На плошчы Перамогі плітка яшчэ больш радыеактыўная, чым на Незалежнасці

Як даведалася Еўрарадыё, кіраўнік “Дырэкцыі па рэканструкцыі плошчы Незалежнасці” Павел Улашчанка, пры якім укладвалася радыеактыўная плітка на галоўнай плошчы сталіцы, звольніўся яшчэ ў сакавіку. 

Верагодна, яго сыход не звязаны са скандалам вакол пліткі, таму што першы замер адбыўся толькі ў траўні. Цяпер арганізацыю ўзначальвае Аляксандр Трыфанаў. Паводле яго слоў, “Дырэкцыя” не мае дачынення да пліткі. 

Аляксандр Трыфанаў: “Дырэкцыя ўсяго толькі аплачвала граніт. Як заказчык, мы аплачвалі работы і ажыццяўлялі тэхнічны нагляд за будаўніцтвам. Пастаўляла плітку зусім іншая арганізацыя — прадпрыемства “Белгран”, а тэндэр праводзіў тэндэрны цэнтр. Нейкі фон ёсць, праводзілася праверка, былі ўзятыя пробы. Канчатковае рашэнне будзе прынята пазней у выканкаме”.

Па словах Аляксандра Трыфанава, плітка прайшла сертыфікацыю ў Беларускім навукова-даследчым інстытуце будаўнічых матэрыялаў, а таксама мела неабходную дакументацыю з Украіны. 

Паводле пашпарту, плітка, згодна з радыеактыўным фонам, адносіцца да другога класа. Яе выкарыстанне дазваляецца ў горадзе.

Аляксандр Трыфанаў: “Плітка другога класа ўсюды ляжыць. Але ж вы зразумейце, гэта ў межах нормы!”

Еўрарадыё звярнулася да галоўнага інжынера прадпрыемства “Белгран” Леаніда Цыганкова. Ён пацвердзіў, што на граніт ёсць уся дакументацыя з Украіны, а таксама вынікі выпрабаванняў у Інстытуце будматэрыялаў. 

Паводле яго слоў, у Беларусі было выраблена толькі 125 кубаметраў пліткі, астатнюю частку прывезлі з Украіны ў гатовым выглядзе.

Леанід Цыганкоў: “Усе паказчыкі, якія былі нам прадастаўлены, яны адпавядалі другому класу па радыелагічнай актыўнасці ў межах 680 бекерэляў. Самі мы праводзім выпрабаванні толькі па фізіка-тэхнічных паказчыках: трываласць, водапаглынанне, на ўдары і гэтак далей”.

Цыганкоў адзначыў, што другі клас граніту не рэкамендуецца ўкладаць у памяшканнях, а на адкрытым паветры дазваляецца.

Леанід Цыганкоў: “Сертыфікат выдадзены фірмай “Біютага” з Днепрапятроўску, бо менавіта там знаходзіцца Токаўскае радовішча, адкуль пастаўляўся граніт. 

У сертыфікаце напісана, што згодна з метадам гамаспектраметрыі граніт адносіцца да другога класу. Па ўсіх паказчыках таксама стаіць “другі клас”. Таксама ёсць “Пашпарт радыяцыйнай якасці сыравіны і будаўнічага матэрыялу”, падпісаны галоўным лекарам Днепрапятроўскай вобласці. 

Тут напісана: граніт токаўскі, клас радыеактыўнасці другі. Далей распісана ўтрыманне радыеактыўных рэчываў: торый-232 — менш за 400 бекерэляў на кілаграм, радый-226 — менш за 170 Бк/кг, калій-40 — менш за 1,5 тысячы Бк/кг, агульная эфектыўнасць — менш за 730 Бк/кг”.

Аднак, згодна з пратаколам выпрабаванняў аддзела радыяцыйнай бяспекі і аховы працы Інстытута энергетычных і ядзерных даследаванняў “Сосны”, тратуарная плітка на плошчы Незалежнасці, валодае эфектыўнасцю 1060 Бк/кг, што на 330 Бк/кг перавышае ўзровень, пазначаны ва ўкраінскім пашпарце.

Згодна з Дзяржаўным стандартам 30108 — 94, будаўнічыя матэрыялы, удзельная эфектыўная актыўнасць прыродных радыенуклідаў якіх знаходзіцца ў межах ад 740 да 1350 Бк/кг, адносяцца да будаўнічых матэрыялаў трэцяга класа. 

Паводле гэтага ж ДАСТу, такой пліткай можна ўкладаць дарогі па-за межамі населеных пунктаў. Аднак, як прызнаўся галоўны інжынер Белграна, трэці клас усё ж такі выкарыстоўваецца ў Мінску.

Леанід Цыганкоў: “Трэці клас — гэта граніт з Янцаўскага радовішча. Такая плітка ляжыць на плошчы Перамогі”.

На пытанне, чаму на плошчы Незалежнасці з’явіўся менавіта гэты граніт, Леанід Цыганкоў адказаў, што такой была замова праекціроўшчыкаў, якія канкрэтна запыталі токаўскі граніт. Згодна з гэтай замовай, “Белгран” яго і набываў. 

Цыганкоў таксама паведаміў, што на гэты момант усе дакументы, звязаныя з пліткай на плошчы Незалежнасці, забраныя пракуратурай, дзе праходзяць праверку. На жаль, у пракуратуры адмовіліся каментаваць, на якім этапе знаходзіцца справа аб радыеактыўнай плітцы ў цэнтры горада.

Фота: karta-minska.nemiga.info