"Новая газета": У Грозным без абвінавачванняў расстралялі дзясяткі людзей

Паводле расследавання журналістаў "Новай газеты", у ноч на 26 студзеня ў Грозным таемна, без прад'яўлення абвінавачванняў расстралялі дзясяткі людзей. Журналісты мяркуюць, што іх можа быць ад 27 да 56 чалавек.

Вось, пра што піша "Новая газета" ў сваім расследаванні:

Пасля нападу на паліцэйскага ў Грозным 17 снежня мінулага года ў Чачні пачаліся масавыя затрыманні людзей. У пачатку студзеня былі праведзеныя спецаперацыі, падчас якіх праходзілі масавыя затрыманні. Затрыманыя, аднак, ніяк не афармляліся афіцыйна, ім не прад'яўлялі абвінавачванні, а замест гэтага ― змясцілі ў падвалы і падсобныя памяшканні аддзелаў паліцыі. Затрымання працягваліся да канца студзеня, за ўвесь час, па дадзеных газеты, было затрымана каля 200 чалавек.

Частка затрыманых была "легалізаваная" толькі 20 лютага, то бок фармальна арыштаваныя яны былі толькі праз паўтара месяца пасля фактычнага затрымання. Гэтым людзям былі прад'яўленыя афіцыйныя абвінавачванні ў незаконным абароце зброі і ўдзеле ў незаконным ўзброеным фармаванні).

Журналісты мяркуюць, што за паўтара месяца незаконнага ўтрымання ў людзей пад ціскам былі атрыманыя прызнальныя паказанні, якія часта з'яўляюцца ў Чачні адзіным доказам віны.

Спіс "з пазнакамі"

Падчас журналісцкага расследавання "Новая газета" змагла атрымаць ад крыніцы ў МУС па Чачні спіс затрыманых у студзені жыхароў, усяго ў ім 67 імёнаў.

"Усе спробы даведацца што-небудзь пра лёс гэтых людзей натыкаліся на неверагодны страх нашых суразмоўцаў", ― піша "Новая газета". Адзін з іх, супрацоўнік гарадской адміністрацыі Шалёў, панічна адмовіўся знаёміцца з прозвішчамі устаноўленых журналістамі шалінцаў і сказаў:

"Усе, каго затрымалі ў Шалях ў студзені, ― іх больш няма. Не шукайце".

Усяго на дадзены момант аўтарам журналісцкага расследавання вядома ўжо пра 27 меркавана забітых, хоць гаворка можа ісці пра 56 жыхараў Чачні. Яны былі затрыманыя ў розны час, але дата смерці, паводле інфармацыі "Новай", ва ўсіх адна: ноч з 25 на 26 студзеня.

У гэтую ноч усе затрыманыя ўтрымліваліся ў Грозным на тэрыторыі дыслакацыі палка патрульна-паставой службы паліцыі.

Па інфармацыі "Новай газеты", затрыманых у гэтую ноч расстралялі і развезлі па розных могілках, у тым ліку хрысціянскіх, і закапалі ў спехам выкапаных магілах.

Дбайнае вывучэнне спісаў затрыманых прыводзіць да высновы, што рашэнне аб пазасудовым пакаранні прымалася цэнтралізавана і, як ні дзіўна, спантанна ― гэта вынікае з аналізу дакумента, які журналістам перадалі з МУС Чачні. У дакуменце фігуруюць фатаграфіі затрыманых (на некаторых бачна, што яны прыкаваныя наручнікамі да батарэі), насупраць фатаграфій ёсць розныя паметкі, сярод іх значок "мінус", які, мяркуюць журналісты, абазначае ліквідацыю затрыманага.

Мёртвыя кажуць

"Новая газета" настойвае на ўзбуджэнні крымінальнай справы, у межах якой можна праверыць усе апісваныя журналістамі факты: эксгумацыя і пасмяротнае судова-медыцынскае даследаванне трупаў цалкам здольнае выявіць сляды кулявых раненняў ― яны застаюцца на касцяных парэштках назаўжды. Усталяваць асобы меркаваных забітых таксама лёгка ― для гэтага ў сваякоў ахвяр трэба забраць ўзоры ДНК для правядзення параўнальнага аналізу. У адрозненне ад сітуацыі з пераследам геяў, калі сем'і ахвяр, хоць і пад ціскам, але прымалі актыўны ўдзел у рэпрэсіях, у дадзеным выпадку сваякі затрыманых па падазрэнні наконт экстрэмізму будуць садзейнічаць следству. Далёка не ўсе да таго ж ведаюць пра сапраўдны лёс сваіх блізкіх. Многія яшчэ спадзяюцца на тое, што затрыманыя вернуцца дадому жывымі. Сваіх зніклых у студзені блізкіх людзі шукаюць дагэтуль, прыходзяць у паліцыю, пытаюцца.

У адказ ужо шмат месяцаў чуюць адны і тыя ж адгаворкі: "можа, яны ўжо ў Сірыі дзе-небудзь", "самі павінны сачыць за сваімі сваякамі, чаго вы ад нас хочаце". У лепшым выпадку людзям кажуць: "Прыйдзе час ― даведаецеся".

"Мы публікуем гэтыя факты таму, што дзяржава ў асобе ўпаўнаважаных праваахоўных органаў не пакінула нам выбару. Два месяцы мы спадзяваліся на супрацоўніцтва, якое ў самым пачатку было эфектыўным. Сёння ўжо відавочна, што Следчы камітэт Расіі здае пазіцыі па гэтай сітуацыі роўна так, як ён здаў іх па справе аб забойстве Барыса Нямцова. Менавіта таму мы публікуем спіс тых, хто, па нашых дадзеных, стаў ахвярамі, магчыма, самага страшнага пазасудовага пакарання ў Грозным. І цяпер следству, якое спасылаецца на адсутнасць жывых заяўнікаў, прыйдзецца мець справу з асаблівымі сведкамі", ― піша" Новая газета ".

Спіс "Новай газеты" апублікаваны па спасылцы.

У Чачні пракаментавалі публікацыю

Міністр Чачні па нацыянальнай палітыцы, знешніх сувязях, друку і інфармацыі Джамбулат Умараў назваў хлуснёй публікацыю "Новай газеты" аб масавым смяротным пакаранні ў Грозным ў ноч на 26 студзеня.

"Я абсалютна ўпэўнены ў тым, што гэта не падмацаваная ніякімі довадамі, крыніцамі і доказамі хлусня, якая мае пэўную і вельмі яркую палітычную афарбоўку. Я заўсёды пра гэта казаў і паўтараю ў чарговы раз", ― заявіў ён.

Умараў дадаў, што разглядае матэрыял у "Новай газеце" як "чарговую порцыю дэзінфармацыі, якая накіраваная супраць Чачэнскай Рэспублікі".