Чачэнскія кілеры: як наёмныя забойцы палююць на апанентаў Кадырава

Ад рук наёмных забойцаў з Чачні загінулі журналістка Ганна Паліткоўская, былы вайсковец Юрый Буданаў, два прадстаўнікі чачэнскага клана Ямадаевых, былы ахоўнік чачэнскага прэзідэнта Умар Ісраілаў і іншыя людзі, якіх цяперашняе кіраўніцтва Чачні магло лічыць непажаданымі. Абвінавачанымі па справе аб забойстве палітыка Барыса Нямцова таксама праходзіць група выхадцаў з Чачні.

Чачэнскія "эскадроны смерці" дзейнічаюць не толькі ў Расіі, але і за яе межамі, пасюль пераследуючы ворагаў Кадырава ― былых палявых камандзіраў баевікоў, палітычных праціўнікаў цяперашняй чачэнскай ўлады, грамадскіх дзеячаў і праваабаронцаў. У прыватнасці, зусім нядаўна ў Кіеве чачэнскі кілер здзейсніў замах на вядомага апанента Рамзана Кадырава ― Адама Асмаева.

"Каўказскі вузел" сабраў інфармацыю пра тое, як працуюць чачэнскія наёмныя забойцы, хто становіцца іх ахвярамі і чаму амаль ніколі не ўдаецца выйсці на канчатковых заказчыкаў такіх замахаў.

Тэндэр на забойства

Як пісала ў адным са сваіх артыкулаў журналістка "Новай газеты" Алена Мілашына, чачэнскія наёмныя забойцы працуюць па так званым "тэндары" ― калі па адной замове працуюць адначасова некалькі адасобленых груп кілераў, з якіх ўсю суму атрымлівае каманда, якая здолела дабрацца да мэты.

Усе групы выканаўцаў пры гэтым атрымліваюць фінансаванне, забяспечваюцца зброяй, боепрыпасамі, выбухоўкай, тэхнічнымі сродкамі, але дзейнічаюць зусім аўтаномна.

У кожнай такой групе, у якую ўваходзяць ад трох да пяці чалавек, можа быць размеркаванне па ролях: хтосьці займаецца знешнім назіраннем, хтосьці страляе, хтосьці адказвае за шляхі адыходу і г.д.

Чачэнскі след, які знікае

Нават калі ловяць непасрэдных выканаўцаў забойства, высокапастаўленых канчатковых заказчыкаў звычайна прыцягнуць да адказнасці не ўдаецца. Менавіта так адбылося, напрыклад, у выпадках з замахамі на Умара Ісраілава, Суліма і Руслана Ямадаевых і Барыса Нямцова.

Злоўленыя наёмныя забойцы амаль ніколі ў сваіх паказаннях не называюць арганізатараў і канчатковых заказчыкаў забойстваў, і тлумачаць матыў забойства такім чынам, каб былі выключаныя якія-небудзь сувязі, якія вядуць да вышэйшага кіраўніцтва Чачні.

29 чэрвеня 2017 года прысяжныя прызналі вінаватымі ў дачыненні да забойства Барыса Нямцова пецярых падсудных ― ураджэнцаў Чачні і Інгушэціі: Заўра Дадаева, Тамерлана Эскерханава і Хамзата Бахаева, а таксама братоў Анзора і Шагида Губашавых.

Кілеры далі прызнальныя паказанні, аднак пасля ад іх адмовіліся. Як выказаў здагадку ў інтэрв'ю "Каўказскім вузлу" Вадзім Прохараў, адвакат Жанны Нямцовай, удзельнікі замаху адмовіліся ад паказанняў з-за таго, што атрымалі адпаведнае ўказанне ад каго-небудзь з кіраўніцтва Чачэніі. "Відавочна, што старэйшыя незадаволеныя нават згадваннем чачэнскага следу ― усім падсудным трэба казаць, што яны цалкам невінаватыя", ― патлумачыў Прохараў.

Нават меркаваныя пасярэднікі і арганізатары, калі яны блізкія да кіраўніцтва Чачэнскай рэспублікі, часта пазбягаюць адказнасці, хаваючыся ў Чачні або за межамі Расіі. Напрыклад, афіцэр былога батальёна "Поўнач" Руслан Герэмееў, які, як мяркуюць адвакаты сям'і Нямцова, мог быць арганізатарам забойства палітыка, не быў нават дастаўлены ў суд для дачы паказанняў. Да гэтага часу застаецца на волі і дарадца Рамзана Кадырава Шаа Турлан, які засвяціўся ў шэрагу гучных спраў.

Шаа Турлан па мянушцы "Сівы" меркавана быў арганізатарам у цэлым шэрагу гучных забойстваў і замахаў. Абвешчаны ў федэральны вышук. У мінулым ― адзін з бліжэйшых паплечнікаў Аслана Масхадава, актыўны ўдзельнік чачэнскага падполля першай і другой ваенных кампаній. У 2004 годзе ён здаўся пад гарантыі Рамзана Кадырава, быў амніставаны. Пасля лячэння прызначаны дарадцам Кадырава. Згадваецца ў сувязі з замахам на мэра Хасавюрта Сайгідпашу Умаханава ў 2014 годзе, забойствам былога ахоўніка Кадырава-малодшага Умара Ісраілава, а таксама замахам на Ісу Ямадаева і Магамеда Ачэрхаджы ў 2009 годзе, забойствам Руслана Ямадаева ў 2008 годзе.

