Вадзім Гігін: Еўрасаюз карыстаецца бальшавісцкай логікай

120323 GiginS.mp3

Еўрарадыё: У інтэрв’ю Еўрарадыё раней вы казалі, што вас задавальняе палітыка ЕС адносна Беларусі. Ці падымеце вы келіх піва, ці іншага напою з нагоды пашырэння санкцый Еўрасаюза?

Вадзім Гігін: Я апублікаваў сваю пазіцыю на блозе. Яна блізкая да таго настрою, які вы цяпер вызначылі. Я ўзрадаваны тым, што гэтая пазіцыя Еўрапейскага Саюза прыводзіць да мацнейшай інтэграцыі, дакладна — рэінтэграцыі на постсавецкай прасторы. Нашыя гістарычна блізкія народы, асабліва беларускі і рускі народы, якія з’яўляюцца фактычна адным народам, значна паскорылі працэс інтэграцыі. Таму, з гэтага боку — так. 
Але з другога боку, гэтыя санкцыі робяць вялікую шкоду адносінам паміж Беларуссю і Еўрапейскім Саюзам дый паміж Беларуссю і нашымі саюзнікамі. Таму што Беларусь не выступае адна, як гэтага хацелася б камусьці. Апошнія сумесныя заявы Беларусі і Расіі, заявы іншых нашых саюзнікаў паказваюць, што ідэя ізаляваць Беларусь фактычна пацярпела паразу. Я не зусім разумею, на што гэта трэба Еўрапейскаму Сюзу. Мэты, якіх хоча дасягнуць ЕС (скінуць цяперашні рэжым і адарваць Беларусь ад Расіі), не дасягаюцца, а гэтыя дзеянні прыводзяць да адваротных вынікаў. Уся ўсходнееўрапейская палітыка Еўрапейскага Саюза сёлета церпіць паразу. 

Еўрарадыё: Еўрапейскі Саюз ставіць канкрэтныя мэты: вызваліць палітвязняў, правесці дэмакратычныя выбары…

 
Вадзім Гігін: Гэта не мэты, а сродак!

Еўрарадыё: То бок вы лічыце, што вызваліць палітвязняў — гэта сродак скінуць рэжым Лукашэнкі?
Вадзім Гігін: Давайце называць рэчы сваімі імёнамі. У Беларусі няма палітвязняў. Ёсць людзі, якія ў канцы 2010-га года сваімі дзеяннямі сарвалі нармальны працэс дэмакратызацыі, мадэрнізацыі палітычнай сістэмы Беларусі.

Еўрарадыё: Або, інакш, ёсць людзі, якія напрыканцы 2010 года скарысталіся сваім канстытуцыйным правам да мірнага пратэсту, выйшлі на вуліцы пратэставаць супраць фальсіфікацыі галасавання. 
 

Вадзім Гігін: Калі вы лічыце, што мірны пратэст — гэта штурм будынку, у якім адбываецца паседжанне Цэнтральнай выбарчай камісіі, што мірны пратэст — гэта разбіваць дзверы, разбіваць шкло, то ў нас з вамі розныя меркаванні аб тым, што такое мірны пратэст. 

Еўрарадыё: У нас крыху розныя меркаванні наконт таго, што ўсё ж такі адбылося 19-га снежня, але давайце вернемся да санкцыяў. Вы кажаце, што санкцыі шкодзяць адносінам паміж Беларуссю і Еўрасаюзам. Чаму тады Беларуь не можа зрабіць крок насустрач Еўрасаюзу? Бо не такіх вялікіх рэчаў Еўрасаюз просіць: увесці мараторый на смяротнае пакаранне, вызваліць палітвязняў… Калі Беларусі патрэбны дыялог з Еўрасаюзам, чаму акурат Беларусь адклікае свайго амбасадара з Польшчы?

Вадзім Гігін: Я не зусім разумею польскую мову, я не разумею слова “амбасадар”!

Еўрарадыё: “Амбасадар” — гэта беларускае літаратурнае слова.

Вадзім Гігін: Беларускае слова — “пасол”. Паглядзіце любы слоўнік нарматыўнай беларускай мовы. У беларускай мове няма слова “амбасадар”.

