Новае пакаленне. Музейны салдат Мікіта Моніч

Яны таленавітыя харызматыкі, яны ўжо змяняюць наша жыццё. Яны жывуць па сваіх правілах і ператвараюцца ў новых лідараў. Еўрарадыё і фатограф Таццяна Менская працягваюць праект "Лад жыцця. Новае пакаленне". Сёння наш герой — "салдат і неданошанае дзіця" Нацыянальнага мастацкага музея Мікіта Моніч.

Я не думаў, што буду працаваць у музеі, але вось ужо сем гадоў служу ў Нацыянальным мастацкім. Усё добрае, што здаралася ў маім жыцці заўсёды адбывалася спантана.

C планаваннем у мяне дрэнна — да канца школы не ведаў, куды пайду паступаць. Ну, а з самаадданым дасягненнем мэты — наогул адстой. Але вось чаго з лiшкам, дык гэта смеласці думаць, што з поспехам і "чуйкай" у мяне ўсё ОК.

Не вельмі-та я люблю працаваць з тэкстам — чытаць люблю больш, чым пісаць. А казаць — яшчэ больш, чым чытаць і пісаць. Маючы грамадазнаўства як профільны прадмет для паступлення ва ўніверсітэты без экзаменаў, я выбраў самую крутую спецыяльнасць — міжнародныя адносіны. Панты, пафас, усе справы...

Любоў да экзотыкі прымусіла выбраць не міжнароднае права і дыпламатыю, а ўсходнія мовы. Ёсць меркаванне, што вывучэнне культуры якой-небудзь краіны, супольнасьці, робіць даследчыкаў падобнымі на аб'ект даследавання нават звонку. Ну а тое, што карціну свету і ўспрыманне рэчаіснасці "дапілоўвае" капітальна, дык гэта дакладна. Зусім як у той песні, дзе "Фарш немагчыма пракруціць назад..."

"Не бяры пісьмовых перакладаў" — гэта адно з першых жыццёвых правілаў, якое я выразна сфармуляваў за гады вучобы ва ўніверсітэце. Да 25 гадоў яно ўжо гучала як "Не бяры пісьмовых перакладаў НІКОЛІ!" Але жыццё мяняецца, і сёння правіла гучыць так: "Не бяры пісьмовых перакладаў НІКОЛІ, дэбіл!"

Са сваёй няўседлівасцю я заўсёды адчуваў сябе матыльком з кітайскай показкі і страказой з байкі Крылова. Карацей, насякомым. Нават да пятага курса яшчэ слаба разумеў, дзе знайду сабе прымяненне. Жыццёвы сцэнар меў на ўвазе спробу кар'еры ў МЗС, але які з мяне міністэрскі работнік? Я не пераношу дрэс-коды і ўсё, што па пратаколе.

І да мяне дайшло — наш выдатны Мастацкі музей, дзе мы са студэнцкім тэатрам выступалі на "Начах музеяў", гэта менавіта тое, што я шукаю! Бо тут жа працуе Чалавек-перліна, бадхісатва і Цудоўная Фея Усходазнаўства — Алена Уладзіміраўна Сянкевіч.

У выніку супалі дзве падзеі: я сустрэў Настаўніцу і на доўгі час знайшоў сябе.

Калі ты працуеш у музеі, чытаеш лекцыі, водзіш людзей па залах, вывучаеш горы літаратуры, навучаеш дзетак, міжволі становішся пасярэднікам паміж мастацтвам і публікай. Гэта і ёсць служэнне ідэі, але са "сваім" словам і бачаннем. Якраз тое, што мне трэба!

Я гуманітарый да мозга касцей, і, хоць прагны да ўражанняў візуал, але вельмі лянівы. Можа стацца, што для сябе замяняў жывое ўспрыманне ўбачанага тэкстам. Неабавязкова некуды ехаць, каб паглядзець, — я магу глыбока ўкараніцца ў кнігу.

Калі цябе не прэ ад таго, што ты робіш, распавядаеш, нават не спадзявайся на іншы эфект у публікі. Напэўна, ёсць шмат профі, якія палічаць гэта аматарствам, але я проста не ўмею рабіць добра тое, што нецікава.

Прынцып майго бацькі стаў у выніку і маім: "Весела — і х** з ім!". Гэта значыць будзь у моманце і рабі толькі тое, што падабаецца.

Сёння мы, фаланга музейных пацукоў, павінны засяродзіцца не на аматарах-спажыўцах мастацтва. Наша мэта — людзі, якія да гэтага часу не зразумелі, чаму музей ім можа быць патрэбны. І калі ёсць тыя, хто ходзіць у музей дзеля пантоў і сумніўнага сацыяльнага капіталу, дык гэта ОК. Усяляк лепш, чым ніяк ці з-пад школьнай палкі. Прыйшоў, зачекинился, фотку ў "Інстаграм" закінуў... І вось ужо твае фрэнды і фаловеры (даруй Божа) могуць падумаць, што так — гэта крута.

Я веру, што і гэта можа мець нейкі эфект. Таму ў культуру хаджэння ў музей імкнуся далучаць ўсё больш розных людзей: ад дзяцей да самых дрымучых чыноўнікаў. Хоць апошняе, напэўна, ужо зусім утопія. Таму і ператвараю свае экскурсіі ў міні-паказы.

Дарэчы, са школы люблю тэатр.

І горад наш люблю. У нейкі момант падумаў: "Вось я ж наогул не ведаю гісторыі месца, у якім жыву". Вось як атрымалася нарадзіцца ў Мінску, скончыць тут школу, гуманітарны факультэт і застацца цнатліва чыстым адносна яго мінулага і, шмат у чым, сапраўднага? Стаў шукаць спосаб выправіць сітуацыю, прычым такі, каб падыходзіў для лянівых думай са слабой матывацыяй.

У выніку з трэцяга разу здаў экзамен на ліцэнзію гіда-перакладчыка. Цяпер мяне прэ і ад горада, і ад высокай місіі яго "першаадкрывальніка" для замежнікаў.

Калі размроіцца якім я буду гадоў так гэтак праз сорак, дык ёсць занепакоенасць, што ўжо не буду! У аптымістычным раскладзе спадзяюся быць стромкім, крыху цынічным і насмешлівым татуіраваным дзедам. Ганяць на байку, любіць і шанаваць разумную і смелую моладзь, як і само жыццё. Складана нешта рабіць у нелюбові... Ну і музей дызайну і дэкаратыўнага мастацтва вельмі-вельмі патрэбны нашаму гораду! Вось бы гэта адбылося, у гэтым хачу паўдзельнічаць!

Можна я не буду рок-зоркай музея, як мяне называлі ў СМІ? Можна я буду, як у гурта 5'NIZZA, проста яго "салдатам і неданошаным дзіцем"?

Фота, ідэя, тэкст — Таццяна Менская