TonqiXod: Усе ўтварэнні сектанцкага тыпу нам падабаюцца!

Знаёмцеся: Максім Субач (клавішы, вакал), Уладзь Лянкевіч (вакал, гітара) і Андрэй Аляксеенка (бубны).

Рок-музыкантаў павінны выганяць і гнаць! Гэта ж бунтарства!

Уладзь Лянкевіч

Еўрарадыё: З вашым з’яўленнем у калекцыі музычных журналістаў з’явіўся яшчэ адзін гурт, назву якога правільна не напішаш з першага раза.

Уладзь: Гурт з’явіўся недзе ў 2011 годзе, але ў нас не было ніякай назвы — мы проста працавалі над матэрыялам. Калі больш-менш саспелі выйсці ў людзі, трэба было прыдумаць нейкую назву. Гэта ж як прыдумаць імя свайму дзіцяці! Кучу рэчаў перабіралі і, вядома ж, хацелася, каб гэта было нешта ўнікальнае.

Уласна мне падаецца, што складанасці напісання і нейкая незразумеласць назвы — гэта вынік таго, што хочацца, каб такой назвы дакладна ні ў кога ніколі не было.

Калі нашае “мудронае” напісанне “ўбіць” у інтэрнэт — не вылазіць нічога, акрамя нас.

Андрэй Аляксеенка

Еўрарадыё: Але тут відавочная гульня словаў. Што вы ў яе ўкладалі?

Уладзь: Натуральна! Па-першае, гэта часткова мая філалагічная схільнасць і прырода — цікавей, калі гэта не проста слова ў прамым значэнні. Хочацца пагуляцца!

Андрэй: Алюзія на рамантычнага Дона Кіхота!

Уладзь: І таксама на тое, што музыка наша — не такая тапорная, а злёгку выкшталцоная: тонкі ход.

Максім Субач

Еўрарадыё: Два гады вы існавалі па-за клубнай прасторай. А ў апошнія месяцы па Мінску пракацілася хваля вашых выступаў. Цяпер музыка для вас — хобі ці ўсё ж прыярытэтны занятак?

Максім: Для мяне музыка з’яўлялася хобі на парцягу гадоў дзесяці. Але цяпер пачынаецца нейкая прыемная тэндэнцыя.

Уладзь: Магчыма, гэта яшчэ не ўвайшло ў фазу: “Усё, гэта больш не хобі!” Але цяпер акурат такі перыяд, калі ў многім вырашаецца, застанецца музыка ўсяго толькі хобі, ці перарасце ў нешта большае.

Максім: У прафесійным плане пакуль ўсё ж хобі, бо не прыносіць грошай.

Уладзь: Але, што тычыцца падыходу, прынамсі я трачу вельмі шмат часу і энергіі на гурт TonqiXod. Мяне хутка выганяць з працы! (смяецца)

Максім: Так, але ж ён рок-музыкант! Яго павінны выганяць і гнаць. Бунтарства!

Андрэй: Для мяне гэта дакладна больш, чым хобі. Я спрабаваў граць без гэтых хлопцаў ды знайсці сабе банду палепш. Не знайшоў! Павінен сказаць, што з імі складана, але цікава працаваць. 

Пошук унікальнага саўнду і праца ў студыі

Еўрарадыё: Уладзь, пытанне да цябе, ты перш за ўсё літаратар ці музыка?

Уладзь: Калі мне было гадоў 15, я задаваўся такім пытаннем: кім я хачу быць, калі вырасту. Я яшчэ не вырас і дагэтуль шукаю адказ на гэтае пытанне, але я прыхільнік такой канцэпцыі, што можна займацца многімі рэчамі адначасова і дасягнуць нейкіх асабістых для сябе поспехаў. Ёсць такі міф, што, маўляў, займіся чым-небудзь адным, тады ўсё будзе добра. Але мне здаецца, што калі вельмі хацець, усё можа атрымацца. І літаратурай можна займацца, і музыкай. Думаю, па музыцы і тэкстах гурта TonqiXod чуваць, што ў мяне ёсць жаданне максімальна гэта спалучыць. Каб і песні былі літаратурнымі, і вершы былі музычнымі.

Еўрарадыё: Над чым працуеце цяпер? Ці хутка з’явіцца што-небудзь у запісе?      

Максім: Праца над новымі песнямі — гэта такі перманентны працэс. Як і рэпетыцыі з ўжо існуючым матэрыялам. Па планах — на пачатку года пачаць запіс новых песень, а таксама тых кампазіцый, якія людзі чулі ад нас падчас канцэртаў.

