Аўтар "Вялікай істоты" з адбітымі рукамі: Раны зацягнуцца нечым жывым

Падчас фестывалю "Vulica Brasil" на вуліцы Кастрычніцкай у Мінску з'явілася, мабыць, самая правакацыйная скульптура, якую толькі можна афіцыйна ўсталяваць у нашым горадзе. Мінакі адразу ж пачалі фатаграфавацца з ёй, а мастак Ігар Стахіевіч (BAZINATO), заканчваючы ўстаноўку, спрабаваў ўсім растлумачыць, што гэта не "чалавек-вагіна", а "Вялікая істота" — "сімбіёз бактэрыі, чалавека і расліны". Менавіта такую ​​канцэпцыю закладваў аўтар.

А праз пару дзён "Вялікая істота" пацярпела ад вандалаў. Ад скульптуры адбілі некалькі дробных частак і адарвалі рукі. Тады ж высветлілася, што зробленая яна з пенапласту — далёка не самага трывалага матэрыялу.

Дагэтуль у нас ёсць нямала пытанняў да BAZINATO. Чаму пенапласт? Навошта падстаўляцца з такой правакацыйнай формай? Чым замяніць адарваныя рукі? Мастак цяпер не ў Мінску, але знайшоў час, каб паразмаўляць з намі.

"Вялікая істота" пусціць смалу для сваёй абароны

Еўрарадыё: Што будзе з "Вялікай істотай" пасля таго, як ёй адламалі рукі?

BAZINATO: Канцэпт гэтага арт-праекта — істота, якая з'явілася пасля сінгулярнасці. Такім ў будучыні можа стаць чалавек. Яго форма пастаянна змяняецца — свядомасць ўмее кіраваць атамамі і выбудоўваць любую структуру. Калі такая істота чагосьці пазбаўляецца, яна вырошчвае нешта новае. Што гэта будзе, я пакуль не ведаю, ды і ўзаемадзеянне працягваецца: напэўна, ад яго і далей будуць нешта адломліваць, адбіваць і адкручваць.

Ведаеце, калі жывіцу збіраюць, робяць на расліне надрэзы, а яна пускае смалу. Вось будзе нешта такое: "Вялікая істота" пусціць смалу для сваёй абароны. Раны зацягнуцца нечым жывым. Не пластыкам, а прыроднымі матэрыяламі.

Еўрарадыё: Раскажыце, што такое гэтая "Вялікая істота". Ну, ці хто гэта такі.

BAZINATO: Мяне ўражвае чалавечы мозг. Ён складаны, як Сусвет, і ніхто не разумее, як ён працуе. Потым — бактэрыя, якая ўмее ўбудоўваць сябе, мутаваць і набываць новыя карысныя ўласцівасці ў наступных пакаленнях. І расліна, якая мае бясконцую крыніцу энергіі — сонца.

"Тое, што працы знікаюць на наступны дзень, для мяне мае ніякага значэння"

Еўрарадыё: Чыста тэхнічна скульптуру з пенапласту цяжка перарабляць?

BAZINATO: Гэта нескладана.

Еўрарадыё: Чаму для скульптуры выбралі далікатны пенапласт?

BAZINATO: У мяне не было задачы рабіць статычны аб'ект, які заўсёды будзе захоўваць сваю форму. Хтосьці адламаў рукі? ОК, на гэтым месцы з'явіцца нешта іншае. Можа быць, заўтра яе з коранем вырвуць.

Я выйшаў з стрыт-арту, і тое, што працы знікаюць на наступны дзень, для мяне наогул не мае ніякага значэння. Гэта ўсё ідзе ў лічбу, у дыгітальную прастору, і існуе вечна. Я мог бы зрабіць яе з каменя ці з бетону, але я не ствараю антывандальныя творы. А пенапласт — такі матэрыял, з якім мінак можа сабе нешта дазволіць, неяк адрэагаваць.

