Пераносяць лягчэй, але будзе больш смерцяў? Навукоўцы занепакоеныя "омікронам"

21/12/2021 - 13:48

Медыкі дапамагаюць пацыентцы з COVID-19 / Reuters

Медыкі дапамагаюць пацыентцы з COVID-19 / Reuters

Штам каранавіруса "омікрон" ужо выклікаў рэзкі рост захваральнасці ў ПАР, Вялікабрытаніі, Даніі. "Даганяюць" іх і многія іншыя краіны — у тым ліку ЗША, дзе "омікрон" складае 73% заражэнняў за апошні тыдзень. З'яўленне штама ў Беларусі і яго распаўсюджванне — толькі пытанне часу, таму загадзя трэба быць гатовымі да розных сцэнароў.

А навукоўцы, тым часам, сур'ёзна занепакоеныя "омікронам". Расказваем чаму.

Захваральнасць вышэйшая на 25–50%?

Урадавая група навукоўцаў у Вялікабрытаніі не так даўно выявіла, што "омікрон" можа быць на 25–50% больш заразны, чым папярэднік — "дэльта". Прасцей кажучы, ён можа распаўсюджвацца прыкметна хутчэй — і гэта дрэнная навіна.

Добрая навіна быццам бы ў тым, што "омікрон" пераносіцца лягчэй, але самазаспакаеннем займацца рана. Сапраўды, звесткі ПАР паказваюць на зніжэнне колькасці шпіталізацый. Адначасова ёсць звесткі з Вялікабрытаніі: там у лякарню з каранавірусам за тыдзень трапілі на 30% больш людзей, чым тыднем раней.

Нават калі ў сярэднім "омікрон" пераносіцца лягчэй, чым іншыя штамы, гэта не гаворыць пра тое, што ён менш смяротны, папярэджвае спецыялістка па інфекцыйных захворваннях з ЗША Сэлін Гундэр.

Прадказаць дакладна, як будзе развівацца пандэмія, немагчыма. Але навукоўцы мадэлююць розныя сітуацыі і будуюць здагадкі пра сцэнары. Ад пазітыўных да, шчыра скажам, вельмі дрэнных.

Больш смерцяў або спад?

Даследчыкі з Кансорцыума мадэлявання COVID-19 пры Тэхаскім універсітэце (ЗША) вылучылі 18 сцэнароў развіцця пандэміі з улікам "омікрона". На фоне і распаўсюджвання новага штама, і будучых святаў (і, як вынік, большых зносін людзей, што падвышае рызыкі заражэння) гэтая інфармацыя выглядае важнай.

Пераказваць усе сцэнары не будзем, але спынімся на двух палярных.

Аптымістычны прагноз: зніжэнне смяротнасці на 50% у параўнанні з папярэднімі этапамі пандэміі. Негатыўны сцэнар прадугледжвае на 20% больш смерцяў, чым узімку і ўвесну — гэта значыць у часе з'яўлення "дэльты".

Фактары, якія могуць паўплываць на пазітыўны сцэнар, залежаць не толькі ад самога віруса, але і ад органаў аховы здароўя: напрыклад, шырокі ахоп не толькі вакцынацыяй, але ўжо і бустарнымі дозамі. Негатыўны ж прагноз зыходзіць і са здольнасці штама "выслізгваць" ад імуннай сістэмы, і з захавання тэмпаў рэвакцынацыі або выкарыстання "бустараў" на нізкім узроўні.

Вакцыны, вакцыны і яшчэ раз вакцыны

Паводле папярэдніх звестак навукоўцаў, эфектыўнасць вакцын супраць "омікрона" прыкметна зніжаная ў параўнанні з эфектыўнасцю супраць іншых штамаў.

"Відавочна, што ёсць зніжэнне эфектыўнасці. Мы не ведаем наколькі", — сказала Financial Times кіраўніца Еўрапейскага агенцтва лекавых сродкаў (EMA) Эмэр Кук.

Пра зніжэнне эфектыўнасці вывучаных вакцын заявілі і ў Сусветнай арганізацыі аховы здароўя. Зрэшты, гаварыць пра "бескарыснасць" прышчэпак усё роўна нельга.

Тая самая СААЗ адзначае, што пасля "бустарнай" прышчэпкі супраціўляльнасць арганізма новаму штаму прыкметна расце. Звесткі пра неабходнасць выкарыстання "бустараў" або поўнай рэвакцынацыі ад даследчыкаў і нацыянальных органаў аховы здароўя таксама выклікаюць аптымізм.

Пры гэтым некаторыя дзяржавы ўжо скарацілі тэрміны рэвакцынацыі да чатырох-шасці месяцаў. Хоць Мінздароўя пра гэта не асабліва гаворыць, але беларусы таксама могуць рабіць рэвакцынацыю праз паўгода.

Сэлін Гундэр таксама выказвалася пра тое, што акрамя вакцын трэба памятаць пра іншыя метады прафілактыкі: нашэнне масак, сацыяльнае дыстанцыяванне, мыццё рук, праветрыванне ў памяшканнях і гэтак далей.

Аднак галоўны метад барацьбы з пандэміяй — (рэ)вакцынацыя. Калі яна будзе на нізкім узроўні, развівацца сітуацыя можа па горшых сцэнарах.

Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.

Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут.