Як зрабіць так, каб грошы для палітвязняў не аселі ў фондах: адказ хэйтарам

31/07/2023 - 19:17

Беларусы супраць гвалту / Еўрарадыё

— Збор завершаны, але мне працягваюць пісаць людзі, якія па нейкіх прычынах не змаглі адправіць данаты на выходных. Але хацелі б дапамагчы, — расказвае Еўрарадыё ініцыятар Марафону салідарнасці з сем'ямі палітвязняў "Нам не ўсё адно!" Вольга Гарбунова.

За два дні беларусы сабралі 576 тысяч еўра. Ніхто з арганізатараў і не марыў пра такую суму. З іншага боку, ахвяраванні зрабілі толькі 11 420 чалавек — і гэта зусім няшмат на фоне сотняў тысяч, якія пакінулі Беларусь праз рэпрэсіі. Ці можна лічыць, што кампанія паспяховая? Вось што адказвае на гэта сама Вольга Гарбунова:

Как сделать, чтобы деньги для политзаключенных не осели в фондах: ответ хейтерам

Вольга Гарбунова / Белсат

— Сапраўды, калі збор быў завершаны, стала відаць, што ў марафоне прыняло ўдзел не так шмат людзей. Але яны адпраўлялі даволі вялікія сумы.

Пры гэтым сярод іх шмат беларусаў, якія не выехалі з краіны. Каб перавесці грошы, яны звярнуліся па дапамогу да сваіх сяброў ці блізкіх за мяжой — гэтыя людзі, магчыма, пералічылі па некалькі данатаў.
Асабіста я лічу, што гэта ў любым выпадку вялікая перамога для нас усіх. А таксама нагода падумаць, як у далейшым выбудоўваць працу з незалежнымі СМІ.
Відавочна, што працы наперадзе шмат і нам трэба кожны раз шукаць новыя каналы камунікацыі, новыя фарматы, каб натхняць падключацца да дапамогі яшчэ больш беларусаў, каб людзі, якія з'ехалі з краіны, не дыстанцыяваліся.

— Тым не менш, чаму столькі беларусаў праігнаравала марафон? Займаюцца ўладкаваннем асабістага жыцця за мяжой ці проста няма грошай?

— Я ўпэўненая, што няма адной прычыны, якая б патлумачыла сітуацыю. Тут цэлы букет праблем. Па-першае, гэта безумоўна вельмі цяжкі ментальны стан беларусаў пасля падзей 2020 года. З кожным годам ён горшае.

Па-другое, людзям давялося кінуць усё сваё колішняе жыццё і бегчы ў іншыя краіны. Тут могуць быць цяжкасці і з адаптацыяй, і з пошукам новай працы, і з аднаўленнем нейкага звыклага ўзроўню жыцця. Напэўна, варта яшчэ сказаць, што тэма палітвязняў вельмі цяжкая. Шмат у каго сядзяць у турмах родныя, сябры ці калегі, і ўсё гэта вельмі трыгерыць, а чалавеку ўласціва бараніць сваю псіхіку. Людзі пачынаюць дыстанцыявацца, перастаюць чытаць навіны пра гвалт і катаванні.

Ну і па-трэцяе, анлайн-марафон салідарнасці — гэта новы інструмент. Не кожны з ходу можа ўключыцца і разабрацца, як ён працуе. Мяркую, чым больш крэатыўна мы будзем падыходзіць да рэалізацыі такіх праектаў і пры гэтым празрыста тлумачыць іх карысць, тым больш даверу яны будуць выклікаць. Кампанія паказала сваю эфектыўнасць, значыць нам трэба развівацца ў падобным кірунку.

Дарэчы, учора мы ўжо атрымалі першы фідбэк ад сем'яў палітвязняў. Мы сабралі велізарную суму, але ў дадатак 12 гадзін размаўлялі пра тых, хто сядзіць у турмах, паказаўшы, што ні пра каго з іх не забылі. Такім чынам родныя палітвязняў убачылі, што мы працуем і шукаем варыянты падтрымкі. Гэта важна.

Яшчэ я думаю, што многія беларусы засталіся ўбаку, каб паназіраць за тым, як будзе рэалізоўвацца наша ідэя. Самая галоўная задача зараз — забяспечыць заяўленую празрыстасць і зрабіць публічную справаздачу аб рэалізацыі сабранай дапамогі. Як я ўжо сказала, гэта павінна выклікаць больш даверу, і тады ёсць надзея, што да наступнага марафону падключыцца яшчэ больш беларусаў.

Тым, хто не паспеў заданаціць, але вельмі хоча, нагадваю, што праваабаронцы і розныя дабрачынныя фонды працягваюць сваю руплівую працу. Таму звязвайцеся з актывістамі і абавязкова прапануйце сваю дапамогу.

— Няцяжка падлічыць, што сярэдні данат склаў прыкладна 50 еўра. Гэта нямала. Хто тыя людзі, якія дапамагаюць сёння сем'ям палітвязняў — айцішнікі, бізнесмены?

— У нас пакуль не было часу так глыбока гэта прааналізаваць, але нам самім цікава. Як толькі інфармацыя з'явіцца, мы безумоўна яе апублічым.

— Як будуць размяркоўвацца грошы, сабраныя падчас марафону?

— Грошы будуць размеркаваныя паміж 13-ю праваабарончымі ініцыятывамі і дабрачыннымі фондамі. 100% сродкаў, сабраных падчас марафону, будуць размеркаваныя на аказанне прамой дапамогі палітвязням і іх сем'ям. Аплата арэнды, зарплаты і іншыя адміністрацыйныя выдаткі ў рамках гэтага марафону пакрывацца не будуць.