Залежны vs. незалежны: які з беларускіх тэатраў перамог у 2022-м — стрым

Звальненні па палітычных матывах, эміграцыя, крымінальныя справы, закрыццё пляцовак, адцэнзураваныя пастаноўкі, Быкаў па-руску — тое, чым жыве цяпер тэатр у Беларусі. 

Напрыклад, Купалаўскі тэатр цягам двух гадоў пасля дэмаршу асноўнай трупы ў жніўні 2020-га спрабуе набраць актораў і мае ў рэпертуары ўсяго пяць спектакляў. З Вялікага тэатру, які ў 2022-м узначаліла былая рэктарка Акадэміі Музыкі, сенатарка Кацярына Дулава, за два гады было звольнена ці сышлі па ўласным жаданні дзясяткі артыстаў оперы, балета і аркестра. Ліквідаваныя ці з'ехалі незалежныя трупы і лабараторыі. Знішчана тэатральная крытыка, якая магла б даваць ацэнку таго, што цяпер адбываецца на сцэнах 28-мі афіцыйных тэатраў. 

У той жа час беларускія незалежныя трупы і артысты паспяхова інтэгруюцца ў сістэму заходнееўрапейскіх тэатраў. За апошнія паўгода толькі ў адной Варшаве адбыліся прэм'еры і паказы спектакляў "Вольных купалаўцаў", незалежнага берасцейскага тэатра "Крылы Халопа", рэжысёра Юрыя Дзівакова, актора Ігара Шугалеева. Спектакль Свабоднага тэатра "Сабакі Еўропы" па прызнанай у Беларусі экстрэмістскай кнізе Альгерда Бахарэвіча ўвайшоў у топ найлепшых брытанскіх спектакляў.

Хто ў гэтым спаборніцтве за два гады дамогся большага, і чаму? Ці мае сэнс і плён для тэатральнага мастацтва калабарацыя дзеячоў культуры з лукашэнкаўскімі ўладамі? Ці застаўся ў Беларусі незалежны тэатр ці ён цалкам знішчаны? Ці можна цяпер збегчы беларусу ад рэальнасці, пайшоўшы ў тэатр? Ці ёсць там тэатральны настрой? 

Пра гэта ды іншае гутарым з тэатральным крытыкам Дзянісам Марціновічам і арт-менеджаркай, кіраўніцай закрытага рэжымам цэнтра мастацтва "АртКарпарэйшен" Анжалікай Крашэўскай.