Як кормяць школьнікаў у Беларусі і Польшчы — параўналі абеды з эксперткай

Асноўная страва: бульбяное пюрэ і кавалак варанай курыцы ў жалезнай талерцы, плюс салата з капусты ў такой самай жалезнай місцы. На дэсерт — ягадны кампот.

Доктарка-нутрыцыёлаг Мая Е. лічыць, што прыём ежы мусіць быць прыемным, у тым ліку эстэтычна. Спецыялістка дадае, што сама б есці такую ежу не стала.

— Пачнём з плюсаў. Тут гэта капуста — адзін з самых карысных для здароўя дзіцяці відаў гародніны, поўны вітамінаў і мінералаў. Таму салацік — гэта класна. Але пытанне ў тым, чым ён запраўлены. Калі лімонным сокам ці аліўкавым алеем, то крута, але гэта наўрад. Думаю, хутчэй за ўсё, ён запраўлены сланечнікавым ці рапсавым алеем, якія з'яўляюцца крыніцамі розных запаленняў ў арганізме.

Далей — кампот, што вельмі дрэнна для здароўя. Імгненны скачок цукру і інсуліну, імгненнае разбалансаванне вугляводнага абмену — усё гэта негатыўна ўплывае на канцэнтрацыю ўвагі і на кагнітыўныя функцыі.

Пераходзім да гарніру. Пюрэ з бульбы як крыніца хуткай энергіі цалкам можа быць. Але нічога карыснага ў ім няма. Цяпер мяса.

Безумоўна, яно мусіць быць, але толькі не курыца — гэта самае бруднае мяса, якое толькі бывае. Цяпер курыцу проста немагчыма выгадаваць без антыбіётыкаў і гармонаў. Бройлеры, якія за 1,5-2 месяцы вырастаюць у велізарную курыцу і нашпігаваныя ўсім, чым толькі можна, не могуць прынесці карысці дзіцячаму арганізму. Мяса мусіць быць чыстае.

Што кажуць самі дзеці пра свае абеды ў беларускіх сталоўках?

Адзінаццацікласнік Артур выказаўся лаканічна:

— Так, не рэстаран. Так, бывае, што дрэнна пахне. Кормяць не аб'едкамі, таму грэх скардзіцца. Ем што даюць.

Мацвей, вучань шостага класа, які сёлета змяніў школу, кажа, што на новым месцы кормяць гэтак жа, як і ў старой школе.

— Сама па сабе ежа выглядае жудасна, але есці можна. Даюць вельмі смачныя сокі і кампоты. Яшчэ абяцаюць, што будуць даваць бліны, сырнікі і пельмені. Паглядзім, ці будуць.

А першакласнік Ягор расказаў, што больш за ўсё ў школьнай сталоўцы яму падабаецца чай.

Як кормяць школьнікаў у Польшчы?

На адной з фатаграфій са сталоўкі ў польскай школе — макарона з таматнай пастай і фаршам і зноў кампот. Мая кажа, што калі там і праўда таматная паста з фаршам, то гэта вельмі добры абед, поўны вітамінаў і бялкоў. А вось за кампот экспертка ставіць мінус.

Наступнае фота — агуркі, сыр, пюрэ і вяндліна.

— Плюс за агуркі, пюрэ таксама падыдзе. Ёсць пытанні да сыру: па-першае, там можа ўтрымлівацца лактоза, якая не ва ўсіх засвойваецца, па-другое, казеін, які выклікае запаленні. Далёка не ўсім ён падыходзіць. Тым больш што ў такіх установах, як сталоўка, часта даюць не сыр, а сырныя прадукты з вельмі спрэчным складам. Вяндліну таксама назваць паўнавартасным мясам цяжкавата, плюс яна таксама змяшчае не самыя карысныя інгрэдыенты.

Яшчэ два здымкі — паўнавартасны комплекс з супам, салатай і асноўнай стравай.

— Радуюць вялікія порцыі салатаў і супы. Адзінае, да чаго тут можна прычапіцца — моцна засмажанае мяса, але агароднінавы складнік будзе яго кампенсаваць. Наяўнасць салодкага кампоту пры такой порцыі гародніны таксама не страшная, — расказала нутрыцыёлаг.

Дзесяцікласніцы Ангеліне падабаецца амаль усё, чым кормяць у польскай школе. Адзіны мінус — адсутнасць разнастайнасці.

— Напрыклад, у нас толькі адзін раз замест бульбы была грэчка. Гэта трохі сумна. Але ў цэлым прадукты заўсёды цёплыя, выглядаюць добра, часам нават прыгожа. Відаць, што прадукты тут якасныя, у адрозненне ад тых, якія нам давалі ў беларускай школе, — расказала школьніца.

Школьнае харчаванне — вялікая праблема ва ўсім свеце

Нутрыцыёлаг Мая Е. кажа, што ў цэлым школьнае харчаванне — вялікая праблема ва ўсім свеце, якую трэба тэрмінова вырашаць.

— Харчаванне ў школе наўпрост уплывае на здароўе дзяцей і іх будучыню. Калі няма здароўя, усё астатняе і не патрэбнае. Тое, што я ўбачыла на фотаздымках, і тое, што бачу ў школьных меню, не толькі ў Польшчы ці ў Беларусі, але нават у ЗША, мяне моцна турбуе.

Спецыялістка кажа, што харчаванне перагружанае інгрэдыентамі, якіх не мусіць быць на дзіцячых талерках: шмат цукру, нізкаякасных рафінаваных тлушчаў, штучных дабавак і мінімальная колькасць неабходных дзіцяці вітамінаў і мінералаў.

— Амаль на ўсіх фотаздымках, што я ўбачыла, вельмі мала свежай гародніны, зеляніны, садавіны, ягад альбо іх наогул няма. Хацелася б, каб дзеці атрымлівалі больш бялкоў і клятчаткі, а не вугляводаў. Нядзіўна, што цяпер многія хранічныя захворванні маладзеюць. Напрыклад, раней дыябет другога тыпу быў захворваннем дарослых, цяпер на яго хварэе вельмі шмат маленькіх дзяцей. Тая ж Польшча па статыстыцы займае другое месца ў Еўропе па атлусценні хлопчыкаў ва ўзросце ад 8 да 11 гадоў.