Еўрарадыё: Давайце пакінем нашыя моўныя розніцы ў баку і вернемся да пытання.

 
Вадзім Гігін: Калі мы будзем размаўляць на розных мовах, то я з вамі проста не буду размаўляць. Калі ласка, карыстайцеся словам “пасол”.

Еўрарадыё: Калі вам будзе зручней, я задам гэтае пытанне, ужываючы слова “пасол”. Чаму Беларусь не хоча рабіць крокаў насустрач Еўрасаюзу, якія б далі Еўрасаюзу прастору, каб таксама працягваць дыялог?
 

Вадзім Гігін: Тое, чаго патрабуе Еўрасаюз — гэта азначае парушэнне заканадаўства з боку Рэспублікі Беларусь. Ёсць пэўная прававая працэдура, прапісаная нашым заканадаўствам. Калі Еўрапейскі Саюз… вы кажаце “звяз” — не ведаю, што гэта за слова такое. Калі Еўрапейскі саюз лічыць неабходным вызваліць кагосьці, то ёсць працэдура. 
Тыя людзі, якія названыя ў спісе Еўрапейскага Саюза — яны напісалі прашэнне аб памілаванні. Але адначасова іх блізкія, палітыкі выказалі меркаванне, што гэтыя прашэнні яны напісалі пад ціскам. Цяпер пракуратура правярае гэтыя дадзеныя, ці быў ужыты нейкі ціск. Таму, калі працэдура будзе закончаная, гэтыя людзі выйдуць на свабоду. Тут Беларусь ідзе цалкам насустрач. Калі вы хочаце сваіх агентаў, сваіх людзей бачыць на свабодзе, то трэба выконваць прававыя працэдуры, якія існуюць. 

Еўрарадыё: Але ў Еўрапейскага Саюза паўстае шмат пытанняў, ці тыя працэдуры сапраўды прававыя…
 

Вадзім Гігін: У нас да ЕС яшчэ больш пытанняў. Мы будзем шукаць кампраміс, ці мець адзін да аднаго нейкія пытанні? Можа варта мацнейшаму боку (ЕС нельга параўнаць з Рэспублікай Беларусь) праводзіць больш разумную палітыку, больш моцнаму боку праяўляць разуменне да іншай краіны, больш моцнаму боку праяўляць больш талерантнасці да свайго партнёра. Краінам, якія будуюць дэмакратыю ўжо некалькі стагоддзяў трэба праяўляць больш разумення да краіны, якая стала на гэты шлях толькі два дзесяцігоддзі таму. Не патрабаваць ад гэтай краіны парушаць сваё заканадаўства. Калі ў нас на рэферэндуме 96-га года большасць грамадзянаў выказалася за захаванне смяротнага пакарання, не патрабаваць адмяніць гэтае рашэнне, калі мы выказваемся за дэмакратыю, за народнае волевыяўленне... 

Еўрарадыё: Вы сказалі, што з-за санкцыяў будзе цярпець народ. Санкцыі былі прынятыя адносна асобных людзей і прадпрыемстваў не надта бедных. Як гэта можа паўплываць на беларускі народ?

Вадзім Гігін: Мяне здзіўляе вашая логіка, калі вы прадпрыемствы адрываеце ад людзей, што на іх працуюць. Прадпрыемства — гэта варштаты і абсталяванні? Прадпрыемства — гэта людзі. Гэта мае суседзі. Гэта тыя, з кім я езджу ў адным транспарце. Гэта тыя, з кім я сустракаюся на вуліцы. Для вас, магчыма, гэта нейкія тэхнічныя рэчы. Менавіта па гэтых людзях і спрабавалі ўдарыць з боку Еўрапейскага Саюза. Менавіта нанесці шкоду ўсім грамадзянам. І вы думаеце, што на гэта Беларусь будзе глядзець спакойна? 
Мы ведалі аб гэтых мерах, аб гэтых захадах. Мы ведалі загадзя аб гэтым. І, вядома, урад Беларусі і грамадзянская супольнасць Беларусі, палітыкі Беларусі прынялі захады для таго, каб мінімалізаваць наступствы нерацыянальных, неадэкватных крокаў для простага насельніцтва. Я думаю, што пасля маскоўскай сустрэчы, пасля захадаў якія здзейсніў прэзідэнт і ўрад, для простых грамадзян наступствы гэтых санкцый будуць максімальна мінімалізаваныя. 
Але гэта не азначае, што аўтары гэтых дурных захадаў не ставілі за мэту пашкодзіць простым грамадзянам. Яны карыстаюцца логікай, бальшавісцкай логікай — чым горш, тым лепш. Людзі, якія ўнутры Беларусі падтрымліваюць гэтыя захады, сутыкнуцца з самымі негатыўнымі наступствамі для сябе. Першае, што мы бачым — гэта складанне спісаў невыязных па-за межы Беларусі. Хто хоча зрабіць шкоду сваёй Айчыне, яны павінны несці і палітычную і грамадзянскую адказнасць. 

