Андрэй Старцаў: Каб пражыць, на лета Re:Public бярэ крэдыты ў банку

Еўрарадыё: Клубу Re:Public тры гады. За гэты час вы правялі 550 канцэртаў. Калі Вы адчынялі клуб, меркавалі, што ён стане галоўнай рок-пляцоўкай горада?

Андрэй Старцаў: Так, мы для гэтага яго і адчынялі.

Еўрарадыё: Калі не сакрэт, колькі грошай каштуе адчыніць клуб у Мінску?

Андрэй Старцаў: Гэта сакрэт. Мы дамовіліся з партнёрамі нікому не распавядаць пра гэта. Але гэта нямала. Клуб у поўным сэнсе гэтага слова мы не зрабілі, бо не ўдалося атрымаць у арэнду памяшканне, дзе знаходзяцца прыбіральні і фае. Тое, што мы атрымалі, гэтую каробачку, мы зрабілі, і яна задавальняе і артыстаў, і гледачоў.

Еўрарадыё: Вы маеце на ўвазе ўласна залу. То бок, прэтэнзіі да туалетаў і фае, якія пастаянна гучаць, мусяць быць адрасаваныя не Вам?

Андрэй Старцаў: Нам, натуральна. Але пакуль наш фінансавы стан не дазваляе рамантаваць чужую тэрыторыю.

Еўрарадыё: Колькі канцэртаў трэба праводзіць у месяц, каб акупляць арэнду клуба і іншыя выдаткі?

Андрэй Старцаў: Штомесяц трэба праводзіць 15-20 канцэртаў, каб нармальна жыць, плаціць арэнду, камунальныя, якія вельмі вялікія. Яны за 3 гады выраслі ні ў 2-3 разы, а ў 10 разоў!

Еўрарадыё: Але ў Вас ўсё атрымліваецца?

Андрэй Старцаў: Так, усё атрымліваецца. Адзінае, што летам, калі музыкі адпачываюць, мы пакуль бярэм крэдыты ў банка, каб пражыць, бо арэнда і камуналка такая ж. Дзяржаву не хвалюе, сезон — не сезон — трэба плаціць па поўнай.

Еўрарадыё: Шмат хто наракае на завышаныя кошты на піва ў вашым клубе. Маўляў, самае таннае каштуе 50 тысяч. А ў клубах Заходняй Еўропы яно прадаецца на нашы грошы па 20-30 тысяч за куфаль. З чым звязаны такі кошт?

Андрэй Старцаў: Мы зніжалі кошты да 30 тысяч. Але гэта ніяк не адбіваецца ні на прахадзімасці піва, ні на колькасці, якую выпіваюць. Піва і алкаголь у цэлым — гэта такія тавары, якія мусяць каштаваць дорага. У нас таннае марожанае, гарбата і кава.

Еўрарадыё: Дык а чаму піва мусіць каштаваць дорага?

Андрэй Старцаў: Гэта разлічана на тое, каб мерапрыемствы акупляліся. Па-іншаму мы не можам.

Еўрарадыё: Вы падлічвалі, колькі ў сярэднім за канцэрт выпіваюць піва наведвальнікі клуба?

Андрэй Старцаў: Гэта залежыць ад публікі. Канцэрты ж розныя! Ёсць канцэрт для эстэтаў, напрыклад, гурт The Retuses, ёсць для панкаў — Neuro Dubel. Публіка розная. Панкі выпіваюць па 5 бакалаў піва, эстэты — адзін бакал, і тое, не ўсе. Таму ў сярэднім немагчыма падлічыць.

Еўрарадыё: Падчас апошняга канцэрта “Дай Дарогу!” і “Ламаносава” шмат хто з прысутных скардзіўся на жорсткае стаўленне ахоўнікаў. Ці ёсць у клуба нейкія правілы, якіх мусіць прытрымлівацца ахова?

Андрэй Старцаў: Ёсць правілы. На жаль, ахоўнікі таксама людзі і не ўсе вытрымліваюць псіхалагічны ціск цягам 2-3 гадзін, пакуль ідзе канцэрт. Палову гадзіны ён сябе паводзіць нармальна, памятае ўсе інструкцыі, але праз гадзіну, проста з-за сваіх суб’ектыўных якасцяў ён забываецца і пачынае паводзіць сябе так, як падказвае яго падсвядомасць. З першага погляду складана вызначыць, падыдзе ахоўнік ці не. Мы заўсёды ўлічваем ўсе заўвагі па ахове, мяняем ахову. Але гэта людзі, гэта не машыны. Іх не наладзіш на двоечку ці троечку, каб ён мог увесь час добра працаваць. На жаль, такая рэальнасць.

Еўрарадыё: Што такое ідэальны канцэрт, і ці праходзяць такія ў клубе Re:Public?

