“Нібыта ты робіш добрыя рэчы”. Якія заданні ад КДБ атрымліваў Яўген Дудкін

17/02/2025 - 12:03

Якія заданні ад КДБ атрымліваў Яўген Дудкін / фота з яго старонкі на Фэйсбуку

“Прадухіліць, каб хтосьці вербаваў грамадзян Беларусі з боку замежных спецслужб”, — так пра свае заданні ад КДБ у эфіры Еўрарадыё выказаўся цяперашні дактарант Інстытута гісторыі Польскай акадэміі навук, экс-сябра праўлення партыі БХД Яўген Дудкін.

“Каб не было знішчэння тэрытарыяльнай цэласнасці”

Дудкін кажа, што пра працу на КДБ ні з кім не раіўся, нават з бацькам.

— Праца была скіраваная на тое, каб не было знішчэння тэрытарыяльнай цэласнасці, дзяржаўнага суверэнітэту. Нібыта стандартныя словы, нібыта ты робіш добрыя рэчы і нікому не прыносіш шкоду. І вось тут узнікае пытанне: а што на практыцы?

Напрыклад, калі гаворка заходзіла пра нейкіх людзей у апазіцыі. І мне гэта зусім не падабалася, я разумеў, што штосьці ідзе не туды. І, насамрэч, калі дамова ўжо была падпісаная, я зразумеў, што не змагу проста так выйсці з гэтай сістэмы. У мяне была падпіска аб неразгалошанні дзяржаўнай тайны, і любое маё выказванне магло стаць падставай для абвінавачвання. І калі я зразумеў, што не змагу адтуль выйсці, то тады трэба зрабіць тое, што не будзе прычыняць шкоду людзям.

Дудкін кажа, што КДБ пытаўся, ці сапраўды людзі, у давер якіх ён увайшоў, радыкалы і могуць быць завербаваныя.

— Я бачыў, што яны не радыкалы, проста маюць іншае меркаванне, якія кажуць пэўныя аб’ектыўныя рэчы з крытыкай рэжыму. А потым пачаўся мой унутраны працэс: “Яўген, паглядзі, гэты рэжым не абараняе краіну, ён проста думае пра самазахаванне”.

“КДБ у мяне пыталася, ці сапраўды Павел Латушка быў завербаваны”

Дудкін сцвярджае, што прамых даносаў ён не пісаў, а хутчэй расказваў пра тое, што адбываецца.

— То-бок прамога сачэння не было. Былі пытанні, напрыклад, калі быў 2012 год і Павел Латушка прыехаў да нас ва ўніверсітэт, я задаў яму свае ўласныя пытанні пра каралеўскі палац у Гродна. А потым КДБ у мяне пытаўся, ці сапраўды Павел Латушка быў завербаваны польскімі спецслужбамі, ці я падазраю. Ну, я ў гэтым выпадку сказаў, што я сумняюся, што ён завербаваны. Канешне, у маіх дакументах маглі фігураваць і студэнты.

Па словах Дудкіна, КДБ заўсёды пытаўся, ці сапраўды гэтыя людзі могуць быць радыкаламі, ці сапраўды яны маглі быць завербаваныя.

Скандал вакол Яўгена Дудкіна пачаўся 14 лютага — тады ён прызнаўся на пасяджэнні партыі, што супрацоўнічае з КДБ. А потым заявіў, што супраць яго асобы спецыяльна распачалі кампанію.

Аднак пазней прызнаўся, што з 2009 па 2016 гады сапраўды супрацоўнічаў з КДБ.