Еўрарадыё: Вы шмат казалі, што цяпер адбываецца арганічны гістарычны працэс рэінтэграцыі з Расіяй. Вам не здаецца, што гэта нанясенне шкоды суверэнітэту і прыняццё рашэнняў, якія ўдараюць па звычайных грамадзянах?

 
Вадзім Гігін: А ў чым шкода?
 

Еўрарадыё: Напрыклад, могуць увесці расійскі рубель. Мы губляем валюту. Можа спадара Рубінава трэба таксама пакараць за такія заклікі?

Вадзім Гігін: Спадар Рубінаў — адзін з палітыкаў у Беларусі. Розныя меркаванні павінны абмяркоўвацца. Але я бачу, што пасля ўвядзення адзінай валюты ў межах адзінай эканамічнай прасторы, тады суверэнітэту Беларусі будзе нашмат больш, чым у некаторых краін Еўрапейскага саюза. Некаторыя краіны выступалі катэгарычна супраць санкцый у адносінах да Рэспублікі Беларусь. 

Еўрарадыё: Яны выступалі супраць маштабных эканамічных санкцый, але падтрымлівалі кропкавыя эканамічныя санкцыі.

Вадзім Гігін: За ці супраць… Мы ведаем заяву Далі Грыбаўскайтэ, мы ведаем, што апошнім тыднем гэтым малым краінам літаральна выкручвалі рукі. Каб яны пагадзіліся нават на гэтыя кропкавыя санкцыі. Аб якім суверэнітэце вы кажаце для Партугаліі? Аб якім суверэнітэце для Грэцыі? Для краін Прыбалтыкі?.. 
Пасля ўвядзення адзінай валюты ў нас будзе нашмат больш незалежнасці, чым у краін-сябраў Еўрапейскага Саюза. Я не лічу, што інтэграцыя з Расійскай Федэрацыяй з’яўляецца пагрозай для нашай незалежнасці. Наадварот. Калі мы выйдзем на стварэнне адзінай канфедэратыўнай прасторы, тады больш гарантый будзе для нашай незалежнасці і для нашай бяспекі ў новых складаных умовах развіцця сусветнай геапалітычнай прасторы.   

Еўрарадыё: Якія вашыя прагнозы? Хто зробіць першы крок насустрач? Ці можа экскалацыя канфлікту будзе працягвацца?

Вадзім Гігін: З боку Мінска няма ніякай экскалацыі. З боку Мінска ёсць жаданне развіцця шматвектарнасці, развіцця роўных, спакойных адносін з ЕС. Калі ў еўрапейскіх сталіцах здолеюць асэнсаваць, што Беларусь з’яўляецца незалежнай дзяржавай, якая не жадае ўступаць ні ў ЕС, ні ў NATO, што яна жадае праводзіць тую палітыку, якую яна праводзіць, калі яны адмовяцца ад тактыкі прамога ціску, то гэта і будзе вельмі моцным крокам для залагоджвання сітуацыі, што склалася паміж ЕС і Беларуссю. Я не лічу, што цяпер мы павінны ісці на нейкія значныя саступкі, калі мы атрымоўваем вельмі моцную падтрымку з боку нашых шматлікіх саюзнікаў. На міжнародным узроўні РБ і так зрабіла шмат захадаў насустрач ЕС і ЗША. Мы жадаем нейкіх крокаў да прымірэння з іх боку найперш. Мяч цяпер знаходзіцца на баку Еўрасаюза.