Хто галасуе не па месцы рэгістрацыі — будуць чакаць, пакуль сазвоняцца камісіі
Галасаванне ў амбасадзе Беларусі ў Кітаі / china.mfa.gov.by
Платформа "Сумленныя людзі" заклікала грамадзян Беларусі прагаласаваць на прэзідэнцкіх выбарах, калі яны (грамадзяне Беларусі) знаходзяцца за мяжой. Інструкцыі пра тое, як гэта зрабіць, ёсць на сайтах дыпламатычных прадстаўніцтваў, у якіх будуць адкрыты выбарчыя ўчасткі.
Аказваецца, перашкод для гэтага няшмат. Неабавязкова стаяць на консульскім уліку ў амбасадзе. Беларускі пашпарт можа быць любой серыі. І папярэдняга запісу не патрабуецца.
Але ёсць адзін нюанс. Адмацавальных пасведчанняў у беларускім выбарчым заканадаўстве не існуе. Як замежнай участковай камісіі — напрыклад, у Маскве — пераканацца, што вы яшчэ не галасавалі па месцы рэгістрацыі? Еўрарадыё высветліла нечаканую дэталь.
— Камісія перад тым, як даць чалавеку прагаласаваць, павінна паглядзець яго штамп аб рэгістрацыі, звязацца з адпаведнай участковай камісіяй па яго адрасе рэгістрацыі. Яго выключаць са спіса тут і дададуць у Маскве, — расказвае намеснік загадчыка аддзела прававой, аналітычнай і метадычнай работы ЦВК Беларусі Іван Толкач.
Выбаршчык, адпаведна, павінен будзе чакаць, пакуль участковыя камісіі звяжуцца паміж сабой і вырашаць усе пытанні. Гэты парадак датычыцца выбаршчыкаў, зарэгістраваных у Беларусі.
Ці трэба загадзя ўносіць сябе ў асноўны спіс выбаршчыкаў?
У ЦВК Беларусі лічаць, што для галасавання за мяжой удакладненне спісаў з боку выбаршчыкаў асаблівага сэнсу не мае.
— Усё роўна выбаршчык прыйдзе з пашпартам. Без яго за мяжой прагаласаваць нельга будзе, нават калі ты ў асноўным спісе. Чалавек прыходзіць на датэрміновае або асноўнае галасаванне на выбарчы ўчастак. Прад'яўляе пашпарт, і яго ўносяць у дадатковы спіс.
На думку прадстаўніка ЦВК Івана Тоўкача, загадзя правяраць, ці ўнеслі цябе ў асноўны спіс выбаршчыкаў, мае сэнс толькі пры знаходжанні ў Беларусі. Напрыклад, у сітуацыі, калі ў перыяд галасавання ў вас не будзе пашпарта.
— Дапусцім, у выбаршчыка ёсць толькі пасведчанне кіроўцы. Па ім прагаласаваць можна, але толькі калі ён у асноўным спісе. А калі яго няма ў асноўным спісе — хай нават ён і зарэгістраваны на гэтым участку, — для таго, каб яго ўнеслі ў дадатковы спіс, яму патрэбны будзе пашпарт. Такі нюанс.
Пры жаданні можна прагаласаваць двойчы?
Калі ў выбаршчыка ёсць часовая рэгістрацыя або дамова арэнды, ён можа прагаласаваць не па месцы пастаяннай рэгістрацыі. Не важна, у Беларусі ці не.
— Павінен быць нейкі дакумент, які даказвае, што ён пражывае ў іншым месцы. Вось тады камісія мае права ўнесці чалавека ў дадатковы спіс і даць магчымасць прагаласаваць, — тлумачыць Іван Толкач.
Але і ў гэтым выпадку камісія павінна звязацца з камісіяй па месцы рэгістрацыі выбаршчыка, каб там яго выключылі са спіса. Калі ж камісія гэтага з нейкіх прычын не зробіць, то... па-бам! У выбаршчыка, які спачатку прагаласаваў па месцы рэгістрацыі, а потым прыехаў прагаласаваць па месцы жыхарства, атрымаецца прагаласаваць двойчы.
Па словах Івана Толкача, такія выпадкі двайнога галасавання магчымыя — але толькі па недаглядзе камісіі:
— Калі не зірнулі, паверылі на слова ці што-небудзь такое. А калі працэдура выконваецца як належыць, то ў нас двайное галасаванне немагчымае. Выбарчая карусель у Беларусі — не больш чым прыгожая гісторыя для журналістаў.
Зрэшты, недагляды здараюцца. На парламенцкіх выбарах 2019 года грамадская актывістка Аліна Нагорная змагла прагаласаваць на двух выбарчых участках, маючы часовую і пастаянную рэгістрацыю ў розных раёнах. А ў суседняй Расіі назіральнікі рэгулярна паведамляюць пра "каруселі" іншага роду — калі групу выбаршчыкаў возяць аўтобусамі ад участка да ўчастка.
Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.
Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.
