здаралася вам кантактаваць з беларускімі апазіцыянерамі?

Аляксандр Дугін: Так. Яны — ворагі саюзнай дзяржавы, і не хаваюць гэтага. Я разумею іх гледзішча, але размовы з імі быць не можа. Але пры гэтым ёсць пэўныя колы прадстаўнікоў беларускага нацыяналізму — рознай ступені радыкальнасці: і радыкальных, і ўмераных — з якімі мне было б вельмі цікава камунікаваць. Інтэлектуалы з гэтага асяродку развіваюць вельмі спецыфічнае бачанне беларускай ідэнтычнасці, з вельмі глыбокімі гістарычнымі каранямі, якое рэзка адрозніваецца ад прынятага ў Расіі. І вось меркаванне гэтых колаў, я думаю, трэба ўлічваць.