Лілія Кобзік: Наш чалавек баіцца Еўропы

Еўрарадыё: Сярэдняя пуцёўка ў Егіпет каштуе каля 500 долараў. Ці ёсць яшчэ нехта ў Беларусі, хто мае грошы на такі адпачынак?

Лілія Кобзік: Вядома, ёсць. Вы не забывайцеся пра тое, што па-першае ёсць пытанне прыярытэтаў і чалавек адкладае нейкія сумы. Мы ніколі не робім так, як еўрапеец. Ён колькі зарабляе ў месяц, столькі і можа выдаткаваць на адпачынак – тысячу, дзве, тры тысячы еўра. У нас гэта заўсёды пытанне адмовы сабе ў чымсьці, дзеля таго каб зрабіць іншае – адмовы ў чымсьці, каб набыць аўто, адмовы ў чымсьці, каб паехаць на мора з дзецьмі, усім разам, летам. Таму нават зыходзячы з гэтага пункту гледжання, людзі выкручваюцца, грошы знаходзяцца і ў адпачынак ездзяць. 

А ўвогуле, пытанне няпростае. Даволі шмат беларусаў працуюць зараз у Маскве, у Расіі, даволі шмат працуюць у Еўропе. Дзякуючы гэтаму іх сем’і маюць магчымасць адпачываць, магчымасць траціць грошы. Гэта такі шлях, якім ідуць шмат якія краіны на розных этапах развіцця. Як быў у нас слой даволі багатых людзей, так ён і застаецца, інакш бы ў нас не было ўлетку некалькі новых астравоў сярод напрамкаў, на якія можна паехаць. Чартарныя ланцужкі на Корфу, на Тасас – грэчаскія астравы, новы ланцужок у Італію, у Аполію. Ёсць людзі, якія маюць гэтую магчымасць. Мы сярэдні слой і вышэй сярэдняга накіроўваем на Захад, а слой небагатых расійскіх турыстаў скіроўваецца да нас. Такое лёгкае змяшчэнне адбываецца. 

Еўрарадыё: Ды і большасць месцаў у беларускіх санаторыях ужо за паўгода занятая расейцамі…

Лілія Кобзік: Расіяне шмат у чым паводзяць сябе як еўрапейцы. Яны браніруюць месца за год-паўтара. Калі яны прыязджаюць да нас адпачываць на сваіх аўто, яны паводзяць сябе як еўрапейцы, яны ездзяць, залазяць у такія куткі, пра якія нават мы не ведаем, з мапамі якія самі сабе робяць. Мы ж так не можам, мы не ведаем, што будзе заўтра. Можа, заўтра “ Белавію” “Аэрафлот” купіць. А можа, ніхто нікога не купіць. Цяжка штосьці прагназаваць. А расіяне шмат у чым упэўненыя. 

Еўрарадыё: Можа, сама Беларусь як Еўропа штурхае іх да больш цывілізаваных паводзінаў?

Лілія Кобзік: Мы маем дзіўны брэнд. З аднаго боку, прыемнае ўражанне – лёгкі еўрапейскі глянец. А з другога боку – тое чым страшылі, спраўдзілася: назад у СССР. Кажуць, што рэстараны тут на святы выстаўлялі бюсты Леніна, іх няшмат, але яны былі. Таму што гэта сімволіка, гэта адпаведны стыль. 

Еўрарадыё: Але паводле статыстыкі беларусы не сталі менш ездзіць за мяжу?

Лілія Кобзік: Адток адбыўся ў мінулым годзе. Тады быў шок – усё зрушылася, для турбізнэса быў землятрус, не было валюты, рынак згубіў 100 тысяч турыстаў. Рынак не адновіцца ў гэтым годзе, у прынцыпе, адбылося знішчэнне самага нізу сярэдняга класа. Я лічу, што бізнэсмены вярнулі сваё, бо такая прырода бізнэсу, ён выкручваецца з любых абставінаў. А вось лекар, настаўнік, некарумпаваны чыноўнік, інтэлігенцыя – яны яшчэ ў шоку. Гэты шок, напэўна, пройдзе, але яшчэ цягнецца. 