Андрэй Старцаў: Ідэальныя канцэрты — гэта калі выступае добры гурт, калі шмат народу, калі людзям падабаецца тое, што прадаецца на бары, на кухні, калі публіка паводзіць сябе адэкватна. Такімі бываюць, як ні дзіўна, канцэрты такіх вар’яцкіх гуртоў, як “Дай Дарогу!”, Neuro Dubel, Валянцін Стрыкала, Noize MC. Ёсць канцэрты, якія нам не падыходзяць, хаця яны збіраюць шмат людзей. Напрыклад, канцэрт Веры Палазковай сабраў шмат народу. Цішыня, усе ўключаныя. Але для Веры ўсё ж патрэбная сядзячая зала, так усім падалося.

Еўрарадыё: А як выглядаюць кепскія канцэрты?

Андрэй Старцаў: Кепскія канцэрты — гэта калі мала народу. Але тут справа не ў публіцы і артысце, а ў арганізатары. Што такое арганізаваць канцэрт? Гэта запусціць рэкламу, потым у дзень канцэрта арганізаваць саўнд-чэк, пачаць канцэрт у час, своечасова разлічыцца з музыкамі і гукарэжысёрамі. Затрымка канцэрта вядзе да таго, што ён не скончыцца ў 22.00, як яно мусіць быць па рэгламенце. З-за гэтага мы пастаянна спрачаемся з нядобрасумленнымі арганізатарамі. Калі канцэрт ідзе — не выганіш жа артыстаў са сцэны! А арганізатары не кажуць музыкам, што яны вінаватыя, што затрымалі канцэрт, а звальваюць усё на дырэкцыю клуба, маўляў, зараз вам выключаць святло. Ёсць канцэрты, за якія проста сорамна.

Еўрарадыё: Ці ёсць нейкія крытэрыі, па якіх вы абіраеце арганізатараў, з якімі працуеце?

Андрэй Старцаў: Крытэрый толькі адзін: каб артыста, якога яны хочуць прадставіць, ведалі людзі і захацелі на яго прыйсці. А нейкія асабістыя якасці мы не ўлічваем. Арганізатары ўсе розныя, усе з дзівацтвамі. Да кожнага даводзіцца прыстасоўвацца.

Еўрарадыё: Як звычайна выглядаюць райдары музыкаў, якія да вас прыязджаюць?

Андрэй Старцаў: У іх усё самае неабходнае — напоі, ежа. Трэба ўлічваць, што гэтыя людзі ўсе ў туры. Яны дома не бываюць месяцамі, і, натуральна, звяртаюць увагу на якасць ежы і абслугоўвання. Таму мы стараемся іх не зліць і выконваць райдары. Артысты пішуць райдары, і, каб упэўніцца, што іх чытаюць, абавязкова ўстаўляюць ў райдар што-небудзь незвычайнае. Напрыклад, памідоры чэры. Мы ўсе райдары чытаем. І ў такіх выпадках проста трэба пытаць, ці абавязкова, каб былі такія памідоры. Яны кажуць, што не. Але затое ведаюць, што мы ў курсе іх райдара.

Еўрарадыё: Ці быў у вашай практыцы райдар ад музыкаў, які вас збянтэжыў?

Андрэй Старцаў: Такога не было. Ёсць розныя дробязі. Напрыклад, амерыканскія, англійскія ці мексіканскія гурты могуць папрасіць прадукты, якія ў нас проста не прадаюцца. Але ўсё вырашалася ў працоўным парадку.

Еўрарадыё: Ці бываюць у вас нейкія канфліктныя сітуацыі з музыкамі? Якога характару?

Андрэй Старцаў: Звычайна музыкі канфліктуюць з арганізатарамі. Гэта можа тычыцца райдара ці нейкіх тэхнічных момантаў. У нас такіх канфліктаў не ўзнікае.

Еўрарадыё: Ці маеце любімых артыстаў, якія рэгулярна граюць у вашым клубе?

Андрэй Старцаў: Я заўсёды атрымліваю задавальненне ад стасункаў з музыкамі з вялікім досведам працы. Заўсёды прыемна працаваць з гуртамі, якія прыязджаюць з дасведчаным гукарэжысёрам, і якія не скардзяцца на гук, на тэхніку, а могуць адладзіць гук самі і так, як трэба. Прыемна працаваць з музыкамі, якія разумеюць усе тонкасці арганізацыі і з якімі знаходзіш агульную мову чыста ў чалавечым плане. Мы вельмі любім, калі ў нас граюць “Дай Дарогу!”, J:Морс, “Без Білета”, замежнікі Валянцін Стрыкала, Noize MC. Увогуле, мне больш за ўсё падабаюцца канцэрты нашых беларускіх гуртоў, калі нават бярэ гонар за тое, як іх любяць людзі. Калі выступаюць замежнікі, людзі на іх прыходзяць, плацяць вялікія грошы, але гэтыя канцэрты не бываюць настолькі душэўнымі. Напрыклад, на фолк-канцэртах, дзе выступаюць беларускамоўныя гурты, публіка збіраецца цвярозая, яны танчаць беларускія танцы і выклікаюць вельмі добрыя пачуцці.

