Беларусі ўсё складаней аддзяляцца ад Расіі: што не так з санкцыямі Украіны
Згодна з новымі абмежаваннямі, беларускія аўтары, якія ніякім чынам не прасоўваюць рускі свет, не могуць прадаваць кнігі ва Украіне / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё
Беларусы і ўкраінцы ўсё яшчэ мала ведаюць адно пра аднаго. Да гэтага дадалася забарона на ўвоз ва Украіну беларускіх кніг услед за расійскімі. Гэта стала сведчаннем яшчэ адной праблемы: Беларусь ва Украіне ўсё складаней аддзяляецца ад Расіі, а дэмсілы — ад Лукашэнкі.
Еўрарадыё даведалася ў экспертаў, як можна вырашыць гэтыя праблемы.
Гэта не супраць Беларусі?
Украіна забараніла ўвоз кніг, выдадзеных у Беларусі і аўтарства беларусаў. Уладзімір Зяленскі 22 чэрвеня падпісаў адпаведны закон, які прапаноўваўся яшчэ у чэрвені 2022 года. Згодна з ім, беларускія кнігі забараняецца камерцыйна распаўсюджваць ва Украіне. Калі аўтар пасля 1991 года з’яўляецца грамадзянінам Беларусі, такія выданнні таксама пад забаронай. Нават калі кніга выддзеная па-за межамі Беларусі. Дазваляецца правозіць ва Украіну беларускія кнігі толькі для сябе і не больш за дзесяць на аднаго чалавека.
— Трэба разумець, што гэты закон скіраваны на забарону ўвозу кніг перш за ўсё з Расіі, — падкрэслівае дырэктар украінскага Інстытута сусветнай палітыкі Яўген Магда. — На тэрыторыi Беларусі выдаецца дастаткова рускамоўных кніг. Думаю, сёння, калі межы паміж нашымі кранамі практычна закрытыя, няма такога, каб кнігі завозіліся з мэтай продажу. Таксама не думаю, што ўкраінскія памежнікі будуць перакопваць валізкі і выбіраць кнігі, якія ў кагосці ў багажы і напісаныя па-беларуску.
Хоць закон скіраваны хутчэй супраць Расіі, гэта не адмяняе вялікай праблемы ў адносінах паміж беларусамі і украінцамі: няма агульнай інфармацыйнай прасторы, працягвае эксперт. То-бок складана данесці адно да аднаго, чым суседзі жывуць.
— Калі прымаецца закон ці нейкі ўказ, маецца на ўвазе распаўсюджанне правілаў на ўсіх. Забароны на рускую і беларускую літаратуру наўпрост звязаныя. Гэта палітычна матываванае рашэнне. Гэта генералізацыя і абагульненне становіцца ўсё большым трэндам ва ўкраінскай палітыцы. Напрыклад, калі гаворка ідзе пра санкцыі, яны прымаюцца і ў дачыненні да расійскіх, і ў дачыненні да беларускіх кампаній. Таму што часта яны цесна звязаныя.
Цяпер гэты прынцып абагульнення распаўсюджваецца ў тым ліку на культуру. Гэта значыць, што ва Украіне ёсць унутраны запыт на забарону рускага свету. З гэтым, вядома, у першую чаргу звязаная друкаваная прадукцыя, сродкі масавай інфармацыі.
У такіх умовах аддзяляць Беларусі ад Расіі і беларускія дэмакратычныя сілы — ад рэжыму Лукашэнкі ва ўспрыманні ўкраінцаў становіцца ўсё цяжэй, падкрэслівае экспертка.
— Усе беларусы, якія выехалі за межы краіны, у тым ліку прадстаўнікі дэмакратычных сіл, нягледзячы на погляды і перакананні, трапілі пад гэтыя санкцыі гэтаксама, як, напрыклад, я. Вядома, гэта вельмі сумна, што гэтая праблема аддзялення не ў фокусе ўвагі ва Украіне.