Па справе аб забойстве Ганны Паліткоўскай як арганізатар быў асуджаны вядомы чачэнскі крымінальны аўтарытэт Лом-Алі Гайтукаеў, аднак выказваліся здагадкі, што на самой справе за замахам стаяў яшчэ адзін чалавек ― ураджэнец Чачні Хож-Ахмед Нухаеў. Ён таксама да гэтага часу знаходзіцца на свабодзе, хоць і быў аб'яўлены ў вышук.

Нухаева таксама падазраюць у тым, што ён замовіў забойства амерыканскага журналіста Пола Хлебнікава, які напісаў пра яго кнігу "Гутаркі з варварам".

Кілеры без межаў

Аднак вядомыя і выпадкі, калі кілеры з Чачні дзейнічалі, напрыклад, у Дагестане. У прыватнасці, чачэнская група наёмных забойцаў арганізавала замах на мэра Хасавюрта Сайгідпашу Умаханава ў сакавіку 2014 года. У якасці арганізатара замаху ў справе фігураваў усё той жа Шаа Турлан.

12 сакавіка 2014 гады два чачэнскія кілеры спрабавалі забіць Сайгідпашу Умаханава, які займаў у той час крэсла мэра Хасавюрта. Гэта была ўжо трэцяя спроба ліквідаваць Умаханава, але следства прыйшло да высновы, што наёмныя забойцы дзейнічалі выключна з карыслівых меркаванняў. Умаханаў заяўляў, што за замахам стаяць яго палітычныя апаненты ці "лясныя" баевікі. Тым не менш за спробай прыбраць мэра мог стаяць даўні канфлікт паміж кіраўніцтвам Чачні і Умаханавым, які выплеснуўся месяца праз паўтара пасля няўдалага замаху, калі Рамзан Кадыраў абвінаваціў кіраўніка Хасавюрта ў сувязях з бандподполлем.

Вядомыя і выпадкі, калі чачэнскія кілеры дзейнічалі за межамі Расеі. Умара Ісраілава, былога ахоўніка чачэнскага прэзідэнта, забілі ў Вене, Суліма Ямадаева ― у Дубаі, Алі Асаева, які лічыўся паўпрадам лідара "Імарата Каўказ" (забароненая судом у Расіі тэрарыстычная арганізацыя) Доку Умарава ― у Стамбуле. Акрамя таго, чачэнскія забойцы рыхтавалі, напрыклад, замах на аднаго з лідараў чачэнскай суполкі ў Нарвегіі Магамеда Ачерхаджы.

У кастрычніку 2012 года бацька забітага ў Вене Умара Ісраілава даў эксклюзіўнае інтэрв'ю "Каўказскім вузлу", распавёўшы пра абставіны ўцёкаў яго сына з Чачні ― ад пераследаў і катаванняў кадыраўцаў. 

Зусім нядаўна замах з удзелам чачэнскага кілера адбыўся ва Украіне. На Адама Асмаева, байца ато з чачэнскага "батальёна ім. Джахара Дудаева", напаў у Кіеве забойца, які выдаваў сябе за журналіста. Агнём у адказ кілера тады параніла жонка Асмаева ― Аміна Акуева.

Па дадзеных украінскіх і расійскіх СМІ, Артур Курмакаеў, які ўчыніў напад на Асмаева ― той жа чалавек, які праходзіў падазраваным па справе аб забойстве ў Вене Умара Ісраілава (трое іншых кілераў Ісраілава былі затрыманыя аўстрыйскай паліцыяй).

У Еўропе чачэнскія кілеры ўжо настолькі "праславіліся", што ў 2017 годзе на тэлеэкранах з'явіўся нават фільм "Асколкі вайны", які выйшаў у межах вельмі папулярнага ў Германіі, Швейцарыі і Аўстрыі мастацкага серыяла "Месца злачынства" (Tatort). У фільме паліцэйскія камісары з швейцарскага горада Люцэрн ідуць па следзе забойцаў швейцарскага журналіста, які займаўся расследаваннем крывавых падзей у Грозным. Паліцыі даводзіцца мець справу з чачэнскімі кілерамі, прычым, як з ліку прыхільнікаў Кадырава, так і з яго ворагаў.

Адзін з кілераў з ліку праціўнікаў Кадырава ― Рамзан Хашканаў, бежанец з Чачні, які папрасіў палітычнага прытулку ў Швейцарыі. У мінулым ён ― удзельнік чачэнскай вайны, які ваяваў супраць расійскіх федэральных сіл. Цяпер Расія патрабуе яго выдачы, лічачы тэрарыстам, які нібыта рыхтаваў шахідак. Шукае яго і родная пляменніца Нура, якая прыехала з Чачні і мае намер адпомсціць за маці, якая па волі Хашканава стала "чорнай удавой". Акрамя таго, забойства Хашканава таксама замоўленае цяперашнім чачэнскім кіраўніцтвам.

Крыніца: “Каўказскі Вузел”