"За тры гады атмасфера ў Грузіі змянілася: павелічэнне "ватнасці" відавочнае"
За апошнія шэсць гадоў грамадзянства Грузіі атрымала больш за 32 тысяч чалавек. Каля 20 тысяч з іх — расіяне, многія з якіх паспяхова вядуць бізнес у Грузіі. "Новая газета" запісала некалькі гісторый, у якіх героі распавядаюць, як склаўся іх пераезд.
"Да мяне тут не было ніводнай установы з назвай "Чача"
— Я пераехаў у Грузію з Масквы ў 2015 годзе з прычыны агульнай нязгоды з тым, што адбываецца ў Расіі. У грузінаў атрымаліся многія крутыя штукі, пераможаная карупцыя, напрыклад. У мяне былі накапленні, і я адкрыў чача-бар — спачатку ў Батумі, потым другі ў Тбілісі.
Тут ёсць вельмі цікавыя напоі, але ніхто гэтым не займаўся. Уяўляеце, да майго бара ў Грузіі не было ніводнай установы з назвай "Чача"! На рынку хатняя чача — 6 лары за літр (2,5 долары). Памерці — не памрэш, але раніцай будзе дрэнна. А у нас 50 грамаў напою — мінімум 4 лары (1,5 долара). Але гэта напой добрага ўзроўню, які канкуруе з любымі італьянскімі, перуанскімі, якімі хочаш сваякамі.
Спачатку я вельмі саромеўся, калі да мяне заходзілі грузіны — уладальнікі вінатэкаў. Я казаў: "Хлопцаў, прабачце, што я са сваім рылам у ваш калашны рад". Мне адказвалі: «Ды добра, чувак, мы наогул не разумеем, як ты гэта робіш". Здзіўляліся, як я ў чачы адрозніваю ноткі і адценні. Многія знаёмыя грузіны, банкаўскія клеркі, забяспечаныя людзі, казалі: "Нам крыўдна, што зрабілі не мы, гэта ж нашае роднае, але нам шалёна прыемна тое, як ты гэта робіш". Я займаюся развіццём грузінскага нацыянальнага прадукту. Я не спрабую нічога ад сябе прыўнесці.
Чачу ўспрымаюць як любы самагон. А я паказваю, што гэта дзівосны напой, раблю з яго культуру. Часам экспаты прыводзяць сваіх гасцей-грузінаў, яны круцяць носам, а потым я чытаю ім лекцыю, і яны адтайваюць.
Да 2015 года ў Грузію ехалі вандроўцы, якія не жэрлі перажаваную інфармацыю з тэлевізара, больш свядомыя людзі. За тры гады атмасфера ў краіне змянілася: павелічэнне "ватнасці" відавочнае.
"Здаецца, мы з аднаго цеста, але насамрэч не"
— Я на адну восьмую сама грузінка, але ўпершыню пабывала тут у свядомым узросце — паехалі з будучым мужам катацца на лыжах. У Грузіі мы згулялі вяселле, часта прыязджалі адпачываць. У адзін момант я зразумела: а навошта наогул з'язджаць, калі мне тут так добра?
Ідэя рабіць нешта звязанае з HR паўстала хутка: я псіхолаг па адукацыі, у Маскве таксама займалася ацэнкай персаналу. Грузія — такая краіна, дзе ўсё адбываецца па знаёмстве, нават набор персаналу, і цяжэй за ўсё падабраць персанал бывае экспатам. Мы вырашылі заняць гэтую нішу.
Першымі нашымі кліентамі сталі сябры, у якіх тут свае вясельнае агенцтва. Спачатку думалі, што будзем працаваць толькі з турыстычным бізнесам, гатэлямі, рэстаранамі, але потым вырашылі: усім экспатам мы гатовыя дапамагаць з любымі вакансіямі.
У Грузію працаваць едуць з Еўропы, з Амерыкі, з Ірана, з Турцыі...
Фірму зарэгістраваць было вельмі лёгка, у Грузіі бюракратыі няма ні на якім узроўні. Мы прыйшлі ў Дом юстыцыі, за гадзіну ўсе паперы зрабілі. На наступны дзень прыйшла эсэмэска: "Вашая фірма зарэгістраваная". Пасля гэтага з бухгалтарам з'ездзілі літаральна на хвіліну ў падатковую, сталі на ўлік.
Асноўная выснова за паўгода жыцця ў Грузіі: тое, што грузіны ведаюць рускую, не робіць іх блізкімі нам па менталітэце. Здаецца, што мы з аднаго цеста, але насамрэч не.
Я нядаўна чытала грузінскія казкі, каб зразумець, чым грузіны адрозніваюцца ад нас. Нас можна ў базавых рэчах зразумець дзякуючы Івану-дурню: ён лянуецца, лянуецца, але ў патрэбны момант мабілізуецца і робіць. Грузінскі нацыянальны персанаж — Нацаркекіа, ён вельмі вынаходлівы і разумны, калі трэба прыдумаць, як нічога не рабіць.
Мы тут не сутыкаемся кожны дзень з нейкім асуджэннем, але дакладна можна сказаць: колькасць негатыўна настроеных да Расіі грузінаў расце. Гэта адчуваецца на ўзроўні нацыянальнага настрою. Калі мы глядзелі футбол, ніхто так шалёна не падтрымліваў Харватыю ў матчы з Расіяй, як грузіны. Нават харваты, напэўна.
"Пасля Расіі тут рабіць бізнес лёгка — проста працуй"
— У снежні будзе сем гадоў, як я жыву ў Грузіі. Я быў дэпутатам у Новасібірску і меў свой будаўнічы бізнес, супраць мяне пачалі крымінальную справу. Выставілі абвінавачанне — і я з'ехаў у Грузію. Адразу ў аэрапорце папрасіў прытулак. Пакуль прасіў, на радзіме мяне пазбавілі паўнамоцтваў дэпутата. Я на тое жыццё ўжо не звяртаю ўвагі. Я зразумеў, што ўжо ўсё. Ніякай справядлівасці ў Расіі не атрымаю — уся мая сям'я прыехала да мяне.
У Грузіі да таго я ніколі не быў. Але аказалася, што тут вельмі камфортна жыць: няма бытавых сварак, як у Расіі, не прынята адзін аднаму псаваць кроў. Жывуць усе міралюбна, камфортнае асяроддзе. Нават калі ты машынай перакрыў праезд, ніхто табе нічога дрэннага не скажа. Сярод грузінаў мы знайшлі шмат добрых сяброў.
Я ў Грузіі адкрыў свой бізнес: займаюся будаўніцтвам малапавярховых дамоў. За год будую адзін-два катэджыкі, 100-150 квадратных метраў. Адсоткаў пяцьдзясят пакупнікоў — з Расіі. Тут няма падатку на нерухомасць, многія імкнуцца сабе нешта прыкупіць. Пасля бізнесу ў Расіі рабіць бізнес у Грузіі лёгка — проста працуй. Жонка ў мяне займаецца турыстычным бізнесам, уваходзіць у топ-10 агенцтваў па Грузіі. Малая нашая свабодна гаворыць па-грузінску, ходзіць у школу пры пасольстве Германіі.
Грузіны глядзяць на асобу, на паводзіны. Ні разу я не сутыкаўся з тым, што мне тыкалі маёй нацыянальнасцю. Хоць часам у Дзень Перамогі рускія прыязджаюць з георгіеўскімі стужкамі. Для грузінаў гэта непрымальна.
