Што не так з дакументамі на БелАЭС і хто іх будзе аднаўляць

06/07/2020 - 14:57

Эвакуатары / Фото: Еўрарадыё

На сайце дзяржзакупак ёсць дзіўны тэндар на "аказанне паслуг па аднаўленні, вядзенні і здачы выканаўчай дакументацыі на аб'ектах будаўніцтва Беларускай АЭС". Заказчык — "НИКИМТ-Атомстрой", прадпрыемства расійскай дзяржкарпарацыі "Росатом".

Аб'ём паслуг, якія пастаўляюцца: 2340 чалавека-гадзін або 3 чалавекі на 78 дзён на 10-гадзінны працоўны дзень. У тэндары пазначаны кошт работ — амаль 43 тысячы долараў. Інакш кажучы, прыкладна па $5 тысяч у месяц на кожнага нанятага супрацоўніка.

Что не так с документами на БелАЭС и кто их будет восстанавливать

Гэта нармальна, што з дакументацыяй на будаўніцтве Беларускай АЭС нешта не ў парадку? Што для таго, каб здаць атамную электрастанцыю ў Астраўцы, пашпарты і іншыя дакументы пра якасць матэрыялаў, якія выкарыстоўваліся пры будаўніцтве, павінна будзе аднаўляць і весці нейкая нанятая фірма?

У "НИКИМТ-Атомстрой" адмовіліся адказваць на любыя пытанні Еўрарадыё, звязаныя з гэтым тэндарам. У беларускім Мінэнерга тэндар таксама не каментуюць — не іх кампетэнцыя. У дырэкцыі БелАЭС кажуць, што да тэндара не маюць ніякага дачынення.

Раз ужо ніхто з афіцыйных асоб тэндар пракаментаваць не хоча — мы папрасілі каментар у знаёмага прараба, які працуе на будоўлях буйных аб'ектаў у Мінску. Ну а што нам яшчэ заставалася?

"У нас на вялікіх аб'ектах ёсць асобна адзін ці нават два чалавекі, якія займаюцца толькі выканаўчай дакументацыяй, — расказвае ён. — У блок выканаўчай дакументацыі ўваходзіць шмат усяго. Аўтарскія надзоры, тэхнічныя надзоры, галоўныя геадэзісты, начальнікі ўчасткаў і гэтак далей. І іх трэба падпісваць у кагосьці. А без іх табе не падпішуць працэнтоўку. Гэта значыць, не заплацяць за працу, пакуль ты не здасі ўвесь блок выканаўчай дакументацыі заказчыку. Умоўна, за месяц ці два", — тлумачыць прараб.

Паводле яго слоў, выканаўчую дакументацыю не паспяваюць весці або вядуць з памылкамі практычна на кожнай будоўлі. Непрыемна, вядома, што і на будоўлі такога сур'ёзнага аб'екта, як БелАЭС, таксама ёсць праблемы з дакументамі. Але, мяркуючы па тэндары, гэта факт, з якім нам цяпер жыць.

Што за кампаніі ўдзельнічаюць у тэндары?

На дзяржзакупку прэтэндуюць тры фірмы. Дзве — з Расіі, і адна беларуская.

На сайце кампаніі ТАА "ИдеалСтройИнвест Уфа" напісана, што яны займаюцца вядзеннем і здачай выканаўчай дакументацыі на аб'ектах. Кампанія пачала работу ў снежні 2018 года.

"Ультрастаб Проектирование" — гэта даччынае прадпрыемства ТАА "Ультрастаб", кампаніі з Іванава, якая займаецца вытворчасцю геатэкстылю. Зарэгістраваная яна ў сакавіку 2020 года.

Нам больш за ўсё цікавы патэнцыйны беларускі падрадчык. ТАА "СтаТэхСістэма" да студзеня 2020 года называлася ТАА "Энергус ЛТ". Energus — велізарная літоўская інжынірынгавая кампанія. На старонцы "СтаТэхСістэмы" на praca.by да гэтага часу пазначаны літоўскі сайт energus.eu.

Цяпер кампаніяй, статутны фонд якой складае 3 тысячы рублёў, на 100% валодае грамадзянка Беларусі Ількевіч Вольга Аляксандраўна. Супрацоўнік "СтаТэхСістэмы", з якім удалося звязацца Еўрарадыё, не стаў адказваць на пытанне, ці звязаная кампанія дагэтуль з літоўскім бізнесам.

"СтаТэхСістэма" мае права выконваць функцыі генеральнага падрадчыка аб'ектаў першага — чацвёртага класаў складанасці з коштам будаўніцтва звыш 5 тысяч базавых велічынь і будаваць аналагічныя аб'екты. У рэестры атэстатаў адпаведнасці кампанія зарэгістраваная 7 красавіка 2017 года. Да красавіка 2020 года тэрміны дзеяння атэстатаў скончыліся, 20 сакавіка кампанія атрымала новыя — на пяць гадоў.

У 2017–2018 гадах у ТАА "Энергус ЛТ" некалькі разоў узнікала запазычанасць па падатках. У 2018 годзе ТАА "КанверТраст" змагло з дапамогай эканамічнага суда г. Мінска спагнаць з "Энергус ЛТ" больш за 5,7 тысячы рублёў. У тым жа годзе супраць кампаніі было пачата вядзенне, спагнаннікам па якім выступала ТАА "Аб'яднаная электратэхнічная кампанія". Спрэчная сума складала 12 тысяч рублёў.

No honey — no money

Без аформленай належным чынам выканаўчай дакументацыі заказчык не стане аплачваць праект падрадчыку. Інакш кажучы, пакуль дакументы не будуць гатовыя, Беларусь не заплаціць Расіі за пабудаваную АЭС. А магчыма, і запускаць без іх не стане. Нядаўна стала вядома, што запуск станцыі зноў перанеслі — на 2021 год. Непрыемная сітуацыя для расіян: бо фармальна беларусы маюць рацыю і запускаць АЭС без дакументаў нельга!

Адборачная стадыя разгляду заявак пройдзе 9 ліпеня, ацэначная стадыя (падвядзенне вынікаў) — 17 ліпеня, а дамова будзе заключана на працягу 10-20 дзён пасля падвядзення вынікаў. Гэта значыць не раней 27 ліпеня.

Калі да 27 ліпеня дадаць 78 дзён, адведзеныя на работы, атрымліваецца, што дакументацыю здадуць самае ранняе — 13 кастрычніка. Пэўны час (пару месяцаў) пойдзе на тое, каб прыняць дакументы. Вось і атрымліваем ужо амаль 2021 год.

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.