ADIOS, BRASLAV! Як COVID-19 абяскровіў турыстычную сталіцу Беларусі

Каб агледзець цэнтральную плошчу, цэнтральны пляж, аўтавакзал і райвыканкам (ну а што?) у Браславе, хопіць паўгадзіны. Горад кампактны і камфортны. Вузкімі ўзгорыстымі вулачкамі і бязмежнымі воднымі гладзямі ён нагадвае літоўскі курорт Паланга.

У разгар летняга дня мы чакалі сустрэць на вуліцах Браслава натоўпы турыстаў. Але летам 2020 года горад выглядае пуставата і згублена. Каранавірус абяскровіў турыстычную сталіцу Беларусі, пазбавіў яе музычнага фестывалю Viva Braslav, які павінен быў качаць горад тыдзень таму.

У раённай газеце "Браслаўская звязда" ёсць артыкул пра тое, як у траўні на экскурсіі ў браслаўскіх музеях не прыйшоў ніхто наогул. У ліпені супрацоўнікам музея ўдалося правесці 84 экскурсіі — значна менш, чым летась. У тым месяцы колькасць пацверджаных выпадкаў COVID-19 вырасла ў тры разы, а ў горадзе быў уведзены масачны рэжым.

Ці акрыяў горад ад катавання каранавірусам? Еўрарадыё наведала Браслаў і зараз раскажа вам пра гэта.

Машын на расійскіх нумарах зусім няма

У пункце пракату на пляжы прадаецца кубак з надпісам "У любой незразумелай сітуацыі едзь у Браслаў". Толькі не сёлета. На пляжы — пуста. На вуліцах — пуста. На вакзале — не пуста, ёсць некалькі пасажыраў. Усе яны чакаюць прыгарадныя рэйсы. Дзе турысты? Касірка кажа, што "транспартныя зносіны ажываюць".

У рэстабары "На мяжы", які не так даўно адкрыўся, увесь абслуговы персанал — у масках. Без дазволу адміністрацыі, якая (якое супадзенне!) толькі што з'ехала, супрацоўнікі размаўляць адмаўляюцца.

На выхадзе сустракаем мужчыну з Санкт-Пецярбурга. Ён прыехаў у Браслаў да маці, як прыязджае кожны год: "Гэта гісторыя не зусім пра турызм, я больш мясцовы, прыязджаю па неабходнасці".

— А, дык мы яго перамаглі? — усміхаецца мужчына ў адказ на наша пытанне пра каранавірус. — Турыстаў сёлета нуль! Раней яблыку не было дзе ўпасці, машын і людзей колькі было... Машын на расійскіх нумарах зусім няма, а раней толькі яны тут і былі!

У іншай кавярні, дзяржаўнай, якая працуе ўжо даўно, адваротная карціна: маскі ніхто не носіць, на курыльні супрацоўнікі сумуюць па працы і гатовыя пагаварыць.

— Нармальна ў нас усё. Людзей цяпер няма — дык гэта таму, што мы вячэрняя кавярня, больш арыентаваная на вяселлі, банкеты, пахаванні.

— Сёлета чаго больш, вяселляў або пахаванняў?

— Вой, ну мы ж не лічылі дакладна. І тое і тое было.

У нас усё добра

Едзем у самы ачаг COVID-19 — Браслаўскую цэнтральную бальніцу. У ёй, аказваецца, можна заблудзіць. Уваходаў у будынак некалькі. На тым, праз які мы заходзім, пашкадавалі ўнутранай навігацыі. А калі памыліцца калідорам, можна трапіць у суседні шматпавярховы будынак — паліклініку, з якой бальніца злучаная пераходам.

Мне патрэбны кабінет галоўнага доктара, але спытаць няма ў каго: у калідорах пуста. Па запавеце "той, хто шукае, знойдзе" цалкам выпадкова на адным з паверхаў знаходжу запаветную таблічку "прыёмная". Заходзім у кабінет — там таксама пуста і ціха, нават камп'ютар сакратара патушаны. Але з-за дзвярэй у кабінет галоўнага доктара Аляксандра Макарэвіча чуваць шчаўчкі клавіятуры.

— Дзе ваша маска? — адразу зразумела, што медык не асабліва настроены мець зносіны. Запрыкмеціў, што я з дыктафонам у руках. — Вы бачылі, што ў нас цяпер асаблівы рэжым? На ўваходзе вісяць аб'явы. 

Мы шчыра не бачылі ніякіх аб'яў. Пра гэта і заяўляем.

— Нічога не ведаю, размаўляць з вамі без маскі не буду, — выправаджвае з кабінета галоўны доктар.

Купляем у аптэцы маскі, вяртаемся. Сакратар ужо на месцы, а вось галоўнага доктара няма: "Ён на кансіліуме, зайдзіце пазней".

Праходзіць гадзіна, кансіліум усё не канчаецца. Сакратар пачынае нервавацца: "У мяне няма інфармацыі, калі Аляксандр Уладзіміравіч вернецца".

