Дрэннае і горшае: чаго чакаць ад Расіі, калі Беларусь пазбавіцца ад Лукашэнкі

— Мяркуецца, што хуткі дэмакратычны пераход у найбліжэйшай будучыні дазволіць пазбегнуць страт, звязаных з санкцыямі. Прагназуецца паступовае знікненне шэрагу сістэмных макраэканамічных недахопаў. Гэта можа дазволіць эканоміцы рэалізаваць свой патэнцыял росту і нават трохі пашырыцца. Аднак агульная карціна патэнцыялу росту не зменіцца радыкальна або хутка, — пішуць эканамісты.

Грошай Беларусі спатрэбіцца каля 3,15 млрд еўра, лічаць эксперты. Каб пакрыць дэфіцыт бюджэту, трэба 1,06 млрд еўра, яшчэ 2 млрд — на кампенсацыю энергетычнай субсідыі. І 90 млн еўра на рэформы ў сістэме прафесійнай адукацыі.

Гэта невялікія па мерках краіны грошы, і знайсці іх нескладана, калі ёсць магчымасць пазычаць дзесьці, акрамя Расіі. Разлічваецца, што пры ўмове дэмакратычных змен у Беларусі доступ да міжнародных сродкаў будзе.

— У рамках гэтага сцэнара Беларусь зможа несці большую частку фінансавага цяжару самастойна, калі ў яе ёсць доступ да міжнародных рынкаў капіталу. Донары будуць падтрымліваць Беларусь, галоўным чынам аказваючы тэхнічную дапамогу і фінансуючы толькі крытычныя часткі дэфіцыту бюджэту, уключаючы адлучэнне краіны ад энергетычных субсідый.

— Беларуская эканоміка сутыкнецца з дадатковымі перашкодамі ў выглядзе штучнага спынення гандлю, скасавання субсідый і ваяўнічых дзеянняў з расійскага боку.

Пры такім сцэнары грошай спатрэбіцца значна больш — 13,38 млрд еўра. Каб стабілізаваць эканоміку ва ўмовах, калі галоўны партнёр становіцца ворагам, на свае сілы Беларусі разлічваць не варта.

На стабілізацыю бягучага рахунку плацежнага балансу трэба будзе 3,9 млрд еўра. Рахунак бягучых аперацый паказвае, наколькі паспяхова ў краіны атрымліваецца гандляваць за мяжой, а ў кампаній зарабляць.

Яшчэ 5 млрд еўра — на пакрыццё дэфіцыту бюджэту, 4 млрд еўра — на кампенсацыю энергетычнай субсідыі. Таксама 90 млн — на рэформы ў сістэме прафесійнай адукацыі. Разрыў сувязяў з Расіяй нясе беспрацоўе, і на вырашэнне гэтай праблемы трэба будзе 388 млн еўра.

— У адрозненне ад першага сцэнара Беларусь будзе мець патрэбу ў падтрымцы міжнародных донараў, такіх як ЕС, МВФ, Сусветны банк і іншыя. Пры гэтым макраэканамічная фінансавая падтрымка павінна быць абмежавана па часе (не больш за тры гады), дастатковым для дасягнення стабілізацыі.
 

Як ва Украіне

— Эфект такога краху, выкліканы крайняй ізаляцыяй ад традыцыйных рынкаў, і да таго, як будуць створаны новыя сувязі, можа быць дастатковым, каб прымусіць беларусаў уцякаць на Захад, асабліва ў выпадку адкрытага ваеннага ўварвання ў краіну з боку Расіі. Гэта будзе мець наступствы для запасу чалавечага капіталу Беларусі ў будучыні.

На падтрымку Беларусі спатрэбіцца 25,97 млрд еўра. З іх 17,8 млрд — на стабілізацыю бягучага рахунку плацежнага балансу. Яшчэ 6 млрд еўра, каб закрыць дэфіцыт бюджэту. 1,78 млрд — на кампенсацыю расійскай энергетычнай субсідыі. Таксама 90 млн на рэформы прафесійнай адукацыі і 300 млн — на рашэнне праблемы празмернага беспрацоўя.

— Калі першараднай мэтай будзе прадухіленне жорсткай пасадкі і спадарожных фінансавых крызісаў, то сцэнар "тры" запатрабуе значна большага ўкладання сродкаў, чым сцэнар "два". Пры гэтым перспектывы стабілізацыі невялікія, а дысбалансы могуць захавацца. Значыць, такая схема падтрымкі, хутчэй за ўсё, проста адтэрмінуе ўзрушэнні, — робяць выснову эксперты.