Праваабаронцы расказалі пра атаку на сваякоў палітвязняў

09/02/2024 - 16:31

Новыя рэпрэсіі супраць беларусаў / shutterstock / Fanni_2021

У Варшаве прайшла вялікая прэс-канферэнцыя па тэме палітвязняў і дапамогі іх сем'ям.

Прававую ацэнку сітуацыі далі эксперты праваабарончага цэнтра "Вясна", фонды BYSOL і BYHELP, фонд "Краіна для Жыцця", а таксама ініцыятывы Dissidentby і грамадская арганізацыя "Хрысціянская візія".

Эксперты падзяліліся сваім бачаннем сітуацыі і расказалі, як пераследвалі сваякоў палітвязняў, якія атрымлівалі прадуктовую дапамогу ад ініцыятывы INeedHelpBY.

Прадстаўніца "Вясны" Яна Галаган расказала, што падчас рэйдаў, арганізаваных сілавікамі 23 студзеня, пацярпелі як мінімум 229 чалавек, з іх супраць 24 чалавек распачалі крымінальныя справы, звязаныя з садзейнічаннем і фінансаваннем экстрэмісцкай дзейнасці альбо экстрэмісцкага фармавання. Акрамя гэтага, мінімум 43 чалавек асудзілі па адміністрацыйных артыкулах.

— Тут важна адзначыць, што ва ўладаў з'явілася новая практыка — суды па артыкуле аб выкарыстанні замежнай бязвыплатнай дапамогі для ажыццяўлення тэрарыстычнай або экстрэмісцкай дзейнасці. Па гэтым артыкуле былі асуджаныя не ўсе 43 чалавекі, а толькі частка з іх. Такіх людзей можа быць нашмат больш, паколькі ў праваабаронцаў няма ўсіх звестак пра такія выпадкі.

Галаган расказала, што затрыманых утрымлівалі ў жудасных умовах, ужывалі супраць іх маральны і фізічны ціск.

Сузаснавальнік фонду салідарнасці BYSOL Андрэй Стрыжак паведаміў, што падчас студзеньскіх рэйдаў сілавікоў колькасць людзей, якія выказалі жаданне як мага хутчэй пакінуць краіну, вырасла ў тры разы.

— Ударылі вельмі моцна, ударылі па тых, хто знаходзіцца ўнутры краіны. І гаворка ідзе пра сотні людзей, якія, на жаль, трапілі пад гэтую аблаву.

Вольга Зазулінская, якая прадстаўляе фонд "Краіна для Жыцця", заявіла, што арганізацыя працягне займацца матэрыяльнай дапамогай для сем'яў палітвязняў.

— 229 пацярпелых — гэта толькі тыя, пра каго нам вядома. Лічба можа дасягаць і 700 чалавек. Затрымлівалі не толькі тых, хто атрымліваў дапамогу ад "Е-дастаўкі", але і тых, хто адпраўляў пасылкі ў СІЗА.

Заснавальнік арганізацыі BYHELP Аляксей Лявончык параўнаў атаку на сваякоў палітвязняў з рэпрэсіямі ў Паўночнай Карэі.

— Пасля студзеньскіх хапуноў, заявак, якія падаюцца ў нашу арганізацыю, стала значна больш. У нас ёсць грошы, і мы працягнем аказваць падтрымку ўсім, хто ў ёй мае патрэбу.

Ён таксама расказаў, што людзей, якія атрымлівалі дапамогу ў выглядзе "гуманітаркі", прымушаюць кампенсаваць яе грашыма.

— Дапамога прызначалася тым, хто знаходзіцца ў складанай грашовай сітуацыі. Канфіскаваць ежу, якую ўжо з'елі, проста немагчыма. Таму сілавікі прымушалі іх пераводзіць такія сумы, якія ў некалькі разоў перавышаюць гэтую дапамогу. Калі чалавек аднойчы кампенсаваў накіраваную яму дапамогу, гэта не значыць, што сілавікі не прыйдуць да яго яшчэ раз.

Андрэй Стрыжак дадаў, што кампенсаванне грашыма — ад пачатку неправавая сітуацыя, бо няма ніякіх дакументаў, якія пацвярджаюць спагнанне.

— Гэта значыць, да чалавека проста могуць прыйсці яшчэ раз і запатрабаваць зноў перавесці грошы. А сілавіку значна прасцей папрацаваць менавіта па тых спісах, якія у яго ўжо ёсць. Калі нехта думае адкупіцца — не адкупішся.

Акрамя гэтага, Стрыжак расказаў пра новую тэндэнцыю, калі сілавікі злоўжываюць ціскам і прапануюць людзям расплаціцца наяўнымі.