Ну ок, сумна спускаемся па дзвюх лесвіцах адразу: іерархічнай і бетоннай. Загадчыца паліклінікі з парога кажа, што размаўляць без дазволу галоўнага доктара не будзе:

— Калі ў двух словах, у нас усё добра, з медыцынскага персаналу ніхто не заразіўся.

— У нас было так, што калі кагосьці з персаналу сустрэнуць у горадзе без маскі, то гэта адразу трапляла да галоўнага доктара на стол, — расказвае пра жорсткія правілы браслаўскіх медыкаў старшая медсястра. — Мы ўсе строга выконвалі меры, таму і не захварэлі.

Афіцыйнай статыстыкі па хворых у рэгіёне не дастаць. Нам кажуць, што цяпер "фіксуюцца адзінкавыя выпадкі, ніякіх успышак няма". І зноў дадаюць: "Усё добра".

Цяпер ужо ўсе прывыклі

Браслаўчанка Таццяна з мужам вераць у Беларускае Паазер'е. Яны купілі фуд-трак і кожны дзень гандлююць на пляжы хот-догамі і шаўрмой. Працаваць плануюць да канца турыстычнага сезона.

— Дзень на дзень не прыходзіцца. Сёння народу зусім няма, — дзеліцца ўражаннямі Таццяна. — Учора людзей было шмат, сёння пуста. Каранавірус таксама на гандаль вельмі паўплываў. Масачны рэжым уводзілі, не было масавых мерапрыемстваў. А цяпер ужо ўсе прывыклі, ходзяць без масак, супакоіліся.

— Працуеце? Дзве звычайныя шаўрмы, — падыходзяць усмешлівыя кліенты. Паспяваю ўзрадавацца, што нарэшце знайшоў у Браславе турыстаў. Але гэта, здаецца, старыя знаёмыя Таццяны.

— Куды мне вялікую? Бачыла, які жывот ад'еў? — весела адказвае дзяўчыне адзін з іх.

Таццяна і яе муж не губляюць аптымізму. Кожны вечар яны працуюць да апошняга кліента — і прыбіраюць свой вагончык з пляжу толькі тады, калі перастаюць ісці людзі.

Сэрца разрываецца, душа баліць

Эканаміст і ўдзельнік прэзідэнцкіх выбараў 1994, 2001, 2010 і 2015 гадоў Віктар Цярэшчанка вясной ізаляваўся ад каранавіруса на лецішчы пад Браславам. Яны з жонкай па-ранейшаму жывуць тут, за 10 кіламетраў ад горада. Але ізаляцыі ўжо даўно канец: палітыка перамагла асцярожнасць.

— Мы тут у горадзе падключыліся да збору подпісаў за альтэрнатыўных кандыдатаў. Шмат размаўлялі з людзьмі, — расказвае Віктар Іванавіч. — Гэта вялікая колькасць інфармацыі, па зусім розных пытаннях, але многія гаварылі ў тым ліку і пра каранавірус. Усё, што мы пачулі, гаворыць пра тое, што прынятыя дзеянні — гэта адкрытая дэманстрацыя памылак улады. Нічога талковага зроблена не было.

— Мы глядзелі з самага пачатку на тое, што адбывалася, і бачым, што цяпер адбываецца, — і, шчыра скажу, сэрца разрываецца і душа баліць, — кажа Віктар Іванавіч. — Медработнікі не атрымлівалі належных сродкаў індывідуальнай аховы, не былі ўведзены меры. Па-свойму па-наплявальніцку ўлады паставіліся да гэтага.

Сям'я ўступіла ў валанцёрскія супольнасці і стала дапамагаць медыкам. Наталлі, жонцы Віктара Цярэшчанкі, вельмі шкада, што мы не змаглі трапіць да галоўнага доктара. Таму што "вельмі б хацелася паслухаць, што ён скажа". Паводле яе слоў, валанцёры арганізаваліся, "начамі, не пакладаючы рук, шылі касцюмы, заказвалі з усёй краіны матэрыялы". Але Аляксандр Макарэвіч адмовіўся прымаць дапамогу.

— Незразумела, ці то праз жаданне паказаць, што ўсё добра, ці то яшчэ чамусьці, але ўсе гэтыя намаганні аказаліся незапатрабаваныя, — кажа Наталля. — І ведаеце, крыўдна, да глыбіні душы крыўдна.

Калі мы пытаемся, якая сітуацыя з каранавірусам цяпер у горадзе, гаспадыня ўмомант набірае аднаго з валанцёраў. На тым канцы тэлефона кажуць, што валанцёры наўрад ці нешта ведаюць цяпер, "усё на ўзроўні чутак". Але быццам бы стала ўсё больш спакойна: "раней чуваць было, што вось настаўніца школы захварэла, хтосьці там яшчэ захварэў, а цяпер цішэй стала — нічога такога не скажу".

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.