Еўрарадыё: То бок вы першапачаткова настройваліся на тое, што скульптуру разбураць?

BAZINATO: Меркавалася, што людзі змогуць нешта прыляпіць, дамаляваць. Але ОК, дэструкцыя — гэта таксама творчасць. Наколькі глыбока чалавек можа мяняць усё, што бачыць вакол? Гэтая скульптура — адкрытае пытанне пра гэта. Дзе пачынаюцца і заканчваюцца этыка, мараль, рэлігія, палітыка? Ці гуманна змяняць сваё цела? Як мы будзем выглядаць у будучыні? Я вяду паралель з жывой клеткай, са свядомасцю, якая ўмее кіраваць сваім матэрыялам. Вырошчваць новы хвост, як яшчарка.

"Тое, што людзі бачаць у ёй вагіну, гэта выдатна"

Еўрарадыё: То бок, гэта не музей, дзе карціна вісіць, абгароджаная, за шклом.

BAZINATO: Гэта гісторыя пра узаемадзеянне і адкрытасць. Ты сам выбіраеш: знішчыць ці не. Забраць сабе ці не. Адламаць, ударыць, праверыць на трываласць, усунуць туды палку. Даведацца, што аўтар спрабаваў сказаць, ці выказаць сваё меркаванне.

Еўрарадыё: Дарэчы, 76% апытаных на партале TUT.by лічаць вашу "Вялікую істоту" чалавекам-вагінай.

BAZINATO: Тое, што людзі бачаць у скульптуры вагіну, гэта выдатна. Гэта вельмі блізка. Вагіна — гэта партал, які дае пачатак новаму жыццю. А я заўсёды пра гэта і кажу — пра пачатак чагосьці новага. Таму што так, як мы жывём, далей жыць нельга.

"Крыніцай былі вусцейкі раслін"

Еўрарадыё: Вы ўлічвалі такую ​​трактоўку?

BAZINATO: Вядома, была такая асацыяцыя. Але падобныя формы ў мяне з'яўляюцца ўжо даўно. Спачатку там быў кружочак, потым ён трошкі выцягнуўся. Але мяне натхняла не вагіна — яна ж зусім па-іншаму выглядае. Няўжо ніхто ніколі вагіну не бачыў? Крыніцай былі вусцейкі раслін — органы, праз якія расліны дыхаюць. У мяне мікраструктуры пераходзяць у макрасвет.

Так, людзі, напэўна, не моцна захапляюцца біялогіяй, генетыкай і цыталогіяй, каб фармаваць асацыяцыі не на банальным узроўні. Але няма сэнсу спрачацца. Пытанні, якія я задаю, дастаткова сур'ёзныя, і яны не вырашаюцца на ўзроўні "вагіна гэта ці не". У дыскусіі павінны ўдзельнічаць людзі, якія валодаюць якаснымі ведамі.

Еўрарадыё: Улічваючы спецыфіку пытанняў, гэта не можа быць дыскусіяй з масавым гледачом.

BAZINATO: Так, і тым не менш, я хачу працягнуць гэты дыялог. Да гэтага ў мяне быў іншы арт-праект — смеццевая галерэя. Там былі сабраныя дзевяць унікальных беларускіх мастакоў, якіх ведаюць па ўсім свеце, але не ў Беларусі. І вось, усе дзевяць работ за дзень былі вынесеныя. Гэта было ў Маладзечне. Работы дасталіся мясцовым жыхарам. Мне кажуць: "Скралі, скралі!". Гэта не скралі, уся гісторыя пра іншае. Не было таблічкі: "нельга браць" — і людзі проста вырашылі так зрабіць. Хтосьці ўзяў, таму што на сметніку твору мастацтва няма месца. Хтосьці ўзяў, таму што ён у жыцці не бачыў нічога падобнага па сэнсе і прыгажосці. Хтосьці вырашыў захаваць, каб гэта не было знішчана. Мне падабаюцца такія гульні і дыялогі.