Беларускія медыкі прыдумалі, як змагацца з фальшывай статыстыкай ад чыноўнікаў

"Наша галоўная мэта — атрымаць дакладную інфармацыю пра тое, што адбываецца ў беларускай медыцыне", — распавядае Еўрарадыё каардынатарка Фонду медыцынскай салідарнасці Лідзія Тарасенка. Разам са сваімі партнёрамі з кампаніі "Зубр" і медыцынскай ініцыятывы "Белыя халаты" фонд запусціў грамадзянскі маніторынг сістэмы аховы здароўя Беларусі.

Белорусские медики придумали, как бороться со лживой статистикой от чиновников

Лідзія Тарасенка / Архіў медыка

— Зборам дадзеных аб сітуацыі ў беларускай медыцыне мы займаемся з 2020 года, — працягвае наша суразмоўніца. — За гэты час у арганізацыях наладзіліся працоўныя працэсы, і сёння ёсць магчымасць перайсці на кардынальна новы ўзровень. Мы можам не проста збіраць нейкую інфармацыю і адкрыта казаць пра індывідуальныя выпадкі або збіраць грошы на дапамогу рэпрэсаваным, а сістэматызаваць усе звесткі для таго, каб атрымаць статыстыку і паказаць маштабы крызісу ў сістэме, а не аптымістычную прапаганду, якую падаюць грамадству чыноўнікі і Белстат. Для гэтага нам патрэбна дапамога ўсіх зацікаўленых. Дыктатуры не вечныя, і нават калі сёння ў нас ужо не хапае сіл трываць рэпрэсіі, усё абавязкова зменіцца. Можа быць, не так хутка, як бы нам хацелася, але перамены непазбежныя.

Для таго каб прымаць нейкія кіраўніцкія рашэнні, нам трэба абапірацца на дакладныя дадзеныя. Ні для каго не сакрэт, што статыстыка Мінздароўя фальсіфікуецца. Усё, што паказваюць на дзяржаўных каналах, не адпавядае рэчаіснасці. Нам проста пускаюць пыл у вочы.

Чыноўнікам сышлі з рук сур'ёзныя, не пабаюся гэтага слова, злачынствы ў пік кавіда. Падчас маршаў у 2020 годзе медыкам даводзілася цішком аказваць дапамогу незаконна збітым пратэстоўцам, а Мінздароўя гэта ўсё замоўчвала і афіцыйнай статыстыкі па колькасці такіх выпадкаў так і не дала.

Не маючы статыстыкі, мы не можам рабіць нейкіх рэальных прагнозаў і кіраваць сітуацыяй. Змены да лепшага магчымыя толькі пасля таго, як мы даведаемся, што насамрэч адбываецца ў сістэме аховы здароўя.

Пакуль жа мы элементарна не ведаем, колькі ў краіне засталося лекараў, таму што статыстыка альбо засакрэчаная, альбо проста адсутнічае. Сапраўдныя лічбы па захворванні беларусаў фальсіфікуюцца на ўсіх узроўнях. Менавіта таму наша задача сёння — максімальна апісаць сітуацыю і захаваць сабраную і апрацаваную інфармацыю ў сістэматызаваным выглядзе. Сёння ў нас ёсць для гэтага магчымасці.

Так, мы разумеем, што ўсё роўна атрымаем непаўнавартасную карціну, тым не менш, гэта значна лепш, чым нічога не рабіць. Мы просім грамадства, па магчымасці, дапамагчы нам.

— Як вы плануеце працаваць з інфармацыяй? Чым канкрэтна могуць дапамагчы людзі, якія працягваюць жыць у рэпрэсаванай краіне?

— Умоўна кажучы, калі раней мы ўсё рабілі ручкамі, ацэньвалі на вока, падлічвалі на калькулятарах, цяпер можам дазволіць сабе аўтаматызаваць некаторыя працэсы апрацоўкі інфармацыі. Я не магу раскрываць усе дэталі, каб не падвесці праект пад пагрозу атак, але ў мяне вельмі вялікая надзея, што тая інфармацыя, якую збярэм, будзе сістэматызаваная і не страчаная.

А зараз пра тое, як можна дапамагчы. Калі вы пацыент, праходзілі лячэнне і ў вас ёсць пытанні, дашліце нам фатаграфіі эпікрызаў, сцёршы асабістыя дадзеныя свае і лекараў. Ад медработнікаў хочам інфармацыі аб сітуацыі на працоўных месцах. Цікава ўсё аб праблемах з працоўным правам, пра недахоп лекаў або абсталявання.

Нашая задача — не апублічыць гэтую інфармацыю прама цяпер, не тыцнуць некага, маўляў, глядзіце, тут лекары неяк няправільна аказалі дапамогу. Мы хочам ацаніць, што адбываецца ў краіне. І, можа быць, калі інфармацыі будзе дастаткова, атрымаецца аднавіць карціну, хоць бы з замахам на якуюсьці аб'ектыўнасць.

Злачынствы супраць народа нікому не сыдуць з рук / pixabay.com

— Вы не баіцеся такога, што вось у гэтай атмасферы агульнага страху людзі будуць баяцца пісаць нават ананімна? Што наконт бяспекі?

— Мы разумеем, што людзі баяцца, тым не менш лічым небескарысным намаганне пачаць штосьці рабіць. Калі тры гады таму дастаткова было кінуць кліч і людзі ахвотна падсвятлялі праблемы, то зараз нават проста фатаграфія ўласнага эпікрызу можа выклікаць у чалавека страх.

Таму, вядома, дбайце пра сваю бяспеку. Можна, напрыклад, перадаць дадзеныя праз знаёмых за мяжой, якія пераправяць іх нам.