Ці будзе Нацбанк "даганяць" курс долара да 2 рублёў 21 капейкі?
Ілюстрацыя: masterok.livejournal.com
Год таму Мінфін Беларусі зрабіў прагноз па курсе долара на канец 2017 года. Чакалася, што амерыканская валюта павінна была каштаваць 2 рублі 21 капейку — гэты курс паказаны ў сярэднетэрміновай фінансавай праграме рэспубліканскага бюджэту на 2017-2019 гады, зацверджанай пастановай Саўміна ад 28 снежня 2016 года №1094.
І гэта былі "кансерватыўныя" чаканні ўрада! Але на двары лістапад, а долар хоць і паўзе ўверх, але пакуль што не перасёк нават псіхалагічнага парога ў 2 рублі.
8 лістапада, па выніках таргоў на Беларускай валютна-фондавай біржы, за 1 долар давалі 1 рубель 99 капеек.
Ці можа ўпарты рост долара ў апошні час быць спробай беларускіх манетарных уладаў "давесці" яго да прагнознага курсу? Старшы аналітык кампаніі "Альпары" Вадзім Іосуб выключае такую магчымасць:
Іосуб: Калі Нацыянальны банк кажа, што ён не таргетуе курс валюты, ён не хітруе. У перакладзе на простую мову гэта значыць, што яму ўсё роўна, які будзе курс. А любыя прагнозы па курсах валют — не мэтавыя, то бок, гэта не тыя прагнозы, якіх трэба дасягаць. Гэта, хутчэй, лічба для даведкі. Бюджэт фармуецца ў беларускіх рублях, але пры гэтым відавочна, што ёсць валютныя патокі: прыходы па экспарце, плацяжы па даўгах і гэтак далей. Таму патрэбны арыенцір, па якім долары ці іншыя валюты "наступнага года" пераводзяцца ў беларускія рублі. Больш у гэтага прагнознага курса няма ніякіх мэтаў.
Чаму тады расце долар?
Іосуб: У апошнія дні долар актыўна расце да расійскага рубля, а гэта, з улікам структуры нашага валютнага кошыка, практычна аўтаматычна прыводзіць да таго, што да беларускага рубля долар даражэе, а расійскі рубель таннее. Шукаць тут тэорыю змовы, элементы "штучнасці" ці "рукатворнасці" гэтага працэсу не варта. Калі, вядома, не думаць, што ў сілах Нацбанка Беларусі "абваліць" расійскі рубель да долара.
Але адкуль такая сур'ёзная памылка ў прагнозным курсе — больш за 10%?
Іосуб: У прагнозах па долары на канец гэтага года памыліўся не толькі Нацбанк. Я, да прыкладу, таксама памыліўся. Справа ў тым, што ў канцы мінулага года еўра каштаваў прыблізна 1,07—1,08 долара. Многія чакалі далейшага ўмацавання долара да еўра, што паскорыла б яго рост да беларускага рубля. Але на сусветных рынках долар выглядае цяпер значна слабейшым, чым у канцы мінулага года. Замест чаканага трэнду на ўмацаванне долара ў свеце адбылося яго паслабленне. Замест таго, каб дайсці да парытэту з еўра, долар нядаўна патаннеў да 1,20 за еўра. Цяпер курс крыху ніжэйшы — дзесьці 1,16 долара за еўра. З-за таго, што долар, так бы мовіць, не апраўдаў надзей, ён і не вырас да беларускага рубля.
