Цэны, заробкі і курсы валют. Эканамічныя вынікі 2024 года і прагнозы на 2025-ы

31/12/2024 - 14:05

Вынікі 2024 года і прагнозы на 2025-ы / Onliner

У апошні дзень года падводзім вынікі. Эксперты расказалі Еўрарадыё пра ключавыя эканамічныя падзеі ў Беларусі, а таксама пра тое, чаго чакаць ад заробкаў, цэн і валютнага курсу.

Агульны стан эканомікі ў 2024 годзе

Старшая навуковая супрацоўніца эканамічнага цэнтра BEROC Анастасія Лузгіна адзначае, што па апошніх паказчыках беларуская эканоміка дэманстравала рост: ВУП знаходзіцца на вышэйшым узроўні, чым планавалася, а заробкі растуць вельмі актыўна.

Калега Анастасіі Дзмітрый Крук адзначае, што заробкі па выніках года выраслі на 12%, і калі параўноўваць з перыядам да пачатку вайны, то рост складае больш за 20%.

Эксперты супадаюць у меркаванні, што гэта было дасягнута за кошт мяккай эканамічнай палітыкі дзяржавы, а таксама дзякуючы росту расійскай эканомікі.

— Што ў 2023-м, што ў 2024 годзе Расія дазваляе кампенсаваць страты Беларусі праз санкцыі. Наколькі доўгай будзе такая сітуацыя і колькі яшчэ Расія гэта будзе фінансаваць — адно з галоўных пытанняў, — кажа Дзмітрый Крук.

Пра заробкі і дэфіцыт працоўных рук

З негатыўных момантаў эканамісты адзначаюць дрэнны стан беларускага замежнага гандлю.

— Цягам года гандлёвае сальда сыходзіла то ў плюс, то ў мінус. І паводле апошніх дадзеных, яно ў мінусе. Калі ў наступным годзе працягнецца мяккая эканамічная палітыка дзяржавы, то мы рызыкуем прыйсці да таго, што гандлёвае сальда будзе хранічна адмоўна расці, — кажа Анастасія Лузгіна.

Таксама праблемай з'яўляецца дэфіцыт працоўных кадраў у Беларусі. Праз гэта растуць заробкі, але прадпрыемствы вымушаныя выдаткоўваць на гэта вялікія сродкі.

— І дзяржаўныя прадпрыемствы, і прыватныя, каб прыцягваць супрацоўнікаў, вымушаныя прапаноўваць вялікія заробкі. Але многія з іх ужо падыходзяць да мяжы фінансавай устойлівасці, — тлумачыць Дзмітрый Крук.

Пра цэны

Дзмітрый Крук упэўнены, што цэны, якія цяпер бачаць беларусы на паліцах крамаў, значна ніжэйшыя, чым мусяць быць.

— Гэта адбываецца праз дзяржаўнае рэгуляванне цэн. Але ў будучыні рабіць гэта будзе ўсё складаней.

Па-першае, праз пагаршэнне фінансавага здароўя прадпрыемстваў, а па-другое, праз тое, што беларускія цэны падцягваюцца да расійскіх.

Атрымліваецца, што ў 2025 годзе забяспечыць нізкі рост цэн будзе цяжэй.

Пра курсы валют

Кажучы пра стан эканомікі ў 2025 годзе, Анастасія Лузгіна звяртае ўвагу на тое, што, калі дзяржава працягне стымуляваць эканоміку, гэта можа прывесці да вымушанага росту заробкаў. Таму ў эканоміцы будуць назірацца перакосы, у тым ліку ў замежным гандлі. А гэта можа прывесці да ціску на валютны рынак.

— У 2024 беларускі рубель адносна стабільна трымаўся ў дачыненні да асноўнага кошыка валют (са скокамі ў лістападзе праз змены расійскага рубля). Але калі ў 2025 годзе адмоўнае сальда будзе расці далей, то ўзмацненне ціску на беларускі рубель працягнецца. І гэта можа прывесці да новай хвалі дэвальвацыі.