“Па дапамогу трэба звяртацца, бо вы не супермен”. Як працуе ініцыятыва “Вольныя”
"Вольныя" / @rubanau_collage
“Вольныя” — гэта ініцыятыва дапамогі былым беларускім палітвязням у адаптацыі і рэсацыялізаціі, якая існуе з чэрвеня 2023 года. Яе мэта — дапамагчы вызваленным вярнуцца да паўнавартаснага жыцця, звязваючы іх з людзьмі, якія хочуць дапамагаць.
За ўвесь час да “Вольных” звярнулася 144 былых палітзняволеных і 141 ментар. Таксама ініцыятыва дала 44 кансультацыі па канкрэтных тэмах.
Еўрарадыё паразмаўляла з удзельнікамі “Вольных” — былым палітвязнем Дзмітрыем Панько (Някрасавым), якога ў 2021 годзе асудзілі за “масавыя беспарадкі” ў Брэсце, і ягонай ментаркай з іныцыятывы “Вольныя” Крысцінай.
Як “вольны” трапіў да “Вольных”
Дзмітрый вызваліўся з калоніі сёлета 30 траўня. Яму прызначылі прэвентыўны нагляд на адзін год. І пачалі “цягаць” па розных інстанцыях: крымінальны вышук, інспекцыі, ГУБАЗіК і іншыя арганізацыі.
“Нейкіх адэкватных паводзінаў з іх боку не было, і я зрабіў выснову, што заставацца ў Беларусі небяспечна, хаця спачатку былі думкі пачакаць гэты год, не парушаючы законаў. Але на носе яшчэ і выбары, хто ведае, што будзе, і рызыкаваць не хацелася”, — расказаў Дзмітрый.
Мужчына звязаўся з BYSOL і ў пачатку ліпеня ўжо быў у Грузіі. Дзмітрый жыў у шэлтары ў Батумі і займаўся візай у Польшчу. З гэтым былі пэўныя праблемы праз змену прозвішча, таму ў жніўні Дзмітрый набыў білеты ў Сербію праз Варшаву, дзе падчас пашпартнага кантролю папрасіў міжнароднага прытулку.
Першае, з чым Дзмітрыю спатрэбілася дапамога на месцы — гэта падача на міжнародную абарону.
Дзяўчына жыве ў Польшчы ўжо два гады. Яшчэ перад апошнімі выбарамі ў Беларусі займалася актыўнай грамадска-палітычнай дзейнасцю. У 2022 годзе яе затрымліваў ГУБАЗіК проста з дому. А пасля таго як арганізацыю, з якой яна супрацоўнічала, прызналі “экстрэмісцкай”, дзяўчына вырашыла з’ехаць.
“Як ва ўсіх, у мяне быў складаны працэс адаптацыі, бо не было плана і жадання сюды ехаць. Першыя паўгода былі вельмі эмацыйнымі. Цяпер ужо лягчэй, але мігранцкія пытанні заўсёды ўзнікаюць, няважна, колькі гадоў ты тут знаходзішся. Таму мне таксама было важна дапамагчы і падзяліцца тым, чаму я навучылася”.
Усе першыя крокі ў Польшчы Крысціна рабіла самастойна. А да “Вольных” далучылася ў пачатку лета праз семінар пра “сіндром самазванкі”.
“Мяне натхніла лектарка, якая і сола-маці, і бізнесам займаецца, і ментарка ў “Вольных”, і яшчэ нешта робіць. Мне здалося, што калі яна з лёгкасцю спраўляецца з нагрузкай і знаходзіць час на ўсё, то і мне варта прыняць больш выклікаў”.
