Новае пакаленне: галерыстка з "залатымі яйкамі" Ганна Чыстасердава

15/12/2019 - 15:34

Ганна Чыстасердава / Еўрарадыё

Яны таленавітыя харызматыкі, яны ўжо мяняюць наша жыццё. Яны жывуць па сваіх правілах і ператвараюцца ў новых лідараў. Еўрарадыё і фатограф Таццяна Менская працягваюць праект "Лад жыцця. Новае пакаленне". Сёння наша гераіня — Ганна Чыстасердава, якая марыла стаць лесніком, а стала кіроўным партнёрам карціннай галерэі.

Музычная школа, фізіка-матэматычны клас, адукацыя фінансіста. За словам у кішэню не палезе, умее фарбаваць сцены, 15 гадоў кіруе галерэяй "Ў". Нават калі б Ганна стала лесніком, яна трапіла б у наш фотапраект.

Па характары я і леса- і праўдаруб. Божа, як часам хочацца адшпіліць свае "залатыя яйкі" і пабыць дзяўчынкай! Банальна, але каб насілі на руках. Кожны дзень я прымаю кучу рашэнняў на працы — вось употай і марыш, каб хто-небудзь і пра цябе паклапаціўся. У рэшце рэшт, каб хто-небудзь за мяне вырашыў, што я хачу выпіць, з'есці, куды мяне адвезці. Прадбачыў мяне.

Новае пакаленне: галеристка с "золотыми яйками" Анна Чистосердова

Хочаш адчуць сябе жанчынай — валі з Беларусі, хаця б на пару дзён! Табой будуць шчыра захапляцца і аказваць знакі ўвагі, нават дапамогуць у любой сітуацыі, і ты не будзеш адчуваць, што нешта некаму вінная.

Няправільна рабіла, калі біла тутэйшых "памочнікаў" па руках. Была як сапраўдны пацан: "Не лезь, маё бервяно! Цягнула сама — павалаку далей!". Цяпер вучуся спыняць сябе. Проста ніколі не верыла ў існаванне нармальных мужчын у нас, не лічачы, сяброў.

Без крыўд, беларускія мужчыны ў большасці сваёй — разбэшчаныя. Яны не тыя, хто хочуць сталець і браць на сябе адказнасць. Хлопчыкі. Больш за ўсё на свеце не хацела б выгадоўваць "свайго" мужчыну. Нарэшце, зразумела, што і сваё ўнутранае дзіця час адпраўляць у школу!

Маляваць я ніколі асабліва не ўмела, але мне заўсёды былі блізкія творчыя людзі. Поўная адсутнасць нейкіх базавых навыкаў спачатку мне вельмі дапамагла. Мы не баяліся выйсці за рамкі прынятага. А наша цнатлівая чысціня ў мастацтве рабіла нас толькі больш вольнымі. Гэта быў абсалютна выдатны час, мы былі візуальна галодныя! Ездзілі па музеях, прагна глядзелі выставы, чыталі кнігі па мастацтве, выбудоўвалі сваю медыяпрастору. Ну і бадзёра, чаго ўжо тут, інспектавалі па пятніцах бары.

Я не арт-крытык, не мастацтвазнаўца, не культуролаг, — барані Божа! Я проста чалавек, які жудасна любіць мастацтва. Геданізм, уласцівы маёй натуры, ён падштурхнуў мяне разам з партнёркай Валянцінай Кісялёвай ствараць у горадзе месца, дзе нам і нашым сябрам было б цікава і камфортна. Мінск быў пустым і нецікавым, а нам хацелася дзвіжухі.

Цяпер Мінск іншы, ён увесь час нечым здзіўляе. Вось нехта street-artist у розных месцах горада размяшчае надпіс з адным толькі словам "ЖЫЦЦЁ". І нашыя ЖЭСы змагаюцца з гэтым жыццём, апантана зафарбоўваюць яго. А жыццё зноў аднекуль прарастае. Нядаўна да жыцця далучылася КАХАННЕ, і тая ж гісторыя... Што адчуваюць людзі якія гэта зафарбоўваюць?

Для мяне грань, якая вызначае мастацтва — вібрацыі, якія атрымліваеш, калі ўзаемадзейнічаеш з творам. У кожнага з нас свой досвед сутыкнення з мастацтвам, досвед асабістага перажывання. Часта тое, што адбываецца з намі, — перажыванне асабістага вопыту. Адрозніць добрае ад дрэннага нескладана, але вырашаць, дзе менавіта высокае мастацтва, а дзе не, я, мабыць, не вазьмуся.

Мяжа тонкая, але творы, зробленыя з намерам тупога ўзбагачэння, адразу адчуваюцца інтуітыўна. Неяк няёмка у 2019 годзе глядзець на выставы сучасных мастакоў, дзе прадстаўленыя акадэмічныя эцюды і гліняныя гаршкі. Наша сістэма адукацыі не завостраная пад нефармальныя мысленне, актуальнасць і свабоду мастацкай праявы. Затое выпускаюцца выдатныя дзяржрамеснікі для дзяржзамоваў...

Самыае частае пытанне — як разумець сучаснае мастацтва? Каб зразумець квадрат Малевіча, трэба ўзяць і пачытаць гэтага аўтара, вывучыць гісторыю таго часу, кантэкст! У яго працах закладзеныя пласты, звязаныя з сістэмамі мастацтва і ўспрымання, пачуццяў і духоўнасці. Перш, чым прыйсці да квадрата, ён напісаў шмат тэарэтычных працаў. Чытаць, глядзець, цікавіцца, па-іншаму нельга навучыцца!

