Прадаўцы чаргі. Бізнес на тых, хто падаецца на міжнародную абарону ў Польшчы

27/06/2024 - 10:53

Што адбываецца на Табаровай у Варшаве? / @rubanau_collage

У 7:20 побач з Упраўленнем па справах замежнікаў на вуліцы Табаровай у Варшаве ўжо шматлюдна. Ля плота — чалавек сорак. Яны прыехалі сюды так рана, каб заняць чаргу і падаць дакументы на міжнародную абарону ў Польшчы.

Але да запаветных акенцаў сёння трапяць далёка не ўсе. І рэч не ў тым, што за дзень Упраўленне не можа прыняць 40 чалавек. А ў тым, што бліжэй да адкрыцця прадаўцы чаргі акуратна адціснуць іх ад дзвярэй, а на іх месца паставяць сваіх кліентаў. Тых, хто не захоча рухацца добраахвотна, пасунуць сілай.

"Слухай, можа, таксама заплаціць ім?”

Недалёка ад брамы Упраўлення стаіць жанчына з тэчкай у руках. Вакол яе 7-8 чалавек — гэта яе кліенты. Бліжэй да брамкі — яшчэ адна, таксама з тэчкай, а побач з ёй — мажны з выгляду мужчына. Яны таксама з кліентамі.

— Тыя ж, што былі ўчора, — перагаворваюцца хлопец і дзяўчына з чаргі. — Слухай, можа, таксама заплаціць ім, каб не парыцца тут па 100 гадзінаў, як думаеш? Цікава, колькі гэта каштуе…

— А вы іх раней тут бачылі?

— Так, кожны раз, што мы прыходзілі, яны заўсёды тут. Прычым з самай раніцы стаяць, дзве гэтыя жанчыны так дакладна.

— А мужчына?

— Так, учора ён тут з кімсьці лаяўся.

Прадаўцы займаюць чаргу на Табаровай штовечар. Лаяцца ім даводзіцца з тымі, хто не хоча спакойна глядзець, як замест аднаго дзелавога у чарзе з'яўляюцца дзясяткі іх кліентаў. На выпадак важных перамоваў у прадаўцоў ёсць мужчына з электрашокерам. Ён заўсёды тут, рэгулярна пстрыкае ім, шпацыруючы туды-сюды.

Бясплатныя паслугі за $3 тысячы. Можна ў растэрміноўку

Пад выглядам ахвочага атрымаць міжнародную абарону ў Польшчы падыходзім да адной з жанчын і цікавімся, як тут усё ўладкавана.

— Мы займаемся пытаннямі легалізацыі ў Польшчы. У тым ліку — так, займаем чаргу з вечара, — адказвае яна. — Праводзім чалавека ва Упраўленне і прысутнічаем на сустрэчы з памежнікамі. Толькі ўлічыце, што нашы паслугі вельмі дорага каштуюць.

— Колькі?

— 12300 злотых [$3 тысячы. — Еўрарадыё].

— Ого. Адкуль такі гіганцкі прайс?

— Слухайце, калі ў вас няма цяпер грошай, то можаце заключыць з намі дамову, каб грошы, якія вам будуць плаціць за чаканне рашэння, ішлі нам [Пакуль выносіцца рашэнне па міжнароднай абароне, іншаземец можа разлічваць на грашовыя выплаты 750 злотых ($185) у месяц. — Еўрарадыё]. А потым аддасце рэшту. Так што, можна сказаць, нашы паслугі амаль бясплатныя!

"Лішніх" атрымалася не прапусціць

Беларуска Алеся вырашыла падацца на міжнародную абарону ў Польшчы ў пачатку чэрвеня. Зрабіць гэта атрымалася толькі з другога разу.

— Я чула, што там вялікія чэргі, таму вырашыла прыехаць у 4 раніцы. Перада мной ужо стаялі 4 чалавекі. Пазней аказалася, што трое з іх — прадаўцы чаргі.

Бліжэй да 8 раніцы, калі адкрываецца Упраўленне , да "прадаўцоў" пачалі падцягвацца людзі — тыя, хто купіў у іх месца. Я налічыла іх сем, і ўсе яны ўлезлі наперад. Плюс у самім Упраўленні людзі з дзецьмі да трох гадоў абслугоўваюцца без чаргі — такіх у той дзень было шмат, таму падацца ў мяне не атрымалася.

Продавцы очереди. Бизнес на тех, кто подаётся на международную защиту в Польше

Прадаўцы чаргі / фота Алесі

На наступны дзень дзяўчына была настроеная нашмат больш сур'ёзна — яна адразу заняла месца каля брамкі і, калі "прадаўцы" паспрабавалі яе адціснуць, падняла скандал.

— Я пачала крычаць, што гэта несумленна. Чаму на месца аднаго "прадаўца" прыходзяць адразу некалькі чалавек і гэтак далей. Людзі ў чарзе мяне падтрымалі, і ў выніку ў мяне атрымалася не прапусціць "лішніх" людзей.

