"А праўда, што Андрэй наш у Мінску папулярны?" Рэпартаж з Прудка
Прудок вядомы з 1722 года, калі жонка мазырскага падстарасты, пані Пшыбожына аддала частку вёскі езуітам, пра што сведчыць архіўны запіс. Сёння ад езуітаў тут не засталося ніводнага следу, а мясцовыя шчыра здзівяцца, калі вы пра іх запытаецеся. Затое не здзівяцца, калі спытаеце пра Андруся Горвата. З дзясятка жыхароў Прудка, якіх я сустрэў, пра яго не ведаў толькі стары дзед, які рубіў дровы ля будынка пошты. Дакладней ведаў, але не таго.
***
― Добры дзень!
― Здраствуйця.
― Скажыце, а дзе тут Горват жыве? Андрусь.
― А, гэта вам нада назад прайці, там возля магазіна павярніце направа і будзе яго другі дом. Да свіданія.
― А вы яго добра ведаеце?
― Ведаю. Да свіданія.
― Ведаеце, што ён кнігу напісаў пра Прудок?
― Ведаю. Да свіданія.
― Чыталі?
― Не чытала. Да свіданія.
― Дзякуй вам.
― Усяго добрага.
***
― Добры дзень, а вы Горвата ведаеце?
― Добры. Пятра?
― Андруся.
― Пятра ведаю. Ён у калхозе работая. На трактары.
― Мне Андрусь патрэбны. Пісьменнік.
― Хто?
― Пісацель.
― Не, ён на трактары. Пётр.
― Мне Андрусь патрэбны. Андрусь Горват.
― Ідзіця ў магазін спрасіця. Яны там знаюць. Іх там дзве цяпер далжно быць. Яны скажуць.
***
― Добры дзень.
― Здраствуйця.
― Скажыце калі ласка, пошта сёння будзе працаваць?
― Сёння не будзе. Толька заўтра.
― Ясна.
― А вам срочна нада? Я сейчас пазваню ёй, ана прыдзёт.
― Не, не. Не трэба. Я хацеў пра Андруся Горвата там спытаць.
― Так у мяне спрасіця, я вам усё раскажу.
***
― А што эта вы у нас тут фатаграфіруеця?
― Прудок фатаграфую. Я журналіст.
― Так і нас тагда сфатаграфіруйця!
― Канешне, з задавальненнем.
― Ой, не нада, я некрасіва выгляжу.
***
― А вы ведаеце, што Андрусь Горват пра ваш Прудок кнігу напісаў?
― Канешна знаю.
― Чыталі ўжо?
― Не чытала. Нада пачытаць.
― Вельмі добрая кніга.
― Знаеце, всё врэмені нету. Так забегаешся за дзень. Харошая кніга, гаварыця?
― Так.
― Нада пачытаць.
***
― А вы мне пад запіс раскажаце пра Андруся?
― Канешна. Андрэй у нас інцерэсны...
― Хвілінку, я зараз уключу дыктафон.
― Падаждзіця! Я с мыслямі саберусь.
***
― Я у кнізе Андруся шмат пра вашу краму чытаў.
― Ой!
― Там напісана, што вы вельмі любіце беларускую мову.
― Так! Вот к яму прыязжае сябар. З Польшы. Так ужо гаворыць красіва. Як жа яго завуць...
― Ягор.
― Ягор! Так красіва гаворыць. Мяне вельмі заінтрыгавала яго этая мова. Не так, як мы гаворыць. Як ён заходзіць у магазін, то я яму адразу ― так, Ягор, ну ка давай, размаўляй па-беларуску. Я ў кнізе гэтай таксама пра гэта чытала. Мы хоць і самі беларусы, але мы так не размаўляем.
― Кожны па-свойму размаўляе ў сваёй мясцовасці.
― Ну, але ж вы вот тожа так па-беларуску размаўляеце як Ягор. Адкуль вы?
― З Мінска цяпер ужо.
― А ну то ясна. З Мінска то канешна.
***
― А як вам кніга? Чыталі?
― Так. Андрэй мне падарыў. Чытала.
― Што вам там найбольш спадабалася?
― Ну я так усю не чытала. Што я сама ведаю, тое чытала. Пра магазін, пра пошту пра нашу. Што вам яшчэ сказаць?
― У кнізе Прудок сапраўдны? Як ёсць?
― Ну як сказаць... Я тут не так даўно жыву. Я сама з Аўцюкоў. Ведаеце пра Аўцюкі? Усе ведаюць. Вось Насця мая скажа вам, яна тут даўно ў Прудку. Скажы, Насця, пра кніжку.
― Мне не было калі, у мяне вялізнае хазяйства.
***
― Я ў кніжцы прачытаў, што з Аўцюкоў добрыя жонкі. Ці праўда?
― З Аўцюкоў? З аўцюкоўскіх дзяўчат добрыя жонкі.
― Так, так, З аўцюкоўскіх дзяўчат.
― Эта нада у мужыкоў папытацца, мы адкуль ведаем. Але ў мяне муж з Аўцюкоў, то я па моладасці вельмі сцеснялася. Усім гаварыла, што ён з Боруска. А потым стала ганарыцца, што я аўцючка. Аўцюкі вельмі таленавітыя людзі.
***
― Ой, мой муж ідзе.
― Мне уцякаць?
― Не. Толькі дзіктафон выключыце. А то зараз матаў наверне.
***
― Раскажыце крыху пра самога Андруся. Ён праўда не п'е?
― Праўда. Не п'е.
― І пра казу праўда?
― І пра казу. Дзержыць казу, агарод абрабатывае. Лічна я яму параіла, дзе купіць. У Фабіянаўцы.
― І куры ёсць?
― Куры дзержыць. І кабачкоў насадзіў. Вельмі многа. І мне прывозіў. У багажнік налажыў у веласіпед. Я і не знала, хто гэта мне палажыў. А гэта, аказываецца, ён.
***
― Як думаеце, добра, што Андрусь тут жыве?
― Я думаю, што, можа, і добра. Еслі чалавек, панімаеце, у горадзе сам сябе не можа найці. У вёсцы... Я думаю, што добра, што ён прыехаў.
***
― Андрусь у кнізе шмат пра дзяўчат піша...
― Ой, ну не ведаю я, як тут з жонкамі. Але дзевачка прыязджае да яго.
― Так?
― Так. Прыходзілі з ёй да нас у магазін. На канікулах. Такая вясковая дзевачка вельмі. Платочак завязаны. Харошая дзевачка.
***
― А праўда, што Андрэй наш у Мінску вельмі папулярны?
― Праўда. У Мінску, у Фэйсбуку, у інтэрнэце. Сапраўдная зорка.
― Ой-ё-ёй.
***
А пазнаёміцца асабіста з таямнічым літаратарам на гэты раз не атрымалася. Хата, якую завочна ведаюць тысячы беларусаў, сустрэла цёмнымі вокнамі і маўчаннем. Не дапамог ні грукат у дзверы, ні тупат на ганку. Магчыма, гэта і добра. У космасе чалавеку лепш быць аднаму.
