Брэст-а-партэ: горад, які становіцца сталіцай моды — а вы і не заўважылі

Барабаншчык Бі-2 Барыс Ліфшыц горача любіць касцюмы ад брастчанкі Наталлі Ляхавец. У мінскім трэнд-парку поўна стэндаў маладых брэсцкіх брэндаў. А расіяне, якія раней прыязджалі на шопінг на брэсцкі трыкатажны рынак, цяпер прыходзяць за пакупкамі ў брэсцкія анлайн-рытэйлеры. Тавары адтуль з'язджаюць і ў расійскія пасёлкі за палярным кругам, а яшчэ ў Аўстралію, ЗША, Краіны Еўропы.

З феноменам брэсцкіх дызайнераў, пра якіх ведаюць нямногія беларусы і многія расіяне, разбіралася Еўрарадыё.

“Люблю шыць для прыгожых людзей”

Наталля Ляхавец плакала кожны раз, як глядзела дакументальны фільм пра дызайнера Аляксандра Маккуіна. Яе ўборы ёсць у многіх расійскіх селебрыці, але яна кажа — каб называцца дызайнерам, трэба дасягнуць узроўню Маккуіна.

Барабаншчык Бі-2 вырашыў не чакаць гэтага моманту. Ён ужо цяпер не адпраўляецца на гастролі без убранняў ад Ляхавец. Плюс да гэтага, Наталля ўвайшла ў склад распрацоўшчыкаў мерчу групы.

А пачынала працаваць Наталля на адной з брэсцкіх фірмаў. Там шылі вопратку, якая вялізнымі партыямі з'язджала ў Расію.

— Феномен Брэста ў тым, што там заўсёды было шмат швейных фірмаў, можна атрымаць велізарны досвед. Я з'ехала адтуль дзесяць гадоў таму, і ўжо тады колькасць фірмаў вылічалася сотнямі. Галоўным чынам, гэта прыватныя кампаніі.

Уладальніца адной з такіх кампаній заўважыла Наталлю, перавяла яе працаваць у лабараторыю. Тая кампанія ў асноўным працавала на расійскі рынак, часам на месяц шылі дзесяць тысяч адзінак. Але вельмі ўжо моднічать баяліся — раптам пакупніцы не зразумеюць.

Але менавіта тады будучая дызайнерка пачала вучыцца малюнку і вырашыла стаць мадэльерам. Потым — Млын моды, пахвала Аляксандра Варламава.

— І тады я вырашыла — я дызайнерка, — смяецца жанчына.

Тады, 10 гадоў таму, на адной з брэсцкіх фірмаў Наталлі сказалі — ты занадта модная для нас. Але для расійскіх селебрыці яна апынулася моднай у самую меру.

— Нядаўна мне патэлефанавалі з Масквы. Кажуць — трэба пашыць касцюм для Вані Дзмітрыенкі [пятнаццацігадовы аўтар хіта "Венера-Юпітар" з 15 мільёнамі праглядаў на YouTube]. Як толькі я камусьці распавядаю, мне кажуць — ну нічога сабе! Я пытаюся — а нічога, што я для Бі-2 таксама шью? — зноў смяецца Наталля.

Яна прызнаецца — вельмі любіць шыць вопратку для прыгожых людзей. Бубнач Бі-2 Барыс Ліфшыц аказаўся ідэальнай мадэллю.

Ад Аўстраліі да Ямала

Запыт у гугле "адзенне беларускіх вытворцаў" выдасць больш за дзясятак інтэрнэт-крам, у кожнай з якіх ёсць люстэрка для рускамоўнай аўдыторыі. Кошты там будуць прадстаўленыя не толькі ў беларускіх, але і ў рускіх рублях, доларах і еўра. Пра тое, куды прадукцыя беларускіх брэндаў адпраўляецца часцей за ўсё, Еўрарадыё паразмаўляла з менеджаркай аднаго з такіх анлайн-рытэйлераў Podium-Brest Вольгай.

Коратка апісаць геаграфію продажаў можна так — ад Ямала-Ненецкай аўтаномнай акругі на лініі палярнага круга да Аўстраліі. Пра гісторыю ператварэння Брэста ў сталіцу pret-a-porter раскажам падрабязней.

— Брэст — тэрытарыяльна вельмі цікавы рэгіён. Мы знаходзімся на мяжы, у нас першых стартавала швейная вытворчасць. З тканінамі, з фурнітурай мы пазнаёміліся даўно і асабіста. У нулявых, калі рынак насыціўся танным таварам, калі пачалася хваля падзення долара, частка кампаній, якія арыентаваліся на хуткія грошы, разваліліся. Зніклі ўсе, хто працаваў на, здавалася б, бяздонную Расію. Канкураваць з танным адзеннем з Кітая і Туркменістана Беларусь не магла. Тады ў Брэсце засталіся толькі тыя вытворчасці, якія мелі сур'ёзны вопыт, кіраўнікі якіх ведалі, як вылучыцца. З сямісот швейных кампаній зачынілася больш за палову. Засталіся моцныя, крэатыўныя, цікавыя вытворчасці.