Уладзь: Але гэта, хутчэй, запіс у фармаце ЕР і сінглаў.

Максім: Альбом — гэта вельмі адказная рэч!

Уладзь: Запісаў альбом і ўсё, да канца жыцця будзеш з гэтым альбомам хадзіць. А так можна сказаць: “Ай, ну гэта ж наш трэці запіс. Дэмка!” і г.д.

У гэтым годзе мы рабілі стаўку на жывыя канцэрты. Па-першае, гэта цікава, а па-другое, было жаданне адкатаць праграму. Штораз гэта па-іншаму гучыць! І ўвогуле, у нашай музыцы вельмі шмат нейкіх спантанных элементаў. І калі за 10 канцэртаў ты адыграў адну і тую ж кампазіцыю ў розных варыянтах, пачынаеш думаць, як жа яна можа быць запісаная.

Але ўсё ж мы прыйшлі да высновы, што зоймемся фіксацыяй некаторага матэрыялу. Дзесьці з сярэдзіны студзеня пачнем працу, а ўжо калі скончым, не ведаю. Мы ўсё ж шукаем унікальны саўнд, таму мы не можам пагадзіцца, каб нас “зводзілі” як усіх астатніх.

Максім: Так, мы вельмі пераборлівыя.

Еўрарадыё: Прапаную рэверс! Няхай вас зводзяць наадварот.

Уладзь: Гэта добры эксперымент! Я думаю, рана ці позна ён будзе прыменены ў нашай музыцы.

Мы хаваем факт існавання гэтага відэа

Еўрарадыё: Чым скончылася гісторыя з відэа, якое мусіла з’явіцца на песню “Насыпаць горы”? Чаму яно так і не апублікаванае?

Максім: Так адбылося, што тое відэа, якое было знятае, нам не спадабалася. Пры ўсёй павазе да тых, хто спрабаваў яго зрабіць, яно не адпавядае нашаму густу і настрою, які мы ўкладалі ў гэтую песню.

Уладзь: Проста не супалі погляды на матэрыял. Можа быць, людзі не слухаюць такую музыку, не могуць яе зразумець. Адпаведна, атрымаліся розныя рэчы. Той відэаролік і наша песня не жывуць разам увогуле. Мы хаваем факт існавання гэтага відэа!

Ёсць людзі, якія ўвесь час кажуць, што трэба абавязкова зняць кліп на песню “Вяселле”. Але тут паўстае тая ж праблема: можа, яны не так яе бачаць?

Еўрарадыё: Натуральна, інакш! Ніхто ж не можа зазірнуць вам у галаву.

Уладзь: У цэлым, мы адкрытыя для нейкага супрацоўніцтва, але пакідаем за сабой права ў канцы сказаць: “Не, на жаль, не атрымалася”. Можа быць, потым мы станем мякчэйшымі, а пакуль хочацца ідэала. А калі разумееш, што да ідэала занадта далёка..

Еўрарадыё: Ты, як чалавек з гуманітарнай адукацыяй, мусіш разумець, што ідэал — гэта тое, да чаго усё жыццё імкнешся. Інакш які ж гэта ідэал, калі яго можна дасягнуць!

Уладзь: Натуральна! Але мы ў пошуках.

Еўрарадыё: Што за “атмасфера ўнутранага неспакою”, якая нібыта пануе ў вашай творчасці”?

Уладзь: Я бяру адказнасць за гэтую фразу на сябе, бо гэта я неяк так акрэсліў нашу музыку. Мы не з тых, хто скача па сцэне — пад нашу музыку цяжкавата слэміцца, хоць нядаўна я бачыў людзей, якія ўмеюць гэта рабіць. Ідэя нашай музыкі, прынамсі я так адчуваю, у нейкай унутранай напружанасці. Мяне асабіста наша музыка прымушае ўнутрана хвалявацца.  Магчыма, гэта не бачна знешне…

Еўрарадыё: Мне знаецца, відавочна.

Уладзь: Тым больш! Таму гаворка і ідэя не пра тое, што мы такія няшчасныя ў сваім жыцці ці прыгнечаныя лёсам. Мы ўсе жывем у гэтым свеце, дзе незразумела, што адбываецца. І мне здаецца, так ці іначай гэта трапляе ў нашу музыку.

