Увайсці па-англійску. "Англійскае права" будзе толькі ў рэзідэнтаў ПВТ
Бадай што галоўным здабыткам новага дэкрэта "Аб развіцці лічбавай эканомікі" шматлікія каментатары называюць увядзенне ў Беларусі элементаў так званага "англійскага права". Навошта гэта — Еўрарадыё тлумачыць адзін з распрацоўшчыкаў дэкрэта, топ-менеджар кампаніі VP Capital Беларусь Мікалай Маркоўнік:
"Англійская прававая сістэма адрозніваецца ад беларускай. У нас асобныя інстытуты "англійскага права" будуць, так бы мовіць, імплементаваныя ў беларускае права, то бок, па сутнасці, стануць часткай беларускага права. Для чаго гэта? У міжнароднай інвестыцыйнай дзейнасці "англійскае права" з'яўляецца стандартам.
Калі замежныя кампаніі інвестуюць, яны хочуць структураваць свае адносіны па зразумелых ім інстытутах. Англійская прававая сістэма для іх зразумелая, яна не цягне рызыкаў, акрамя тых, якія інвестары ўжо ведаюць, да якіх прызвычаіліся і якія лічаць прымальнымі. Калі гэтага няма... Па беларускім праве здзелку ніхто структураваць не будзе. Незразумелая прававая сістэма і незразумелыя рызыкі".
Наяўнасць англійскага права мае прынцыповае значэнне, калі IT-кампанія працуе па так званай "прадуктовай мадэлі" — распрацоўвае пэўную ідэю ці тэхналогію да стадыі гатовага прадукта, каб пасля знайсці для яго зацікаўленых пакупнікоў. Якраз такімі бізнесамі з'яўляюцца стартапы — невялікія каманды распрацоўшчыкаў, аб'яднаных вакол перспектыўнага праекта.
Самыя гучныя здзелкі апошняга часу ў беларускай IT-сферы датычацца якраз продажу стартапаў: AIMatter ды MSQRD прыйшліся да месца ў карпарацыях Google ды Facebook. За першым стаіць інвестыцыйная кампанія Haxus, другі праект пачынаўся ў стартап-хабе IMAGURU. Тамтэйшы тымлід Яўген Пугач кажа, што адсутнасць інстытутаў англійскага права ў Беларусі — сур'ёзная перашкода на шляху развіцца стартапаў:
"Ніхто і не хавае, што беларускае заканадаўства не вельмі зручнае для венчурнага фінансавання, для стартапаў. На жаль, вялікая доля здзелак, калі беларускі стартап прадаецца ці атрымлівае інвестыцыі — дэ-факта інвестыцыі атрымлівае кампанія ў Літве, у Лондане ці яшчэ дзе-небудзь. Цэнтр распрацоўкі застаецца тут, і хлопцы самі могуць застацца жыць у Беларусі. Але здзелкі праходзяць пад юрысдыкцыяй іншай дзяржавы".
Але нормамі "англійскага права" стартап-кампаніі змогуць карыстацца, толькі калі ўвойдуць у лік рэзідэнтаў мінскага Парка высокіх тэхналогій. На ўсю астатнюю IT-сферу (а, магчыма, і на ўсю астатнюю беларускую эканоміку) англійскае права плануецца распаўсюдзіць да канца 2018 года, пасля "абкаткі" ў ПВТ. Гэта паведаміла Еўрарадыё яшчэ адна крыніца, датычная да распрацоўкі дэкрэта.
І тут цікавая акалічнасць: рэдкі стартап пойдзе ў Парк высокіх тэхналогій! Бо структура перавагаў, якія ён прапануе, пасуе хутчэй аўтсорсінгавым кампаніям з вялікім штатам і заробкавым фондам, чым маленькім гнуткім стартапам.
"Так, мы не ўваходзім у ПВТ, — працягвае Яўген Пугач. — Сёлета збіралі невялікае кам'юніці стартапераў, каб абмеркаваць, ці патрэбныя стартапам ільготы, якія там ёсць. І прыйшлі да высновы, што, з большага, не. Hardware-стартапам, дзе "жалеза" ствараюць сваімі рукамі, могуць па льготных стаўках прывозіць нейкія "расходнікі" — гэта так. А іншым... Стартап — гэта некалькі чалавек. Два, тры, пяць, сем... У іх і грошай няма — і заробкі няма з чаго плаціць, каб атрымліваць тыя льготы. Яны, у асноўным, расходуюць тое, што зарабілі".
Хочаш "англійскае права"? Уступай у ПВТ. Нават калі ні для чаго больш ён табе не спатрэбіцца. Ці чакай 2019 года са спадзевам на тое, што "выпрабаванне" англійскай прававой сістэмы на беларускай глебе пройдзе ўдала. Цікавае развіццё лічбавай эканомікі атрымліваецца, праўда?
