Геаграфія – слабое месца палітыкаў
Рознагалоссі “Белтрансгазу” і “Газпрома” смешаць беларускага
віцэ-прэм’ера Уладзіміра Сямашку. Аб гэтым ён заявіў Інтэрфаксу. А смешыць, у
прыватнасці, тое, што расійскі бок не хоча падпісваць дамову аб куплі-продажы
акцый нашага прадпрыемства ў Мінску.
Сямашка назваў такое нежаданне Масквы “проста амбіцыямі” і дадаў, што мы чакаем кіраўніка “Газпрома” ў Беларусі. Маўляў, і не такія пытанні з ім вырашалі.
А пакуль Сямашка чакае Міллера ў Мінску, дэлегацыя з Беларусі на чале з міністрам энергетыкі Аляксандрам Азярцом 21-га сакавіка паедзе ў Маскву, дзе будуць абмяркоўвацца пытанні стварэння сумеснага прадпрыемства на базе “Белтрансгазу”.
У чым прынцыповасць канфлікту? Адказвае эканаміст Яраслаў Раманчук:
“Канфлікт вельмі прынцыповы, бо ў залежнасці ад таго, дзе дамова будзе заключаная, пад тую юрысдыкцыю прадпрыемства будзе падпадаць. Калі дамова будзе аформленая ў Расіі, то ў дакуменце можа быць акрэслена, што калі ўзнікнуць нейкія спрэчкі паміж бакамі, то гэтыя спрэчкі будзе вырашаць маскоўскі суд. А калі ў Беларусі, то — беларускі суд.
Таму адзінае, на што могуць пагадзіцца бакі, гэта напісаць у Стакгольмскі ці Парыжскі арбітраж, дзе гэтыя спрэчкі і будуць вырашацца”.
Відаць, судам краіны-суседкі не давяраюць абодва бакі. А да судоў, хутчэй за ўсё, звяртацца давядзецца, бо спрэчкі існуюць ужо зараз. Так, па дамове, нашае прадпрыемства павінна ўвесці васемнаццаціпрацэнтныя надбаўкі на газ пры продажы яго ў Беларусі. Гэты прыбытак пасля будзе дзяліцца паміж двума бакамі. Працягвае эканаміст Леанід Злотнікаў:
“Але зараз “Белтрансгаз” нацэнку на продаж газу беларускім спажыўцам не ўжывае. І што адбудзецца праз некалькі гадоў, калі “Газпром” атрымае 50 % акцый? Гэта значыць, што на сваю долю “Газпром” не будзе мець прыбытку”.
Аднак, здаецца, беларускі віцэ-прэм’ер пайшоў на саступкі і пагадзіўся ўвесці нацэнку, але толькі з 2011 года, калі “Газпром” выкупіць усе належныя 50% акцый. Чаму? Уладзімір Сямашка тлумачыць, што ў адказ на 18% нацэнкі расійскі бок павінен цалкам загрузіць беларускую газатранспартную сістэму. Цяпер загрузка толькі на палову.
Наш віцэ-прэм’ер можа дазволіць сабе павалаводзіць — Беларусь у любым выпадку застанецца ў выйгрышным становішчы. Пакуль “Белтрансгаз” знаходзіцца на тэрыторыі нашай краіны, у нас застаецца права на “залатую акцыю”, а значыць і гуляць давядзецца па нашых правілах. А на плечы Расіі, хутчэй за ўсё, ляжа тэхнічная адказнасць за прадпрыемства.
Дык з якога працэнту акцый “Газпром” хаця б тэарэтычна зможа ўплываць на працу “Белтрансгазу”? Гаворыць дырэктар цэнтра па праблемах Еўрапейскай інтэграцыі Юрый Шаўцоў:
“Калі рэальна, то ні з якога. Бо ўсё ж такі “залатая акцыя” ў нас застаецца. І яны атрымаюць толькі палову. Але нейкі тэхнічны ўплыў яны будуць атрымліваць па меры выкупу акцый. Аднак нават калі “Газпром” выкупіць усё, ён усё роўна не будзе мець кантролю над “Белтрансгазам”.
І пакуль кожны дзьме ў сваю дуду, час незаўважна ідзе. Тэрмін падпісання дамовы заканчваецца 1 чэрвеня.