Андрэй: Я думаю, што гэта адзін з крытэрыяў, што нас аб’ядноўваюць. У мяне наша музыка выклікае падобныя пачуцці, напрыклад.

Уладзь: Прыходзьце на канцэрты! Спраўдзім гэтае адчуванне.

Еўрарадыё: Вы сабе нават такую "прыстаўку" дадалі — арт-рок. Гэта каб лягчэй было скласці ўсе гэтыя спалучэнні “атмасферы” і “неспакою” ў канцэпцыю?

Уладзь: Канцэпцыя вымалёўваецца сама сабой. Мы не пішам нічога прыдуманага і з неба ўзятага. Звычайна гэта тое, што мы прагаворваем у сваіх размовах.

Было пытанне: “Што мы граем?” Хаця, насамрэч яно ўзнікла нашмат пазней, чым мы пачалі граць, і чым у нас была напісаная большасць сённяшняга матэрыялу.  Цяпер ёсць столькі ўсялякіх модных жанраў: выбірай — не хачу. Але мы вырашылі, што муціць? Арт-рок!

Еўрарадыё: Тым больш, пад гэтай шапкай можна столькі ўсяго аб’яднаць…

Уладзь: Да, у гэтым і ідэя. (смяюцца)

Усе ўтварэнні сектанцкага тыпу нам падабаюцца, і мы гатовыя пранікаць туды

Еўрарадыё: Ці мусіць малады гурт займацца прасоўваннем? Ці само сабой прыйдзе?

Максім: Вядома, мусіць. Але тут паўстае тая ж праблема: нам патрэбны спецыфічны мэнэджар!

Уладзь: Мне здаецца, зразумела і так, што мы робім некамерцыйную музыку. І таму працаваць з людзьмі, якія заведама ідуць кагосьці раскруціць, каб на гэтым нешта зарабіць — гэта глупства. Нам патрэбны чалавек, які супадае з намі па атмасферы, і яму цікава гэтым займацца. Пакуль мы такога чалавека не сустрэлі, сваім прасоўваннем займаемся самі і ўласна вядзем сацсеткі. Я перакананы, што калі не размаўляць з аўдыторыяй праз тое, дзе большасць сядзіць, то бок інтэрнэт, іначай заявіць пра сябе вельмі складана.

Максім: Думаю, сур’ёзна гэтае пытанне паўстане, калі мы запішам нейкі матэрыял і ўзнікне неабходнасць яго данесці. Мы заўсёды шукаем мецэнатаў. Звязвайцеся з намі! (смяюцца)

Еўрарадыё: Як думаеце, чым вы цікавыя сённяшняй моладзі?

Уладзь: Я думаю, што ўсе музыканты думаюць, што іх музыка для ўсіх узростаў. У цэлым, тое, на што мы арыентуемся ў сваёй музыцы, гэта як раз можа быць музыка старэйшага пакалення — нейкіх салідных мужыкоў, якія адразу пачынаюць казаць: “О, я ведаю, што вы слухалі!” Гэта вельмі добрая публіка, бо яна ўважлівая. Але пры гэтым усім хто, як не моладзь, гатовы прыйсці на канцэрт і аддацца ўсяму першы раз пачутаму? Гэта ж згусткі энергіі! Таму, натуральна, асабіста для мяне моладзь — любімая публіка. Яна адкрытая да ўсяго, незалежна ад модных тэндэнцый.  Ніякай дыскрымінацыі! Тыя ж хіпстары — гэта наша публіка таксама. Усе ўтварэнні сектанцкага тыпу нам падабаюцца, і мы гатовыя пранікаць туды!

Я часам жартую, што калі б мы ўмелі, гралі б джаз

Еўрарадыё: Цяпер і для тых, каму 15, і тых, каму 50, раскажыце, хто на вас паўплываў?

Андрэй: Максім паўплываў на мяне як клавішнік і музыкант!

Максім: Насамрэч, я думаю, на нас усіх і на мяне асабіста паўплывала заходняя музыка 70-х. Як гэта ні банальна будзе гучаць — Led Zeppelin, тыя ж Doors былі ды і цяпер застаюцца аднымі з любімых маіх гуртоў. Троху пазней я зацікавіўся джазавай музыкай. Але ўсё роўна мне быў заўсёды цікавы арт-рок.

