Проста з'едуць з краіны. Што адбываецца з ІП пасля новага ўказа Лукашэнкі

30/04/2024 - 13:11

Што будзе з ІП? / @rubanau_collage

Лукашэнка падпісаў чарговы ўказ, які абмяжоўвае працу індывідуальных прадпрымальнікаў. Да 1 ліпеня 2024 года будуць акрэсленыя віды дзейнасці ІП, якім за наступныя паўтара года давядзецца альбо стаць юрыдычнай асобай, альбо закрыцца.

А з 1 кастрычніка гэтага года новых індывідуальных прадпрымальнікаў, занятых дзейнасцю з пашыранага пераліку, перастануць рэгістраваць.

Еўрарадыё пацікавілася ў дзяржорганаў, як яны бачаць развіццё ІП у краіне. А заадно даведалася ў экспертаў, якімі наступствамі новаўвядзенні пагражаюць іпэшнікам і эканоміцы.

“Пакуль закрывацца не давядзецца”

Пад выглядам занепакоенага іпэшніка журналіст Еўрарадыё патэлефанаваў у адно з аб'яднанняў беларускіх прадпрымальнікаў. Там нам расказалі, што турбавацца няма пра што. Працэс перарэгістрацыі зойме "літаральна адзін дзень".

— Закон сапраўды падпісаны, але закрывацца вам не давядзецца! Спачатку будуць акрэсленыя віды дзейнасці, па якіх ІП не змогуць працаваць. Калі вы трапіце пад гэты спіс — у вас будзе час вызначыцца да 1 студзеня 2026 года. І калі вы захочаце, то па вельмі простым механізме зможаце пераўтварыцца з ІП у юрыдычную асобу. Калі будзе рашэнне — тады тэлефануйце нам, будзем разбірацца. А сама перарэгістрацыя вельмі простая.

У Міністэрстве па падатках і зборах Беларусі таксама паведамілі, што працэс перарэгістрацыі не мусіць выклікаць вялікіх складанасцяў.

— Па гэтым пытанні трэба непасрэдна размаўляць з выканкамам. Ну а наогул, калі не паспееце гэта зрабіць да 1 студзеня 2026 года, тады вы проста не зможаце больш займацца прадпрымальніцтвам.

У адным з выканкамаў, куды датэлефанаваўся журналіст Еўрарадыё, супрацоўніца, якая займаецца пытаннямі ІП, параіла пачытаць закон, "бо сама яго яшчэ не чытала".

— У законе 23 старонкі, і там усё ёсць: якія патрэбныя дакументы, якія ўмовы і г.д. У 2007-2008 гадах такое ўжо было. Нічога аж складанага там няма.

— А для чаго наогул патрэбныя гэтыя новаўвядзенні?

— (цяжкі ўздых) Пачытайце закон, калі ласка!

“Для Лукашэнкі іпэшнікі — гэта буржуйчыкі”

Кіраўнік праекта "Кошт урада", эканаміст Уладзімір Кавалкін звязвае ўказ пра перарэгістрацыю іпэшнікаў з класавай барацьбой, якую рэжым вядзе з малым бізнесам ужо не адзін год.

— Для Лукашэнкі іпэшнікі — гэта буржуйчыкі, якіх трэба ціснуць і душыць. Ён не хоча, каб колькасць індывідуалаў, якія ведаюць, як добра жыць без улады, расла. Яму патрэбныя людзі падкантрольныя, каб хадзілі на завод, слухалі ідэолагаў і рабілі ўсё, што скажуць. А каб усё працавала, такіх незалежных грамадзян, як іпэшнікі, трэба знішчыць.

На думку эканаміста, Лукашэнка дабярэцца і да буйнога бізнесу, бо ў сістэме каардынат рэжыму бізнес мусіць існаваць толькі ў дзвюх іпастасях: дзяржаўны і прыкарытны.

— Перарэгістрацыя ў юрыдычную асобу створыць шмат дадатковых нязручнасцяў: трэба весці бухгалтэрыю, трымаць штат, плаціць заробак іншым работнікам. Тыя, каму давядзецца закрыцца, проста з'едуць з краіны.

“Цікавей было б загадзя даведацца, як менавіта пасля 31.12.2025 г. будзе праходзіць працэс пахавання ІП”

На беларускіх анлайн-форумах карыстальнікі новы ўказ прынялі не вельмі радасна. Людзей хвалююць бюракратычныя правалокі, з якімі давядзецца сутыкнуцца, — напрыклад, што рабіць з непрададзеным таварам або каму трэба паведамляць і якія дакументы збіраць.

"Ужо спіс расстрэльны выйшаў? Мне зэдлік і вяроўку рыхтаваць?" — іранізуе юзэр.

А хтосьці задае больш канструктыўныя пытанні:

"Ты аддаеш свой тавар без аплаты розным чарцям. І, хутчэй за ўсё, у перарэгістрацыю на юрасобу не палезеш. Як думаеш, крамы пасля 31.12.25 табе ўваткнуць увесь непрададзены тавар назад ці будуць прадаваць да нуля?"

"Цікавей было б загадзя даведацца, як менавіта пасля 31.12.2025 г. практычна будзе праходзіць працэс пахавання тых ІП, якія не ўвойдуць у спіс дазволеных відаў дзейнасці і не выкажуць жадання перарэгістравацца ў юрыдычную асобу", — піша адзін з карыстальнікаў.

А другі яму адказвае:

"Руку асабіста прэзідэнт пацісне апошняму ІП. Як і абяцаў".

Будзем назіраць далейшае зніжэнне

Старшая навуковая супрацоўніца аналітычнага цэнтра BEROC Анастасія Лузгіна кажа, што трэнд на скарачэнне індывідуальных прадпрымальнікаў назіраўся і раней. А цяпер ён працягнецца.

— Зніжэння колькасці ІП назіралася з 2022 года, пры гэтым сума падаткаў стала большай, што сведчыць пра павелічэнне падатковай нагрузкі для прадпрымальнікаў. У найбліжэйшыя год-два мы будзем назіраць далейшае паступовае зніжэнне. Перад многімі паўстане выбар: закрыцца альбо перарэгістравацца.

А наогул, вядома, цяпер ІП займацца не так выгадна, як 4-5 гадоў таму.

Калі казаць пра ўздзеянне новага закона на эканоміку, то тут, лічыць эканамістка, занадта вялікіх зрухаў адбыцца не мусіць.

— ІП ніколі не складалі вялікай долі ў сектары вытворчасці. Аднак гэта заўсёды была магчымасць вырасці ў больш складаны бізнес. Цяпер такая магчымасць стане абмежаванай.

У цэлым такая палітыка ўладаў, на думку Лузгіной, зразумелая. ІП папросту цяжэй кантраляваць, чым юрыдычныя асобы:

— Змагаючыся з ІП, беларуская эканоміка страчвае адзін з элементаў магчымага эканамічнага развіцця, прадпрымальніцтва, развіцця рынкавых пачаткаў.

Уласна, Лукашэнка днямі пацвердзіў словы эксперткі:

— Гэта не значыць, што мы ўсіх загонім у стойла. Але мусіць быць парадак. А то ў нас усе сталі іпэшнікамі, і працаваць няма каму.

А іпэшнікі, вядома, не працуюць…