Што рабіць, каб пазбегнуць гвалту, і як быць, калі на цябе напалі?

Але там-сям у каментарах у вочы кідаецца чый-небудзь навязаны клопат у выглядзе “жанчыны павінны думаць галавой”, “жанчыны павінны ўмець абараняцца”, “не хадзіце па начах у кароткіх спадніцах” і гэтак далей.

Дзіўна, але не ўсе мужчыны разумеюць, што такія парады выклікаюць абурэнне ў жанчын і пытанне: чаму мы ў прынцыпе павінны нешта рабіць, каб нас не гвалтавалі?

— Таму самы дзейны спосаб пазбегнуць гвалту — не гвалтаваць, — адказвае на наша пытанне Наста Базар. — Я разумею, што гэта вельмі цяжка ўспрыняць, бо калі мы пытаемся, як можна ўберагчыся ад гвалту, дык адразу думаем толькі пра жанчыну — маўляў, што рабіць ёй? Але я хацела б пачаць з галоўнага: мужчыны, як уберагчы(ся) ад гвалту? Проста не гвалтуйце. Трэба проста забіць сабе ў галаву: гвалтаваць нельга.

Калі ласка, давайце думаць пра гэта, і, калі ласка, давайце асуджаць гвалт, прынамсі не меней, чым раіць нешта жанчынам і вучыць жанчын самаабароне. Калі мы будзем асуджаць гвалт, ён будзе знікаць, калі мы будзем займацца віктымблэймінгам, гвалт па-ранейшаму будзе такім чынам патрымлівацца і існаваць.

Так Наста Базар звяртаецца да мужчын і тлумачыць масавыя жаночыя просьбы ў сацсетках #хопіцьгвалціць.

Жанчыны, вучыцеся крычаць!

Наста Базар кажа, што, на жаль, пакуль мы жывем у свеце, дзе жанчынам прыходзіцца вучыцца самаабароне. Але ці можна неяк падрыхтавацца да сітуацый, калі на цябе нападаюць — пытанне цяжкае.

— Статыстыка кажа пра тое, што да 70 адсоткаў жанчын у такіх сітуацыях нават не могуць крыкнуць. У тым ліку таму, што нас з дзяцінства вучылі быць ціхімі, не высоўвацца і гэтак далей. Але насамрэч, просты рэзкі крык можа дэзарыентаваць.

Зразумела, што калі да цябе падыходзяць ззаду (мне здаецца, адзін з самых страшных нападаў), калі цяжка зарыентавацца самой і калі яшчэ нож ля горла прыстаўлены, наўрад ці падумаеш пра гэта. Але, жанчыны, вучыцеся крычаць. І каб гэта было не проста “А-а-а!”, а нейкі рэзкі гук, кшталту: “Ха!”   

Рэкамендацыі спецыялістаў, як перажыць страх быць згвалтаванай, можна пачытаць па гэтай спасылцы. Дзе б вы не знаходзіліся, можна звяртацца ў чат і на прамую лінію “Службы “Адно акно”, якая працуе з 12:00 да 20:00 па беларускім часе. Тут вам могуць дапамагчы не толькі псіхалагічнай падтрымкай, але і параіць школы самаабароны ў залежнасці ад вашай геаграфіі.

— Што яшчэ параіць, не ведаю. Практыка дэманструе, што, каб пазбегнуць жанчыне гвалту, самы аптымальны варыянт — гэта не выходзіць з кватэры і пажадана яшчэ, каб ніхто ў вокны не мог залезці і дзверы зламаць. Гэта не сарказм, гэта праўда. Толькі ў такім выпадку верагоднасць гвалту вельмі моцна зніжаецца.

Я не хацела б казаць жанчынам, каб яны не хадзілі адны ў начы, але, на жаль, у наш час трэба мець на ўвазе, што лепей сапраўды не хадзіць адной, трымаць у руцэ самы вялікі ключ, каб у выпадку чаго, ім можна было ўдарыць. Таксама лепей не заходзіць у ліфт адной, калі там ёсць мужчына або мужчыны.

А што наконт саміх мужчын?

Са слоў Насты Базар, пакуль яна жыла на радзіме, у Беларусі быў адзіны псіхолаг, які працаваў з мужчынамі, якія праяўлялі агрэсію да сваіх жонак ці іншых жанчын. Што з ім сёння і дзе ён, суразмоўніца не ведае.

Таксама Наста кажа, што за 16 год працы з тэмай гвалту ў Беларусі памятае толькі адзін выпадак, калі мужчына патэлефанаваў ёй і звярнуўся па дапамагу, маўляў не можа сябе кантраляваць, што рабіць?

Адзін выпадак...

— Любая праблема павінна вырашацца з усіх бакоў. Закон па хатняму гвалту так і не быў прыняты. Калі б ён быў прыняты, але ў грамадстве нічога не мянялася, ён бы не працаваў, бо грамадства пераконвае жанчын, што яны самі вінаватыя. То-бок з аднаго боку трэба працаваць з жанчынамі, яшчэ з другога — з мужчынамі, ну і, безумоўна, на заканадаўчым узроўні.

Добра, калі будуць арганізацыі, псіхолагі, якія дапамагаюць выйсці са стану агрэсара, але пакуль нічога не зменіцца на заканадаўчым узроўніі — усё дарма.

Трэба каб мянялася заканадаўства. Калі будзе закон, выбар паміж прымусовым наведваннем псіхолага ці турмою (як у некаторых краінах) — магчыма тады нешта ды зменіцца.