Ні ў якіх гарадах я не карыстаюся ніякімі гідамі. Мне вельмі падабаецца самой знаходзіць і адкрываць нешта. Вакол нас столькі цікавых рэчаў, якіх мы не заўважаем! Аднойчы шпацыравалі па Порта, ішлі па велізарнай лесвіцы з сябрамі, і я выпадкова пабачыла, што на адной са 120 прыступак былі прылепленыя двое лялечных вачэй. Яны глядзелі на мяне! І я задумалася: як шмат людзей такое заўважаюць?

А пару гадоў таму мне пашанцавала паехаць з сяброўкамі ў нетурыстычны Парыж. Не глядзелі Эйфелеву вежу і іншыя славутасці, дзе турысты піляць сэлф. Пяць дзён запар мы абыходзілі музеі і галерэі. Гэта быў найпрыгажэйшы досвед — ляцела я адтуль настолькі наеўшыся мастацтвам, што на пару месяцаў паставіла наведванне музеяў на паўзу. Усвядоміць і пераварыць.

Усюды прымаюць за сваю. Сорак хвілін балбатала з каталонскім дзядулем у Барселоне. Ён казаў на сваёй, а я на англійскай. Я не паліглот, але ў мяне ніколі не ўзнікала праблем у зносінах. А нагледжанасць у мяне не толькі ў мастацтве, але і і ў людзях. Адчуваю іх інтуітыўна. Лёгка магу падысці ў бары да незнаёмага, загаварыць з ім і зразумець, што не памылілася адрасам. І неабавязкова гэта будзе галерыст або мастацтвазнаўца. Я не сноб, і сярод прадстаўнікоў далёка не творчых прафесій сустракала такіх, хто заткне за каўнер любога з арт-крытыкаў па разумення таго, што адбываецца ў мадэрн-арце. Такія людзі — заўсёды абмен энергіяй!

Усіх, хто звязаны з сучасным мастацтвам, сілай саджала бы ў самалёт і адпраўляла ў музей Ван Аббе у Эйндховэне. Тут і неверагодная праца з калекцыяй, і гульня з канцэпцыямі і кантэкстамі. Напрыклад, гледачу прапануецца паразважаць над тым, ці з'яўляецца канкрэтны прадмет творам і ў які момант ён упісаўся ў агульны кантэкст гісторыі мастацтва. Пакуль вы абыходзіце залы, вам трапіцца 10-12 копій карціны Піта Мандрыяна, а ваша задача — знайсці сярод іх арыгінал. Гэта не квест, а інтэлектуальная гульня для падрыхтаваных. І адказ адразу не счытваецца!

Вішанька на торце — секцыя "панк"-эпохи 60-80-х! На ўваходзе там даюць спіс твораў з калекцыі і кажуць: а ці не хочаце пракурыраваць невялікую экспазіцыю проста тут і цяпер? Культурны ШОК! Вось чаму трэба вучыцца! У нашых музеях, дзе да гэтага часу не чыхні, не падыдзі на метр да працы, нават марыць пра такое шкодна. А тут усяго за дзве тысячы км ад Мінска настолькі давяраюць, што даюць у рукі творы мастакоў, чые імёны ўпісаныя ў сусветную гісторыю.

Мой свет ніколі не будзе ранейшым.

Глядзі і маўчы. Глядзець мастацтва — гэта праца. Інтэлектуальная, візуальная і эмацыйная. Пасля прагляду сапраўднай класікі хачу цішыні. У Метрапалітэн-музеі Нью-Ёрка правяла, напэўна, гадзін сем — паўнавартасны працоўны дзень.

Пасля "Пампіду" доўга маўчала, а ў галаве круцілася думка: класічнае мастацтва дае, а сучаснае — забірае. Без класікі не было б нічога. Мастакі, якія тварылі ў свае эпохі, часта не прымаліся грамадствам. А цяпер у самых прэстыжных музейных дамах у адной зале камбінуюць, супастаўляюць, выставяць побач класічнае і сучаснае. Гэтая ідэя мне вельмі блізкая — крута дапамагае гледачу. Праз аналогію і паралелі хутчэй прыходзіць разуменне. А яшчэ працэсу дапамагае віно!

Віно для мяне — проста неад'емны атрыбут для зносін і творчасці. Ужо, калі ласка, калекцыйнае!

Шопінг, бары і весялосьць — усё гэта чакае нас. Ну і хай пачакае. Гэта можна паглынаць заўсёды. А разуменню мастацтва трэба вучыцца. Гэта праца. Мае ўнутраныя фіялкі квітнеюць у тыя хвіліны, калі я магу схавацца ад лічбавага шуму і сысці ў невялікае рэтра. Проста пішу ў "Фэйсбуку": сябры, вывезіце мяне ў лясы, у прыроды! Мабыць, гэта з дзяцінства, я там часта бывала з дзядулямі. А яшчэ часта жартую, што ў мой мозг убудаваны gps-навігатар. Кінеце мяне ў лесе — ух, вярнуся досыць хутка і адпомшчу!

У маёй прафесіі важна ўмець гаварыць АДРАЗУНЕ! Да гэтага ішла доўга — з маім прозвішчам я і хлусіць-та не вельмі ўмею. Але калі некалькі разоў кажаш чалавеку НЕ, а ён цябе не чуе — магу і жорстка растлумачыць.

Магчыма, хто-небудзь стаў лічыць мяне сукаватай. Але лепш так, чым быць для ўсіх зручнай і даваць сабой маніпуляваць. Ды і згарэць можна! Немагчыма зразумець і ўвайсці ў становішча кожнага. Жыццё — хуткацечная штука. Ужо магу сказаць "не" і сябрам-прыяцелям, калі ў гэты момант мне больш важна сям'я.