Уладзь: Максім мае рацыю! Але акрамя гэтага я, напрыклад, люблю і сучаснае інды, і розных музыкантаў канца 90-х - пачатку 2000-х гадоў. У цэлым, мы рэальна любім розную музыку.  Я часам жартую, што калі б мы ўмелі, гралі б джаз, але даводзіцца граць арт-рок (смяюцца). У тым сэнсе, што джаз на нас таксама паўплываў даволі істотна, хоць непасрэдна ў самой музыцы яго не так шмат прысутнічае, але нейкае мысленне свабоды выказвання — гэта адтуль.

Андрэй: Усё вылазіць, калі ты граеш. Немагчыма сказаць: “Вось тут на мяне паўплываў Майлз Дэвіз, а тут — Дэвід Боўі”. Няхай аб гэтым думаюць нашы слухачы.

Уладзь: Не так даўно нехта параўнаў нас з Joy Division. Мне, вядома, падабаецца параўнанне, але я так і не здолеў зразумець, што менавіта ў нас агульнага? (смяюцца)

Еўрарадыё: Ці проста вам існаваць у фармаце трыа?

Максім: Мы для сябе вызначылі практычны метад суадносінаў — утрох найбольш камфортна.

Уладзь: У нас былі нейкія спробы пашырыць склад. Хто са слухачоў не ведае скажу, што ў нас няма басіста, і Максім вядзе бас на клавішах.

Максім: Ад гэтага колькасць памылак на канцэрце ўзрастае, канешне (смяюцца).

Уладзь: У нас кожны вымушаны рабіць мінімум у два разы больш, чым звычайны музыкант. Я, напрыклад, за кошт гэтага не магу скакаць па сцэне. І рукі ў мяне заўжды занятыя!

Андрэй: Ён хутка навучыцца!

Уладзь: Здавалася, што гэта нейкі недахоп. Маўляў, вось, мы маглі тут такі пройгрыш зрабіць, але няма магчымасці! Такія нязручныя і месцамі няёмкія ўмовы прымушаюць удасканальвацца і шукаць рашэнні. Ёсць пошук не толькі ў аранжыроўках, але і ў тым, як гэта ўвасобіць на сцэне. Гэта развівае.

Максім: Магчыма, праз некалькі гадоў актыўнай канцэртнай дзейнасці і ўзнікне патрэба пашырыць склад, але пакуль нам і так добра.

Еўрарадыё: Ці ёсць нейкія беларускія гурты, на якія вы арыентуецеся?

Уладзь: Я скажу, напэўна, небяспечную рэч, але паколькі мы ўжо некалькі разоў чулі гэтае параўнанне. У цэлым, калі глыбінна памысліць, то ў нейкай ступені… Добра, у ранніх  “Песняроў” былі рок-оперы і зацяжныя трэкі кшталту 20-хвіліннай “Перапёлачкі”, калі хто памятае. То бок рэальны, класны арт-рок, музыка, зробленая вельмі шчыра. Гэта вельмі годны гурт.

Еўрарадыё: Вы і самі, відаць,  прынеслі нам “зацяжныя” трэкі для эфіру, бо прапануеце парэзаць іх на часткі.. То бок ствараеце “нефармат”?

Максім: Можа быць, гэта і не праблема! Напрыклад, на радыё будуць гучаць нашы кароткія трэкі. Калі нехта зацікавіцца больш сур’ёзна — запампуе альбом і будзе слухаць і кароткія, і доўгія кампазіцыі. Другі варыянт — зрабіць радыёверсію, хоць гэта, канешне, трохі вычварэнства.

Уладзь: Ёсць класны варыянт з 90-х: пасля 4-х хвілін кампазіцый на радыё проста рабілі цішэй і пачынаў гаварыць вядучы (смяюцца). А жадаючыя даслухаць да канца і атрымаць катарсіс набывалі альбом.

Максім: Калі раптам нас зусім не возьмуць на радыё, будзем казаць, што мы такія спецыфічныя, што не трапляем у фармат!

Мы проста самавыяўляемся, але без абмежаванняў. Гэта ўжо дзёрзка

Еўрарадыё: Мо задумалі папрацаваць у буйной форме?

Максім: Такія думкі ўзнікаюць пастаянна. Але пакуль такой аформленай кампазіцыі ў нас няма.

Уладзь: Думаю, тут пытанне такое: што будзе далей з намі адбывацца? Будзем паціху фіксаваць, што маем на сённяшні дзень, пісаць нешта новае. Калі мы адчуем, што проста напісаць песню нам не цікава, а хочацца адразу ўзяцца за рок-оперу, то мы можам заняцца гэтым.  На сённяшні момант нам хапае, з чым працаваць і без гэтага. У гэтым плане мы сябе нічым не абмяжоўваем.

