Падзяляе і абмяжоўвае: чаму закон "Аб масавых мерапрыемствах" трэба адмяніць

Беларускія актывісты запусцілі грамадзянскую ініцыятыву па адмене закона "Аб масавых мерапрыемствах". Для гэтага трэба сабраць 50 тысяч подпісаў і адправіць іх разам са сваімі прапановамі ў Палату прадстаўнікоў. Але ці спрацуе гэта? І чаму ініцыятыўная група выступае не за змяненне, а за адмену рэзананснага закона?

Еўрарадыё абмеркавала гэта з ініцыятарамі грамадзянскай ініцыятывы па адмене закона "Аб масавых мерапрыемствах".

Права заканадаўчай ініцыятывы

Прадпрымальнік Сяргей Смірноў лічыць, што закон "Аб масавых мерапрыемствах" супярэчыць не толькі Канстытуцыі Беларусі, але і Усеагульнай дэкларацыі правоў чалавека. Ён ёсць інструмент масавых рэпрэсій: толькі за апошнія паўгода беларускія суды вынеслі некалькі тысяч пастаноў аб правапарушэннях, звязаных з парадкам правядзення масавых мерапрыемстваў і ўдзелу ў іх. Таму закон трэба адмяніць.

— З гэтай прапановай мы звярнуліся да дэпутата парламента Людмілы Падлужнай [яна абраная па акрузе, на якой жыве Сяргей Смірноў. — Еўрарадыё]. Яна нам адмовіла. Такая самая сітуацыя была яшчэ ў некалькіх выбарчых акругах, — расказвае Сяргей.

Ва ўсіх адказах было пазначана, што права заканадаўчай ініцыятывы маюць грамадзяне Беларусі ў колькасці не менш за 50 тысяч чалавек. Наогул права заканадаўчай ініцыятывы маюць і дэпутаты Палаты прадстаўнікоў — але чамусьці выкарыстоўваюць яго, мякка кажучы, не асабліва актыўна. Тым не менш актывісты ўхапіліся за магчымасць і вырашылі сабраць 50 тысяч подпісаў.

Суцэльныя супярэчнасці

Сябра ініцыятыўнай групы Вольга Беляўцова дадае, што прычын для адмены закона "Аб масавых мерапрыемствах" шмат.

— Па-першае, у Канстытуцыі гарантаваная свабода меркаванняў і свабода іх выказвання. Гэты закон — пра адваротнае. Па-другое, закон падзяляе ўсіх жыхароў Беларусі: на тых, каму нешта дазволена дзяржорганамі, і ўсіх астатніх. Таксама супярэчнасць Канстытуцыі.

Акрамя таго, Вольга лічыць, што для ахвотных арганізаваць масавае мерапрыемства ўстаноўлены маёмасны цэнз. Бо для правядзення мітынгу трэба заплаціць міліцыі, медыкам і арганізацыям, якія займаюцца прыборкай тэрыторыі. Выходзіць, калі ў вас няма грошай, скарыстацца сваім канстытуцыйным правам вы не можаце.

— Закон фактычна пазбаўляе права ўдзельнікаў масавых мерапрыемстваў на асабістую недатыкальнасць, гарантаваную Канстытуцыяй. Таму што ўстанаўліваецца абавязковасць асабістага агляду і агляду асабістай маёмасці. Без усялякіх прававых падстаў. Усякі ўдзельнік масавага мерапрыемства — чалавек, які не валодае ўсім аб'ёмам правоў, якія павінны быць дадзены яму законам.

Праект закона аб адмене закона "Аб масавых мерапрыемствах" ужо падрыхтаваны. Цяпер актывісты працуюць над стварэннем ініцыятыўнай групы. Вольга адзначае, што ўжо ёсць больш за 100 чалавек, гатовых збіраць подпісы. А ўсяго плануецца прыцягнуць 1000 актывістаў.

— У нашым тэлеграм-канале можна запісацца ў ініцыятыўную групу. Для гэтага трэба запоўніць гугл-форму. А калі чалавек не гатовы збіраць подпісы, але гатовы падпісацца за скасаванне закона, яму трэба сачыць за тэлеграм-каналам і навінавымі рэсурсамі, — кажа Сяргей.

Пасля фармавання ініцыятыўнай групы яе трэба будзе зарэгістраваць у ЦВК.

— ЦВК месяц разглядае дакументы. Пасля чаго альбо рэгіструе ініцыятыўную групу, альбо адмаўляе ў рэгістрацыі. Калі рэгіструе, то збіраем подпісы. Калі не, то глядзім, на якой падставе, і падаёмся нанова, — расказвае Вольга.

"Калі нічога не рабіць, нічога і не зменіцца"

На думку Вольгі, цяперашні склад парламента наўрад ці прыме закон аб адмене закона "Аб масавых мерапрыемствах".

— Але пра гэта будуць гаварыць. Трэба хоць бы сфармаваць у людзей устойлівае меркаванне па гэтым пытанні. Ёсць сэнс пайсці па практыцы, калі мясцовыя органы ўлады вызначаюць месцы, дзе абгрунтавана забаронена праводзіць масавыя імпрэзы, а не ўстанаўліваецца складаная працэдура, якая ў кожным разе заўсёды абмяжоўвае правы.

Сяргей жа лічыць, што адмена закона цяперашнім складам парламента магчымая. Але толькі ў выпадку, калі людзі праявяць салідарнасць.

— Калі першая спроба адклікання дэпутатаў не ўдалася, склаліся групы грамадзян, з дапамогай якіх да кожнага дэпутата і яго выбаршчыкаў можна данесці ідэю, што гэты закон трэба адмяніць. Пры ўмове падтрымкі грамадзян на месцах, якія будуць мець зносіны са сваімі дэпутатамі, цалкам высокая імавернасць, што ён будзе адменены. Я разумею, што гэта ідэалізм чыстай вады, што гэта доўга і складана, але нам трэба зразумець: пакуль мы нічога не робім, нічога і не зменіцца.

Закон "Аб масавых мерапрыемствах" быў зроблены больш жорсткім у 2011 годзе на фоне маўклівых акцый пратэсту. Яны пачаліся летам таго ж года праз незадаволенасць людзей эканамічнай палітыкай уладаў, якая прывяла да фінансавага крызісу.

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.