Крыміналка за секс-кантэнт. Сілавікі абвясцілі вайну вэбкамшчыцам?

13/11/2023 - 18:27

Следчыя запэўніваюць, што LoLi "арганізавала порнастудыю" / Калаж Еўрарадыё

Следчыя запэўніваюць, што LoLi "арганізавала порнастудыю" / Калаж Еўрарадыё

"Калі ў дзяржавы ёсць асцярогі, што беларускі масава пойдуць працаваць у гэтую сферу, прапануйце альтэрнатыву", — каментуе гендарная даследчыца, магістр сацыялогіі Лена Агарэлышава гісторыю 24-гадовай мадэлі OnlyFans LoLi Bela. "За выраб і распаўсюджанне парнаграфічных матэрыялаў" на дзяўчыну ў Беларусі завялі крымінальную справу.

Следчыя запэўніваюць, што LoLi "арганізавала порнастудыю" ва ўласнай кватэры, здымала сябе як дома, так і за мяжой, пасля чаго выкладала інтымны кантэнт у інтэрнэт. Доступ да фота і відэа каштаваў ад 5 да 100 долараў. Усяго за пару гадоў дзяўчына змагла зарабіць каля 70 тысяч долараў.

"А што? Нядрэнны заробак", — падумае нехта. Але што пагражае за такую дзейнасць?

Панятку "порнастудыя" ў Крымінальным кодэксе няма

У інтэрв'ю YouTube-каналу ЛенТВ24 LoLi расказвае, што з 2020 года наогул не жыве ў Беларусі і ніякага "прам голага" кантэнту яна не вырабляла. Што не здымае некаторых пытанняў.

Ці можна назваць порнастудыяй кватэру, дзе дзяўчаты здымаюць сябе самі? Ці ўплывае гэта на ступень адказнасці і навошта сілавікі выправіліся ў рэйд на OnlyFans?

На гэтыя і іншыя пытанні Еўрарадыё адказвае адвакатка, пазбаўленая права на прафесію ў Беларусі, Аркадзія (імя змененае дзеля бяспекі):

— Крымінальны кодэкс не ўтрымлівае такога панятку, як "порнастудыя". Акрамя таго, выраб парнаграфічных матэрыялаў на порнастудыі не з'яўляецца акалічнасцю, якая абцяжарвае адказнасць. Аднак усе абставіны справы павінны ўлічвацца пры прыцягненні асобы да адказнасці. Хутчэй, частае ўказанне аператыўных супрацоўнікаў на порнастудыю выкліканае жаданнем перабольшыць цяжар злачынства.

Іншае пытанне, ці павінен быць такі артыкул у КК наогул? Калі гаворка ідзе пра парнаграфічныя матэрыялы з выявай або удзелам няпоўпагадовых, то так, такі склад павінен быць.

Што тычыцца дарослых асоб, якія знаходзяцца ў свядомым стане і добраахвотна бяруць удзел у вырабе і распаўсюджванні такіх матэрыялаў на спецыяльных сайтах без залучэння ў адалт-індустрыю няпоўнагадовых, адказ будзе залежаць ад узроўню свабоды, якая ёсць у грамадстве, і ад ступені адказнасці кожнага чалавека.

Гэта адвечнае пытанне суадносін правоў асобы і жадання дзяржавы лезці ў прыватнае жыццё. Беларускі крымінальны закон дае адназначны адказ.

Што можа пагражаць беларусам за працу на OnlyFans?

Паводле слоў спецыялісткі, дзейнасць такога роду цягне за сабой адказнасць, прадугледжаную часткай 2 артыкула 343 КК (выраб з мэтай распаўсюджвання, распаўсюджванне, рэкламаванне і трансляцыя парнаграфічных матэрыялаў, учыненыя з карыслівых меркаванняў з выкарыстаннем глабальнай камп'ютарнай сеткі Інтэрнэт або мабільных тэлефонаў).

Пры гэтым спецыяльная камісія павінна даказаць, што кантэнт сапраўды з'яўляецца парнаграфічным. Артыкул прадугледжвае пазбаўленне волі ад 2 да 4 гадоў (раней такія справы часта праходзілі без рэальнага адбыцця пакарання).

У залежнасці ад сітуацыі на парушальніка могуць павесіць яшчэ і незаконную прадпрымальніцкую дзейнасць, якая пацягнула звышпрыбытак.

Па сэнсе гэта няправільна. Няма закона, які прадугледжвае падаткі за выраб/распаўсюджанне хай нават і парнаграфічных матэрыялаў.

Чаму сілавікі раптам зацікавіліся вэбкамшчыцамі?

Ці можна казаць, што ў Беларусі пачалося паляванне на вэбкамшчыц і, калі так, то чаму гэта адбываецца толькі цяпер?

Паводле адвакаткі, спакон вякоў у сілавікоў ёсць планы раскрываць справы па тым ці іншым родзе злачынстваў. Шукаць тых, хто "распаўсюджвае парнаграфію" ў інтэрнэце, няцяжка, улічваючы колькасць тэматычных груп і сайтаў з інтымным кантэнтам.

Ці можна казаць пра нейкую тэндэнцыю ў гэтай сферы, сказаць складана, бо спецыяльных даследаванняў на гэтую тэму не ладзіцца.

— Па меры развіцця тых ці іншых тэхналогій жанчыны і мужчыны выкарыстоўваюць іх дзеля заробку, — працягвае тэму гендарная даследчыца, магістр сацыялогіі Лена Агарэлышава. — Як паказвае практыка, нашым праваахоўным органам цяжка паспяваць за тэхналагічнымі навінкамі.

