Куратар выставы графікі Далі: "У сне я ўжо паспела пабываць у Пекле і Раі"

У Нацыянальным гістарычным музеі Беларусі 1 сакавіка адкрываецца выстава графікі Сальвадора Далі "Боская камедыя". Увазе наведвальнікаў прадстаўлена сто ілюстрацый мастака, якія былі створаны ў гонар 700-годдзя Дантэ Аліг'еры ў 1960 годзе.

"З гэтымі працамі звязана смешная гісторыя, — распавядае Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Італіі ў Рэспубліцы Беларусь Стэфана Б'янкі. — Італьянскі ўрад зрабіў замову Сальвадору Далі на ілюстрацыі для таго, каб выдаць новы юбілейны выпуск кнігі "Боская камедыя". Пачалася праца. Некаторыя італьянцы адрэагавалі на гэта крытычна: "Як жа так? Няўжо самага вялікага італьянскага паэта будзе ілюстраваць іспанскі мастак?"

Тады ўрад адклікаў замову. На мой погляд, гэта была памылка. Тым не менш, Сальвадор Далі ўсё ж вырашыў працягнуць працу і выканаў поўны цыкл ілюстрацый. Дзякуючы яго настойлівасці, у нас ёсць магчымасць бачыць гэтую выдатную калекцыю тут. Між іншым, гэта адзін з самых вядомых збораў ілюстрацый да "Боскай камедыі".

Цікава, што акрамя ілюстрацый, у Мінску можна ўбачыць яшчэ адну працу Далі. Гэта малюнак, які ён намаляваў на тытульнай старонцы шасцітомніка "Боская камедыя" 1960 года выдання.

"Гэта магла б быць дароўны надпіс чалавеку, які набыў кнігу ці якому яна была падораная, — распавядае незалежны куратар выставы Вольга Кліп. — На старонцы намаляваны анёл, росчырк, які нагадвае самога Далі, і дата — 1965 год".

Па словах суразмоўніцы, экспазіцыя падарожнічае па свеце, нядаўна вярнулася з Амерыкі, а пасля таго, як пабудзе ў Мінску, адправіцца дадому і будзе доўга знаходзіцца ў сухім і цёмным памяшканні — своеасаблівы адпачынак, які неабходны працам такога ўзроўню.

Каб прывезці графіку ў Беларусь, спатрэбілася нямала намаганняў.

"Самае складанае — гэта ўзгадненне часу, — кажа суразмоўца. — Яго неабходна ўзгадняць так, каб было зручна як уладальніку, так і музею ў Мінску. Пасля гэтага прыходзіцца разбірацца з афармленнем вывазу работ. Для таго, каб вывезці гэтыя творы з Італіі, неабходна атрымаць дазвол у Міністэрства культуры, якое дае гэты дазвол толькі на пэўны тэрмін. 

У Італіі ўся гэтая праца наладжана: існуюць спецыяльныя транспартныя агенцтвы, якія займаюцца ўсім гэтым, а таксама працэдурамі мытнага вывазу. Затым работы перадаюць перавозчыку ў вельмі добра ўпакаваных скрынях. У выпадку крушэння самалёта, яны будуць адзінымі, што застанецца цэлым. Пасля таго, як працы трапляюць у Мінск, пачынаецца падрыхтоўка. З часам гэта становіцца справай тэхнікі, хоць фінансавыя пытанні працягваюць заставацца ключавой складанасцю".

Вольга Кліп адзначыла, што работ настолькі шмат, што цікаўнаму госцю, хутчэй за ўсё, захочацца прыходзіць у музей зноў і зноў.

"Думаю, трэба прыходзіць глядзець, вяртацца дадому, чытаць ці перачытваць "Боскую камедыю", вяртацца зноў", — кажа яна.

Куратар таксама адзначыла, што нават у графіцы Сальвадор Далі працягваў заставацца верным сабе.

"Пакуль ішла праца над арганізацыяй выставы, ён мне ўвесь час сніўся, — успамінае суразмоўніца. — Работы настолькі эмацыйныя, што ў сне я ўжо пабывала і ў Раі, і ў Пекле, і нават у Чысцы. Думаю, ён будзе сніцца кожнаму, хто прыйдзе".