Андрэй: Дзякуй Богу, прадзюсара ў нас няма, і ніхто не кажа, што рабіць.

Еўрарадыё: Ці блізкі вам музычны рэвалюцыйны пафас? Ці больш усё ж эвалюцыйны?

Уладзь: Безумоўна, сваёй музыкай мы хочам зрабіць свет трошку прыгажэйшым. Калі ты спрабуеш рабіць штосьці не зусім стандартнае і выкарыстоўваць не самыя заезджаныя хады ў сваёй музыцы, ты ужо робіш нешта рэвалюцыйнае. Гэта ўжо штосьці дзёрзкае. Калі ты “запільваеш” 10-хвіліннае шумава-імправізацыйнае сола, ты ўжо робіш маленькую рэвалюцыю. Мы ні да чаго не заклікаем. Мы проста самавыяўляемся, але спрабуем рабіць гэта без абмежаванняў і гэта ўжо дзёрзка.

Максім: На дадзены момант наша задача — знайсці свой стыль і абжыцца ў ім. Калі гэтая мэта будзе дасягнутая, будзем бачыць, што гэта. Можа, ужо і рэвалюцыя.

Андрэй: Мой заклік адзіны: рабі толькі тое, што не можаш не рабіць. А астатняе можна смела адмесці.

Спяваеш, слухаеш. Прыгожа? Ок! Непрыгожа? Мяняеш штосьці

Еўрарадыё: Ёсць меркаванне, што кожная мова патрабуе пэўных асобных падыходаў у аранжыроўцы. Можа быць, у вас ёсць нейкія хітрыя беларускамоўныя фішкі менавіта ў музыцы?

Уладзь: Натуральна, кожная мова мае сваё гучанне і пэўны набор гукаў. Новая плынь беларускіх індзі-рокераў спявае па-англійску, бо лічыць, што менавіта гэтая мова і гэтае вымаўленне падыходзяць для гэтай музыкі. У цэлым, я не пагаджуся, што ёсць нейкая музыка пад нейкую мову, але сапраўды само гучанне мовы выклікае спецыфіку нават пабудовы мелодыі, даўжыні слова і г.д. Але з пункту гледжання нейкіх хітрасцяў — хітрасць адна: спяваеш, слухаеш. Прыгожа — Ок! Непрыгожа — мяняеш штосьці. Гэта ж усё густ і жывы працэс. Мы нічога не хімічым і сакрэтаў не маем.

Еўрарадыё: Мне падаецца, што як раз хімічыце, але што ж гэта за сакрэт тады будзе!

Уладзь: Ну, ладна! Я займаюся усялякімі лінгвістычнымі эксперыментамі, і ў мяне ёсць розныя файлы, куды я запісваю спалучэнні гукаў і нешта яшчэ. Але далей я ўжо не магу раскрываць гэты сакрэт.

Еўарадыё: Якім для вас быў музычны 2013 год? Уласныя адкрыцці ці героі?

Андрэй: Я хачу сказаць, што мне сорамна, але я не ведаю беларускай музыкі і не слухаю беларускіх гуртоў. Часам наведваю канцэрты, але з таго, што мне спадабалася — гэта Re1ikt.

Еўрарадыё: Давядзецца запрасіць вас на нашу прэмію “Даём рады”, каб вы пачулі адразу гуртоў пяць, як мінімум! (смяемся).

Уладзь: Што тычыцца мяне асабіста, я даволі так прыстойна адсочваю музычныя падзеі. Маё асабістае ўражанне, што зараз у беларускай музыцы чакаецца нейкі пад’ём. Я, прынамсі, у гэта веру.

Напрыклад, быў гурт, які мне вельмі падабаўся, але заявіў пра свой распад — Sang Sattawood. Гэта мая асабістая адмоўная падзея году, бо гэта быў вельмі файны гурт. Але сказаць, што з’явіўся хтосьці такі, каб я марыў стаць на яго падобным, пакуль не магу. Я хаджу на розныя інды-канцэрты — Clover Club, The Blackmail, яны класна разам тусуюцца і робяць музыку на прафесійным узроўні.

Была файная спроба ўлетку ладзіць джазавыя суботы ля ратушы. Мне вельмі спадабаўся гэты праект.  А ўвогуле, я б схадзіў паслухаць любы прыстойны джаз.

Фота: Еўрарадыё, Generation.by ды з архіва гурта.