Хутчэй за ўсё, яны асвойваюць тэхналогію і пачынаюць вызначацца, пад якое парушэнне адміністрацыйнага або крымінальнага кодэкса трапляе гэтая дзейнасць.

Пакуль цяжка прагназаваць, ці будзе кейсаў, падобных да кейсу з мадэллю OnlyFans, больш ці менш, і пакуль я б не казала пра нейкі "крыжовы паход" на вэбкамшчыц.

Барацьба за традыцыйныя каштоўнасці ці нешта іншае?

— Маніпуляцыя традыцыйнымі каштоўнасцямі, якую мы цяпер назіраем, — гэта, хутчэй, папулісцкая гісторыя на фоне палітычных і эканамічных праблем у Беларусі. Насельніцтва няўхільна бяднее.

Тое, што беларускі нараджаюць менш дзяцей, ніяк не звязана з каштоўнасцямі, але прапагандзе трэба стварыць агульнага ворага ў выглядзе жорсткага Захаду, які прымушае беларусак не нараджаць. Таму мы ўвесь час чуем пра нейкія заходнія каштоўнасці, праз якія ў краіне скарачаецца колькасць насельніцтва, хоць гэтаму ёсць пераважна эканамічныя і палітычныя прычыны, у тым ліку высокі адсотак міграцыі насельніцтва.

— Чаму беларускі ідуць працаваць на OnlyFans?

— Тэарэтычна ў шырокім плане гэты кейс можна трактаваць як секс-бізнес, які ў Беларусі існаваў заўсёды. Нават цяпер акрамя OnlyFans існуе цэлая індустрыя.

Я хачу нагадаць, што жанчыны ўцягваюцца ў секс-бізнес, але часта не з'яўляюцца канчатковымі атрымальнікамі рэсурсаў. Над імі стаяць людзі, якія кіруюць гэтым працэсам. Да таго ж жанчыны не заўсёды ўцягнутыя ў гэтую гісторыю з уласнай волі.

Вось гэта якраз вельмі сумная гісторыя, і на яе варта было б звярнуць увагу прадстаўнікам праваахоўных органаў або сацструктур, калі яны так хвалююцца аб традыцыйных каштоўнасцях.

— Ці можна казаць, што з развіццём тэхналогій будзе менш жанчын, якія займаюцца прастытуцыяй? Навошта гэта, калі існуе OnlyFans і віртуальны секс?

— Развіццё тэхналогій не азначае, што сексуальных паслуг стала або стане менш. Яны існуюць паралельна. У дадатак, дзякуючы інтэрнэту, зацікаўленая аўдыторыя можа стаць яшчэ шырэйшай. Цяпер гэта не абмяжоўваецца канкрэтнай вуліцай, горадам ці нават краінай. Іншае пытанне, як гэта ўсё рэгуляваць.

Даць альтэрнатыву ці ўзаконіць?

Беларускам (ды і не толькі беларусам), у якіх не хапае адукацыі ці працоўнага досведу, цяжка знайсці нармальную працу. На думку суразмоўніцы, калі б было больш прапаноў для такіх дзяўчат, можа быць, і ахвочых падзарабіць на OnlyFans зрабілася б менш.

— З іншага боку, працу ў OnlyFans можна было б нейкім чынам узаконіць, — працягвае экспертка. — Гэта дало б магчымасць выпусціць яе з шэрай зоны і трактаваць як эканамічную дзейнасць. Хоць казаць у Беларусі пра законы сёння, вядома, таксама вельмі дзіўна.

Тлумачачы сваю працу ў OnlyFans, дзяўчаты наогул могуць звяртацца да вядомага лозунгу: маё цела — мая справа. Калі справа не даходзіць да гвалту, то ў цэлым гэта асабісты выбар.

Аднак усё не так проста, як здаецца: маўляў, лёгкі заробак, няма фізічнага кантакту.

У гэтай сферы шмат падводных камянёў.

Чым небяспечная праца на OnlyFans

Лена Агарэлышава прыводзіць у прыклад даследаванні, якія паказваюць, што нават калі паміж мужчынам і жанчынай не адбылося фізічнага інтымнага кантакту, віртуальная праца ў секс-індустрыі багатая такімі наступствамі, як, напрыклад, псіхічныя расстройствы.

Так ці інакш ты прадаеш сваё цела аўдыторыі, якая, хай нават невербальна, з ім нешта робіць. У дадатак можна атрымаць велізарную колькасць непахвальных і нават агідных каментароў, што таксама дрэнна ўплывае на псіхалагічную сістэму.
Яшчэ адзін момант — гэта грамадская павестка, якая кажа пра тое, што гэта брудная табуяваная сфера, прычым абвінавачваюцца ў асноўным жанчыны, якія там працуюць. Хоць ніхто не выключае, што гэтая сфера такая папулярная, бо на яе ёсць высокі попыт. А вось мужчын, які спажываюць гэтыя паслугі або арганізоўваюць вакол гэтага бізнес, мы не вінавацім. Ва ўсім чамусьці вінаватыя жанчыны.
Да ўсяго іншага жанчыны, якія працуюць у секс-індустрыі, ананімна пастаянна баяцца, што іх раскрыюць і пачнуць буліць.

Усё гэта адбываецца на фоне ўмацавання думкі, што ў продажы свайго цела ў інтэрнэце няма нічога ганебнага і так можна хутка зарабіць. Такая калякультура ўтрыманак. У выніку многія маладыя дзяўчаты рэгіструюцца на OnlyFans, зусім не ўсведамляючы наступстваў сваіх учынкаў.