Як жыве той самы гімназіст, які выступіў за перамены на лінейцы год таму

Памятаеце самага абмяркоўванага школьніка мінулага лета, які на апошнім званку ў мінскай гімназіі №192 заявіў пра неабходнасць перамен у Беларусі? "Мы ўсе шчыра спадзяёмся, што 9 жніўня ў нашай любімай краіне адбудуцца доўгачаканыя змены", — сказаў гімназіст у чэрвені 2020 года.

Еўрарадыё сустрэлася з Уладзіславам Рымашэўскім і даведалася, як прайшоў год пасля яго гучнага выступу на школьнай лінейцы. Спойлер: 17-гадовы хлопец прайшоў праз жорсткае затрыманне беларускімі сілавікамі і складаную эміграцыю, а таксама паспеў сустрэцца са Святланай Ціханоўскай.
 

З бацькам сачылі за Ціханоўскім

Мы сустракаемся з 18-гадовым уладам у Варшаве: тут ён жыве апошнія паўгода. Улад вучыць польскую мову на бясплатных курсах па праграме Каліноўскага і пакуль што разважае над тым, якую выбраць спецыяльнасць у ВНУ. На пытанне "Як прайшоў твой год?" Улад разгублена адказвае: "Нават не ведаю, з чаго пачаць..."

— Давай тады спачатку. Чаму ты вырашыў выступіць на апошнім званку? Што цябе не задавальняла ў палітыцы Лукашэнкі?

— Мы з бацькам яшчэ вясной 2020 года пачалі сачыць за Сяргеем Ціханоўскім. Было цікава глядзець, як ён ездзіць па вёсках, паказвае безгаспадарчасць, безмеж чыноўнікаў. Тым больш што ўсе гэтыя праблемы мы заўважалі самі. Калі з'явілася магчымасць сказаць апошняе слова ў школе, я вырашыў выказаць сваё меркаванне.

— Ці былі праблемы пасля твайго выступу?

— Вядома, пасля маёй прамовы на наступны дзень тэлефанавалі са школы, казалі, што будуць непрыемнасці. Мая мама была вельмі засмучаная, нават пайшла з дому на нейкі час. Але пасля таго, як убачыла падтрымку мяне і маёй сям'і ў інтэрнэце, пераасэнсавала ўсё і падтрымала мяне. Аднакласнікі паставіліся па-рознаму. Але ў цэлым было вельмі шмат пазітыўных паведамленняў, сацыяльныя сеткі разрываліся, знайшоў шмат аднадумцаў.

— Калі ты паехаў за мяжу і чаму?

— Пасля выступу ў школе я яшчэ запісаў некалькі відэазваротаў, у тым ліку да беларускіх сілавікоў. Са мной звязаліся з аб'яднанага штаба. Пазней яны дапамаглі сустрэцца са Святланай Ціханоўскай. Мы з бацькам прыдумалі падарыць ёй букет з 51 ружы — за кожны дзень знаходжання яе мужа ў турме. Пасля гэтага на нашу сям'ю звярнулі ўвагу сілавікі, мы заўважалі характэрныя бусы каля дома. У жніўні мы ўсёй сям'ёй пераехалі ва Украіну.

Вяртанне ў Беларусь і затрыманне на маршы

На гэтым "пратэставая" гісторыя Уладзіслава магла б скончыцца. Але падлетак вырашыў рызыкнуць і вярнуцца ў Беларусь.

— Я шмат разоў хацеў паехаць з Кіева ў Мінск, каб паўдзельнічаць у тых шматтысячных маршах, паглядзець на іх ужывую. Аднойчы нават пакінуў маме запіску і, пакуль яна пайшла з дому, паехаў да беларускай мяжы. Калі яна выявіла маю прапажу, то патэлефанавала ў паліцыю. Сказала, каб мяне не выпускалі з Украіны. Давялося вяртацца ў Кіеў.

— Але да Беларусі ты ў выніку даехаў?

— Так, увосень мама з дзецьмі паехала ў Беларусь, а мяне пакінулі аднаго ва Украіне, бо лічылі, што там мне будзе бяспечней. Тым часам я займаўся здымкай фільма, прысвечанага Сяргею Ціханоўскаму. Я апытаў многіх яго знаёмых. Ездзіў у Вільню на інтэрв'ю да Святланы. Мне не хапала толькі кадраў з радзімы Сяргея.

Я купіў білет на аўтобус і на свой страх паехаў у Мінск. Гэта быў лістапад.

— Як прайшло перасячэнне мяжы? Табе ж было 17 гадоў?

— Так, да мяне была павышаная ўвага, задавалі розныя пытанні, але ў выніку прапусцілі. У Беларусі я з'ездзіў у родны Сяргею Гомель, у некаторыя вёскі. Здымкі занялі ў мяне два тыдні. У адзін дзень я вырашыў паўдзельнічаць у дваровым маршы, гэта было пасля забойства Рамана Бандарэнкі.

На Малінаўцы ў парку нас хутка акружылі сілавікі і затрымалі ўсіх! У бусе нас моцна білі. Мае рэбры зажываюць дагэтуль, пакуль што не магу займацца спортам, як раней. З РУУС мяне забрала мама тым жа вечарам, як непаўналетняга. Пасля гэтага я адразу паехаў у Польшчу.

У цяперашнюю Беларусь пакуль не хочацца ехаць

— Што з фільмам? Калі яго можна будзе ўбачыць?

— Я цяпер і не ведаю. Хацеў выпусціць яго, калі быў год з дня затрымання Сяргея, але пратэсты заглухлі, і я не ўпэўнены, што фільм хоць неяк ускалыхне беларусаў. Таму чакаю прыдатнага моманту.

— Думаеш, гэты момант яшчэ будзе? Вернуцца пратэсты?

— Пратэсты абавязкова вернуцца, проста не так хутка, як многія спадзяюцца. А разам з пратэстамі ў вырашальныя дні вернемся і ўсе мы, а пакуль што будзем рабіць усё для гэтага магчымае.

Таксама ёсць пэўныя расчараванні ў беларускай апазіцыі, з якой я працаваў за мяжой не раз. Хоць я ўсё гэтаксама падтрымліваю Сяргея Ціханоўскага, Святлану Ціханоўскую, але цяпер вырашыў аддаваць больш увагі свайму жыццю, уладкавацца тут, у Польшчы.

У цяперашнюю Беларусь мне не хочацца вяртацца. Спадзяюся, праз некалькі гадоў нешта зменіцца і мы зможам будаваць новую дэмакратычную краіну.

— Чым займаешся цяпер у Варшаве і якія планы?

— Здымаю пакой у кватэры з іншымі беларусамі. Вучу польскую мову, падзарабляю ў дастаўцы ежы: купіў ровар, езджу на ім. У Варшаве мне падабаецца. Увесну паспеў з'ездзіць у Барселону — ажыццявіць мару, якую не ўдавалася рэалізаваць у Беларусі. Хацелася б вывучыць іспанскую мову. У цэлым прыцягвае журналістыка і рэжысура, але не ўпэўнены, што абавязкова на вывучэнне гэтых прафесій хачу траціць пяць гадоў. Таму наконт спецыяльнасці ў ВНУ яшчэ думаю.