А бізнэсмены падарожнічаюць у Еўропу, а не ў Турцыю. Хоць і Турцыя не танная, але рынак падціснуўся, не прапануе шмат чаго вельмі дарагога. Прапануецца тое, што павінна быць рэалізаванае. Некаторыя кажуць, маўляў турысты адцягнутыя ад турфірмаў паехалі самастойна – праз Вільню, WizzAir, Барыспаль. Але я не адчуваю такой тэндэнцыі. Вядома, робіцца шмат візаў, але я падарожнічаю, я бачу турыстаў, бачу нашых людзей. Наш чалавек не змяніўся за апошнія 20 гадоў, ён не размаўляе па-англійску. Таму ў нас па-ранейшаму попыт на турыстычныя аўтобусныя маршруты. Вядома, нейкія зрухі адбываюцца, пакаленні мяняюцца, але наш чалавек баіцца Еўропы. Маладзейшыя прылятаюць у Рым, аднак гэта не масава. Масава – даезд да Брэст, перасадка ў шыкарны аўтобус падрыхтаваны фірмай. І далей – Польшча, Германія, Люксембург, і ўсё гэта з гідам. Людзі гэтага хочуць, ім патрэбная дапамога фірмы, патрэбныя такія праграмы, і сама Еўропа ў такім сэнсе патрэбная. Але не будзем скідаць з рахунку факт, што ў нас дарагія рэчы і ежа ў параўнанні з заробкамі. І ў параўнанні з гэтым блякнуць кошты пуцёвак. Зараз людзі едуць на закупы ў “Ашаны” ды “Акропалісы”. Мы едзем туды, бо там таннейшае.

Еўрарадыё: Тыя, хто зараз менш ездзіць за мяжу, ці сталі больш ездзіць па Беларусі?

Лілія Кобзік: Людзі хочуць ездзіць па Беларусі. Але чаго хочацца на адпачынку найбольш? Сэрвісу. І ў гэтае слова кожны можа ўкласці свой сэнс. Чаму мы едзем у Егіпет ці Турцыю? Бо там “усё ўключана”, табе ўсміхаецца афіцыянт, для цябе рыхтуюць нумар у гатэлі. Гэта чалавечы фактар. А я заўсёды паўтараю, што сэрвіс не бывае дзяржаўным. Усе гатэлі, санаторыі, фірмы ствараюць пэўную сістэму каардынат. І мы з гэтай сістэмы выпалі, апынуліся з боку ад усіх працэсаў. Падрыхтоўка спецыялістаў – гэта тэхналогіі. А ў нас рвецца ланцужок, няма нацыянальных традыцый, мала стажыровак у Еўропе. Мы спадзяемся, што будзе чэмпіянат, што набудуюць гатэляў, з’явяцца ланцужкі. 

Еўрарадыё: Што папулярнае сярод моладзі? Куды вы параіце з’ездзіць нядорага?

Лілія Кобзік: Я патрыёт. Моладзі можна параіць беларускі адпачынак – тыя ж сплавы. Ёсць больш камфортныя, ёсць менш камфортныя – шыкоўны адпачынак. І прырода не саступае замежнай. Вяртаешся з Чырвонага мора, выходзіш на байдарцы, купаешся ў чыстай вадзе і па адчуваннях яна нічым не саступае. Ровар, байдарка, намёт – усё гэта для моладзі. У прынцыпе, мы ж Беларусь не ведаем. Хацелася б, каб моладзь набіралася чагосьці свайго. А па-другое, у свеце столькі рамантыкі – Грэцыя, Італія, Гоа, Кіпр. З моладдзю прасцей крыху, у іх англійская мова, мабільнасць, тэхналогіі. Для іх адкрыты практычна ўвесь свет. І паколькі гэта адкрыццё сезона – я б параіла з’ездзіць у Апулію. Гэта самы абцасік на поўдні Італіі, там вельмі рамантычна і прыгожа.