Вольга кажа, што брэсцкія брэнды эвалюцыянуюць не толькі ад года да года, але нават ад калекцыі да калекцыі. За мяжой, напрыклад, у Еўропе, ЗША, Аўстраліі, першымі становяцца эмігранты. Старэйшаму пакаленню падабаюцца старыя добрыя мадэлі сукенак з бліскаўкамі, іх дзеці адкрываюць для сябе працы маладых дызайнераў. Ад іх пра брэсцкія анлайн-крамы даведаюцца мясцовыя жыхары, і тады эмігрант становіцца перакладчыкам, а аўстраліец — кліентам брэсцскіх дызайнераў.

— Калі людзі бачаць кошт трох сукенак, яны гатовыя заплаціць за перасылку і чакаць два месяцы, калі заказ прыйдзе ў Аўстралію. Таму што там за гэтыя грошы яны нават адной сукенкі не купяць, — кажа Вольга.

Расіяне беларускае адзенне па-ранейшаму любяць, але не толькі ў Маскве.

— Пра існаванне некаторых населеных пунктаў я даведалася, толькі папрацаваўшы з анлайн-крамай. Часам дастаўка туды магчымая толькі авіяпоштай.

Дазволіць сабе супрацоўнічаць з буйнымі анлайн-рытэйлерамі многія беларускія брэнды проста не могуць.

— Спецыфіка працы швейных кампаній у тым, што гэта хуткая індустрыя. За сезон асартымент мяняецца два-тры разы. А некаторыя вядомыя анлайн-крамы патрабуюць замарожваць калекцыю на тры-чатыры месяцы. Кампанія, якая за сезон мяняе 3-4 калекцыі, не можа сабе гэтага дазволіць.

А што ведаюць пра брэсцкія брэнды беларусы?

Моладзь купляе моўчкі, іх наогул не трэба пераконваць звярнуць на нешта ўвагу.

— Яны не будуць перапытваць, ці камячыцца лён. Гэта пакаленне, якое арыентуецца на інтуіцыю, ім не патрэбна лішняя інфармацыя. Гэта пакаленне дзеяння. А ёсць катэгорыя дам старэйшых, якія часам успрымаюць менеджара інтэрнэт-крамы як сяброўку і суразмоўцу.

Называць Брэст сталіцай моды ў поўным сэнсе Вольга не бярэцца. Мы сыходзімся на тым, што Брэст можна лічыць сталіцай pret-a-porter.

— Але калі гаварыць пра зручную вопратку сярэдняга цэнніка, разлічаную на сярэднестатыстычную беларускую сям'ю, то Брэст цалкам можа быць тут сталіцай.

І, дарэчы, ад ўзросту пачуццё густу не залежыць.

— У нас ёсць цудоўная кліентка, якая адзначыла 80-годдзе. У мінулым годзе ў яе была задача купіць камізэльку з сталёвай тканіны. Уцепленую падшываную спартыўную камізэльку. Бабуля сказала — дзеці і ўнукі мяне любяць моднай. І такіх у нас становіцца шмат.

Як адчуць моду: досвед брэнда R.O.S.E

Не ўсе могуць дазволіць сабе дарагія брэнды. Але можна паспрабаваць падабраць вобраз, які будзе выглядаць дорага і стылёва, у шоу-румах беларускіх дызайнераў.

Аксана і Каця — сяброўкі. Яны проста хацелі шыць тое, што прыемна было б бачыць ва ўласным гардэробе. Так нарадзіўся брэнд R.O.S.E

І хоць профільнай адукацыі ў дызайнераў няма, затое ёсць любоў да моды і пачуццё стылю. 

— Кліенты заўсёды вылучалі нашыя швы. Мы з Кацяй распорвалі ўласнае дарагое брэндавае адзенне, вывучалі, як зроблена кожнае шво. А потым паўтаралі іх у сваіх калекцыях. Нам хацелася, каб нават кожнае шво выраба было крутым і якасным. 

Пераасэнсаваннем калекцый з сусветных подыумаў заняты і сусветныя брэнды мас-маркету. Але не патрэбна параўноўваць умоўную Zara з брэндамі, лакалізаванымі ў Беларусі, кажа Аксана.

— Мы не паўтараем адной мадэлі тысячу разоў. Кожную “адзінку” выраба зберагаем. Вядома, чым менш сукенак мы адшываем, тым вышэйшая нацэнка. Гэта простая матэматыка. Да таго ж, і тканіны мы закупляем у дастаўнікоў. У адрозненне ад нас, міравыя вытворцы мас-маркету могуць сабе дазволіць купіць тканіны наўпрост у Турцыі ці Кітаі.

Касцюмы і сукенкі Аксаны і Каці часам ідуць не толькі ў Мінск, але і ў Расію, Украіну, еўрапейскія краіны. Бывалі заказы і з ЗША, і з ААЭ.

— Дызайнераў у Брэсце менш не робіцца, нараджаюцца ўсе новыя і новыя брэнды. Тут ужо аформілася супольнасць людзей, якія працуюць з тэкстылем. У некага ёсць свае фабрыкі, свая вытворчасць, свае наёмныя супрацоўнікі, у некага — толькі лабараторыя. А каб і дзяржаўныя кампаніі падцягнуліся да узроўня індывідуальных дызайнераў, сярод супрацоўнікаў павінныя быць крэатыўныя людзі, якія працуюць над сабой, развіваюцца, імкнуцца пазнаёміцца з тэндэнцыямі моды. А для гэтага патрэбен жывы, крэатыўны розум.