"Войска і завод усіх клічуць": бацькі выпускнікоў пра вынікі ЦЭ

30/05/2023 - 08:33

"Гэта ўдар пад дых" / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

"Гэта ўдар пад дых" / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

Менш чым за суткі петыцыя з патрабаваннем перагледзець экзаменацыйныя балы па рускай і беларускай мовах набрала больш за 7 тысяч подпісаў. Абітурыенты скардзяцца на памылкі ў выніках і не разумеюць сістэмы, паводле якой яны вылічваліся.

Але міністр адукацыі Андрэй Іванец ужо заявіў, што ніякай памылкі няма. Адпаведна, і Рэспубліканскі інстытут кантролю ведаў нічога выпраўляць не збіраецца. Маўляў, сёлета выкарыстоўвалася новая методыка падліку балаў, якая занадта складаная для таго, каб "падлічыць на пальцах".

Спачатку ўсё гэта спарадзіла сапраўдную феерыю дасціпнасці. Але калі нервовы смех у выпускнікоў прайшоў, іх бацькі пачалі шукаць схаваныя сэнсы таго, што адбылося. Многія мяркуюць, што Мінадукацыі ўсё зрабіла так, каб менш абітурыентаў сышло ў ВНУ і больш — у войска і на заводы.

Як руцінную працэдуру ўдалося абнавіць так, што чаты выпускнікоў выбухнулі ад абурэння і крыўды?

“Дзіця глядзіць у вынікі: як гэта можа быць?”

У выніках, якія бачыць абітурыент, ёсць некалькі графаў. Галоўныя з іх — "тэставы бал" і "першасны бал". Першасны — гэта проста вынік тэста. Па рускай і беларускай мовах, правільна адказаўшы на ўсе пытанні, можна набраць максімум 80 балаў.

Гэты вынік па спецыяльнай хітрай схеме перакладаецца ў "стобальную сістэму". Так атрымліваецца "тэставы бал". Ён і ўлічваецца пры паступленні.

— Калі маё дзіця здавала рэпетыцыйнае тэставанне, ім паказалі табліцу, паводле якой першасныя балы пераводзяць у тэставыя. Лагічна, што тэставы бал павінен быць большы, чым першасны. І вось сёння выкідваюць вынікі, дзіця глядзіць — а ў яго тэставы і першасны балы супадаюць. Як гэта можа быць? — задаецца пытаннем мама аднаго з абітурыентаў Алеся [імя змененае]. — Вынікі ЦЭ: войска і завод усіх клічуць!

Усю раніцу Алеся тэлефанавала ў РІКВ, каб папрасіць растлумачыць сістэму налічэння балаў — і ўсю раніцу тэлефоны РІКВ былі занятыя. А пасля абеду інстытут лаканічна паведаміў: пераліку балаў не будзе.

Іншая мама выпускніка, Маргарыта [імя змененае], расказвае, што ў іх класе ў хлопцаў ёсць і нечакана нізкія балы, і непрадказальна высокія.

— Частка праблемы яшчэ і ў тым, што сама гэтая тэставая сістэма не можа быць аб'ектыўнай. Ты можаш натрэніравацца пісаць тэсты, але да ведаў асаблівага дачынення гэта мець не будзе. Нават валодаючы моцнымі ведамі па прадмеце, але ні разу не прайшоўшы тэст, можаш праваліцца на нейкім глупстве.

Пры гэтым заданні на экзамене вельмі адрозніваліся ад леташніх, і рыхтавацца па мінулых метадычках было не асабліва карысна. Прычым адрозніваюцца заданні не толькі ад леташніх, але нават ад тых, якія хлопцам давалі на рэпетыцыйным тэставанні.

Як налічваліся балы? "Вы самі на пальцах не палічыце"

На сайце РІКВ ёсць памятка-схема налічэння першасных балаў за дакладна выкананае заданне. З гэтай памяткі вынікае, што з ацэнкай ЦЭ па рускай і беларускай мовах усё ўвогуле проста. Правільны адказ — 2 балы, часткова правільны — 1 бал.

Але ў РІКВ кажуць, што ўсё не так проста. Пасля ўсіх падлікаў вылічваецца яшчэ і так званы "працэнтны ранг".

"Гэта значыць, колькі навучэнцаў напісала гэтак жа ці горш, чым дадзены навучэнец. Запускаецца сістэма, калі туды загружаныя ўсе заданні. Націскаецца кнопка, праходзіць вымярэнне па гэтай праграме і вылічаюцца вынікі ўсё адначасова", — цытуе Tochka.by дырэктара РІКВ Юрыя Міксюка.

Методыка гэтая, з яго слоў, новая і, "магчыма, яна недастаткова простая, каб можна было самому на пальцах неяк лічыць".

Праз гэтую сістэму ў тых, хто набраў на ЦЭ менш за 75 балаў, першасная і тэставая ацэнкі супадаюць. І толькі ў тых, хто атрымаў больш за 75 балаў, дадзеныя ў гэтых графах будуць адрознівацца.

Калі б наша суразмоўніца Алеся магла, яна задала б Міксюку сустрэчнае пытанне:

— Але тады навошта трэба было на рэпетыцыйным тэставанні паказваць хлопцам сістэму падліку? "Дзеткі, лічыцца будзе вось так". Кожны з іх ужо паспеў падлічыць свой бал.

А потым раз — усе палічылі інакш і адным радком паведамілі, што пераліку не будзе. Тады растлумачце, як вы лічылі і чаму лічылі менавіта так?

“Абсурд, які дазваляе Мінадукацыі заявіць, што са школамі ўсё ў парадку”

Маргарыта звяртае ўвагу на яшчэ адзін цікавы момант — на шкалу пераводу балаў за экзамен у дзесяцібальныя школьныя адзнакі. Паводле гэтай шкалы вынік у 54-67 балаў адпавядае школьнаму балу... восем!

— Вялікі абсурд, які дазваляе Мінадукацыі заявіць, што з адукацыяй усё ў парадку. Бо больш за 50% школьнікаў здало тэсты на 8, 9 і 10 балаў. Але 54 балы азначаюць, што школьнік справіўся толькі з паловай заданняў! Гэта толькі "пяцёрка".

Затое "прыкрылі" школу. Маўляў, школа справілася, школа выдатна адпрацавала. Толькі ў ВНУ вы з такім вынікам наўрад ці паступіце, шукайце нешта іншае.

“У боты заграбуць”

— Мне сын сказаў: мама, мне гэтая вучоба і не патрэбна, я б лепш працаваў. Я яму тлумачу: ну, тады ў боты заграбуць. Наперадзе яшчэ вынікі па іншых экзаменах, а я ўжо два пачкі цыгарэт выкурыла, — кажа Алеся.

Калі мы размаўлялі з Алесяй, міністр адукацыі яшчэ не паспеў сказаць сваё рашучае "не" пераліку балаў, а РІКВ не расказаў пра "чароўную кнопку". Але ў цуды ад Мінадукацыі Алеся і не верыла.

— Нават калі яны сапраўды накасячылі б, адступацца не сталі б. Я вось думаю: можа, занадта шмат дзетак здала на добры бал? А з каго тады набіраць прызыўнікоў?

Маргарыта дадае:

— Так, малайцы актыўныя бацькі, якія ўчора паехалі ў РІКВ. Але з учарашняга вечаровага звароту Міністэрства адукацыі мне стала ясна: усім актыўным "прыляціць". І змагацца з гэтым бескарысна.