Тэрытарыяльныя спрэчкі у Беларусі і Расіі ўзнікаюць ужо не ўпершыню. Некалькі год таму краіны не дамовіліся, дзе будуць друкаваць агульную валюту. Так дагэтуль і карыстаюцца кожная сваёй.
Фота — photo.bymedia.net
Сямашка назваў такое нежаданне Масквы “проста амбіцыямі” і дадаў, што мы чакаем кіраўніка “Газпрома” ў Беларусі. Маўляў, і не такія пытанні з ім вырашалі.
А пакуль Сямашка чакае Міллера ў Мінску, дэлегацыя з Беларусі на чале з міністрам энергетыкі Аляксандрам Азярцом 21-га сакавіка паедзе ў Маскву, дзе будуць абмяркоўвацца пытанні стварэння сумеснага прадпрыемства на базе “Белтрансгазу”.
У чым прынцыповасць канфлікту? Адказвае эканаміст Яраслаў Раманчук:
“Канфлікт вельмі прынцыповы, бо ў залежнасці ад таго, дзе дамова будзе заключаная, пад тую юрысдыкцыю прадпрыемства будзе падпадаць. Калі дамова будзе аформленая ў Расіі, то ў дакуменце можа быць акрэслена, што калі ўзнікнуць нейкія спрэчкі паміж бакамі, то гэтыя спрэчкі будзе вырашаць маскоўскі суд. А калі ў Беларусі, то — беларускі суд.
Таму адзінае, на што могуць пагадзіцца бакі, гэта напісаць у Стакгольмскі ці Парыжскі арбітраж, дзе гэтыя спрэчкі і будуць вырашацца”.
Відаць, судам краіны-суседкі не давяраюць абодва бакі. А да судоў, хутчэй за ўсё, звяртацца давядзецца, бо спрэчкі існуюць ужо зараз. Так, па дамове, нашае прадпрыемства павінна ўвесці васемнаццаціпрацэнтныя надбаўкі на газ пры продажы яго ў Беларусі. Гэты прыбытак пасля будзе дзяліцца паміж двума бакамі. Працягвае эканаміст Леанід Злотнікаў:
“Але зараз “Белтрансгаз” нацэнку на продаж газу беларускім спажыўцам не ўжывае. І што адбудзецца праз некалькі гадоў, калі “Газпром” атрымае 50 % акцый? Гэта значыць, што на сваю долю “Газпром” не будзе мець прыбытку”.
Аднак, здаецца, беларускі віцэ-прэм’ер пайшоў на саступкі і пагадзіўся ўвесці нацэнку, але толькі з 2011 года, калі “Газпром” выкупіць усе належныя 50% акцый. Чаму? Уладзімір Сямашка тлумачыць, што ў адказ на 18% нацэнкі расійскі бок павінен цалкам загрузіць беларускую газатранспартную сістэму. Цяпер загрузка толькі на палову.
Наш віцэ-прэм’ер можа дазволіць сабе павалаводзіць — Беларусь у любым выпадку застанецца ў выйгрышным становішчы. Пакуль “Белтрансгаз” знаходзіцца на тэрыторыі нашай краіны, у нас застаецца права на “залатую акцыю”, а значыць і гуляць давядзецца па нашых правілах. А на плечы Расіі, хутчэй за ўсё, ляжа тэхнічная адказнасць за прадпрыемства.
Дык з якога працэнту акцый “Газпром” хаця б тэарэтычна зможа ўплываць на працу “Белтрансгазу”? Гаворыць дырэктар цэнтра па праблемах Еўрапейскай інтэграцыі Юрый Шаўцоў:
“Калі рэальна, то ні з якога. Бо ўсё ж такі “залатая акцыя” ў нас застаецца. І яны атрымаюць толькі палову. Але нейкі тэхнічны ўплыў яны будуць атрымліваць па меры выкупу акцый. Аднак нават калі “Газпром” выкупіць усё, ён усё роўна не будзе мець кантролю над “Белтрансгазам”.
І пакуль кожны дзьме ў сваю дуду, час незаўважна ідзе. Тэрмін падпісання дамовы заканчваецца 1 чэрвеня.
Тэрытарыяльныя спрэчкі у Беларусі і Расіі ўзнікаюць ужо не ўпершыню. Некалькі год таму краіны не дамовіліся, дзе будуць друкаваць агульную валюту. Так дагэтуль і карыстаюцца кожная сваёй.
Фота — photo.bymedia.net