Еўрарадыё: Ці шмат музычных адкрыццяў вы зрабілі падчас свайго дырэктарства ў “Рэпабліку”?

Андрэй Старцаў: Так, ёсць. Напрыклад, мы першымі прывезлі ў Мінск гурт The Retuses. Праўда, на жаль, яны распаліся. Але канцэрт стаў сапраўды падзеяй для эстэтаў. Хочацца больш канцэртаў рабіць для эстэтаў. Валянціна Стрыкала мы прывезлі ў той час, калі тут у яго ніхто не верыў і ўсе смяяліся над прозвішчам. Што тычыцца беларускіх гуртоў, то за час майго дырэктарства ў нашай музыцы здарылася адно адкрыццё — Макс Корж. Але ён прайшоў міма нас і пайшоў выступаць адразу на стадыёны. У гэтым годзе будуць яшчэ адкрыцці, я маю на ўвазе тых, каго мы ўпершыню прадстаўляем на беларускім рынку. Напрыклад, 6 лістапада ў нас выступіць знакаміты грузінскі гурт “Мгзаврэбі”. Раю не прапусціць.

Еўрарадыё: Вось вы кажаце, што хочаце ладзіць больш канцэртаў для эстэтаў. Чаму?

Андрэй Старцаў: Магчыма таму, што я сам эстэт. Хочацца слухаць прыгожую музыку. Мне падабаецца, калі людзі прыходзяць не толькі адарвацца і выпусціць пару, а паслухаць музыку. Такіх канцэртаў, на жаль, у нас мала.

Еўрарадыё: Яшчэ паўтара года таму вы казалі, што ў Мінску ёсць толькі два клубы — Re:Public і “Графіці”. Але за гэты час адчыніліся “Піраты”, “ДК”, Prime Hall. Цяпер можна гаварыць пра канкурэнцыю?

Андрэй Старцаў: Не. Пра канкурэнцыю можна будзе гаварыць тады, калі ў Мінску адкрыецца такі ж самы клуб, як Re:Public, дырэктарам будзе такі ж чалавек, як я, і ў канцэртным аддзеле будуць працаваць такія ж людзі, якія працуюць у нас. Вось тады будзе канкурэнцыя. Нам вельмі пашанцавала з пляцоўкай. Такой больш няма. Тут вялікую ролю грае суб’ектыўны фактар, то бок, людзі, якія працуюць. У клуба павінен быць характар. У нашага клуба характар сфарміраваны, мне так падаецца. Ну, мяне ведаюць, як чалавека, з якім заўсёды можна дамовіцца. У канцэртным аддзеле ў мяне працуюць прафесіяналы вышэйшага класу. І канкурэнта на дадзены момант у “Рэпабліка” няма. І ён, у прынцыпе, не патрэбны, і не з’явіцца. Таму што разумны чалавек, ведаючы, што ёсць такі клуб, не будзе адчыняць аналагічны клуб у гэтым маленькім горадзе. Сэнсу няма. Ну, хіба што выцесніць наш клуб з рынку — толькі з гэтай мэтай можна адчыніць такі ж клуб. Таму адкрываюцца клубы, але іншага фармату. І “Піраты” і Prime Hall параўноўваць з “Рэпаблікам” нельга. Гэта тое самае, як параўноўваць “Мінск-Арэну” і Палац спорту. Увогуле, такіх пляцовак з характарам, утульных, паўтаруся, у Мінску толькі дзве.

Еўрарадыё: У якім стане цяпер знаходзіцца клубная культура Мінска і Беларусі ўвогуле?

Андрэй Старцаў: У нас ёсць тое, што ёсць, усё гэта бачна, сапраўдных клубаў толькі два. То бок, гэта пляцоўкі, у якіх ёсць пастаянны рэпертуар, якія прадстаўляюць артыстам і гледачам паслугі ў поўным аб’ёме, каб атрымліваць асалоду ад канцэрта. Іншыя пляцоўкі клубамі нельга назваць.

Еўрарадыё: Чаму?

Андрэй Старцаў: Таму што клубны канцэрт — гэта магчымасць паглядзець артыста і з аднаго метра і з 10-ці, пагаварыць з артыстам, пахадзіць па клубе, выпіць, закусіць, што называецца, адарвацца і перагрузіцца — такая дэмакратычная абстаноўка. Гэта можна зрабіць толькі ў гэтых двух клубах.