Проста кансультанты, нічога асабістага

Алеся кажа, што людзі, якія зарабляюць на чарзе, ужо сабралі некалькі груповак.

— Я бачыла жанчыну з двума моцнымі мужчынамі і яшчэ адну жанчыну, таксама з мужчынам. Працуюць яны так: жанчына займае месца, а мужчыны, калі ўзнікаюць канфлікты, быццам адштурхваюць людзей альбо загадзя становяцца каля брамы і адціскаюць натоўп. Адзін такі ходзіць з электрашокерам. Ён яго ўвесь час уключаў, паказваючы, што ён рабочы. Але такога, каб ён выкарыстоўваў яго, я не чула.

Яшчэ адзін прадавец чаргі / фота Алесі

На просьбы Алесі паказаць дакументы прадаўцы чаргі адказалі, што "яны ёсць, але гэта не ваша справа". Натуральна, нічога не паказалі.

— Самі сябе яны называюць "кансультантамі". Заходзяць усярэдзіну і суправаджаюць людзей, якіх прывялі, дапамагаюць ім атрымаць міжнародную абарону. Хоць асабіста я не разумею, у чым там дапамагаць — працэдура найпрасцейшая. Я размаўляла з дзяўчынай з Украіны, якая ледзь не плакала, што "адчувае сябе падманутай". Яна заплаціла за іх паслугі, але ўсё роўна прайшла ў самым канцы.

Шукайце сведак, захоўвайце відэазапісы

Кіраўніца Усходняга аддзела ў юрыдычнай фірме WKB Wierciński Kwieciński Baehr адвакатка Ганна Маціеўская заўважае, што не кожная фірма, якая аказвае паслугі па афармленні дакументаў, мае ў сваім складзе асобаў з польскай юрыдычнай адукацыяй.

— У такіх кампаніях часцяком паслугі аказваюць людзі, якія проста валодаюць польскай мовай, яны рэдка маюць польскую юрыдычную адукацыю альбо не маюць юрыдычнай адукацыі зусім.

Маціеўская лічыць, што ні адзін адвакат ніколі б не пайшоў на фізічны гвалт або запалохванне электрашокерам. За гэта можна пазбавіцца ліцэнзіі і самому трапіць пад суд. Таксама яна перакананая, што арганізаваць падачу дакументаў належным чынам — гэта абавязак самога Упраўлення па справах замежнікаў.

— Парадак павінна наводзіць менавіта яно, а не людзі ў чарзе. Але, на жаль, апошнім часам назіраецца вялікая перагружанасць органаў пагранічнай службы і міграцыі, і пытанне парадку не трапляе ў фокус іх увагі.

Трэба разумець, што польскую паліцыю трэба моцна зацікавіць перш, чым яны прыедуць і разбяруцца ў сітуацыі. Лепш за ўсё мець сведак або, напрыклад, відэазапісы.

Адкуль такі цэннік? Ён апраўданы?

Ганна Маціеўская кажа, што сярэдняя гадзіна працы польскага адваката ў Варшаве каштуе ад 400 да 600 злотых [$100-150. — Еўрарадыё], а сумарны час працы са стандартным кейсам па міжнароднай абароне з суправаджэннем не павінен перавышаць каля 20 гадзінаў. Таму цэннік у 12 300 злотых не здаецца нечым надзвычайным. Але ёсць нюанс.

— Я маю на ўвазе выключна прафесійных адвакатаў. У прыведзеным выпадку, хутчэй за ўсё, паслугі аказваюць не юрысты, а проста польскамоўныя людзі. Іх кошт за гадзіну не можа быць ідэнтычны адвакацкім паслугам і, паводле законаў рынку і логікі, павінна быць у разы меншы.

Наогул калі людзі да мяне звяртаюцца па дапамогу, я стараюся пераканаць іх у тым, што кейс па міжнароднай абароне яны здольныя закрыць і самі. Таму мая рэкамендацыя — спачатку звярнуцца па бясплатную дапамогу. Але калі вы разумееце, што самі не справіцеся і гатовыя плаціць, то звяртайцеся да спецыялістаў, якія маюць польскую юрыдычную адукацыю, пажадана — ліцэнзію адваката або юрысконсульта, які застрахаваны ад нанясення шкоды і абавязаны выконваць высокія этычныя стандарты.

Параўнайце цэны ў розных кампаніях. А яшчэ раю выбіраць тыя фірмы, якія займаюцца менавіта тэматыкай міжнароднай абароны, бо гэта пытанне даволі нішавае на польскім рынку.

Чаму праблема з чэргамі абвастрылася менавіта цяпер

Вялікія чэргі ў Варшаве звязаныя з узрослай цікавасцю грамадзянаў Украіны да міжнароднай абароны. Згодна з польскім Дэпартаментам у справах замежнікаў, у першым квартале 2024 года найбольшую колькасць заяваў на міжнародную абарону падалі менавіта ўкраінцы — блізу 1,2 тысячы.

Але грамадзяне Беларусі адсталі зусім ненашмат. Яны падалі каля 1 тысячы заяваў.