Еўрарадыё: Што трэба рабіць, каб клубная культура развілася так, як гэта ёсць у нашых суседзяў? Каб у Мінску былі не два клубы, а 102, і на розны густ і з розным характарам?

Андрэй Старцаў: Для гэтага патрэбныя людзі з ідэямі і грашыма. А клубы — гэта такая сфера, куды ўкладаць грошы ніхто не хоча. І я б ужо не ўкладаў, таму што прыбытковасць апынулася не такая, якую мы планавалі. Апынулася, што ў гэтым бізнесе ўвогуле нічога нельга планаваць.

Еўрарадыё: То бок, калі б вы пачыналі спачатку, вы б не браліся за Re:Public?

Андрэй Старцаў: Браўся б. Але крыху па іншаму б сябе паводзіў — у мяне ж не было досведу арганізацыі канцэртнага клуба! А з тым досведам, што ёсць цяпер, я б ужо ведаў, як і што зрабіць, каб пазбегнуць стратаў, якія мы перажылі.

Еўрарадыё: Як вы ацэньваеце стан беларускай музыкі, улічваючы тое, што знаходзіцеся, можна сказаць, унутры гэтага працэсу?

Андрэй Старцаў: Я знаёмы з большасцю беларускіх гуртоў, якія працуюць у клубах. Магу сказаць толькі, чаго ім не хапае. А не хапае ім прадзюсараў з досведам і грашыма. З-за таго, што такіх людзей не хапае, музыкам даводзіцца варыцца ва ўласным маленькім катле беларускага рыначку. Там можна праварыцца 2-3 месяцы і пачаць раскладацца. А дзеля таго, каб развівацца, трэба выходзіць на іншыя рынкі. Не ва ўсіх гэта атрымліваецца, але ўсе імкнуцца. І гэта галоўная бяда — беларусы чамусьці не могуць выйсці на ўкраінскі і расійскі рынкі, ці на міжнародны. Нехта, натуральна, вырываецца. Напрыклад, “Тубсы” з’ехалі, знайшлі сваё месца, і дзякуй Богу. Так хочуць усе гурты, але не ва ўсіх атрымліваецца. А талентаў у нас мора. Іншая справа, што ўмоваў для развіцця ў межах гэтага маленькага рынку мала. У нас ёсць "прадзюсары". Іх усе ведаюць. Але яны займаюцца сваімі артыстамі. І іх 3 чалавекі. А гуртоў у нас 150!

Еўрарадыё: Вы ж, дарэчы, самі спрабавалі прасоўваць гурт “Мутнаевока”.

Андрэй Старцаў: Так, але ў мяне не атрымалася. Я не ведаў, што рабіць (усміхаецца). Цяпер я прыкладна ведаю, што рабіць і колькі грошай для гэтага трэба, але позна. Я цяпер займаюся іншым праектам. А хлопцы нармальна развіваюцца. У іх яшчэ ёсць час. Яны сталі дарослымі. І з імі працуюць адэкватныя людзі.

Еўрарадыё: Клубу 3 гады. Ці распланавалі вы наступныя 3 гады? Чаго новага чакаць ад клуба ў бліжэйшы час?

Андрэй Старцаў: У першую чаргу мы зоймемся ўдасканальваннем тэхнічнага аснашчэння. Сканцэнтруемся на светлавым і гукавым абсталяванні.

Еўрарадыё: То бок, кепскі гук, на які ўсе скардзяцца, стане лепшым?

Андрэй Старцаў: У нас няма кепскага гуку, ёсць кепскія гукарэжысёры. На адным і тым жа апараце, які ў нас вісіць, сёння можа быць гук добры, а заўтра дрэнны. Гук свой мы не набывалі, мы яго арандуем. Не набывалі, таму што гэта асобная тэма, асобны бізнес, хоць мне і прапаноўвалі на яго грошы. Але я зразумеў, што не змагу яго абслужыць. Да таго ж мы зоймемся ўдасканальваннем бара, зоймемся мэбляй.

Еўрарадыё: Карацей, наведвальнікам стане яшчэ камфортней.

Андрэй Старцаў: Так. Дарэчы, калі добры канцэрт, у водгуках ніхто не піша пра туалеты, сцены, гардэроб. А калі кепскі канцэрт, пішуць пра ўсе хібы. Падкрэслю, што Re:Public — гэта канцэртная клубная пляцоўка. І да нас людзі не ходзяць адпачываць і любавацца інтэр’ерам, яны ходзяць на артыста. Тэхнічнае аснашчэнне — гэта адзін бок. Самы галоўны галаўны боль — гэта складанне рэпертуару. Будзе добры рэпертуар, добрыя гурты — усё будзе ў парадку.

Фота: Еўрарадыё, Ультра-М'юзік і з сацыяльных сетак