УСУ вядуць баі ў Курскай вобласці ўжо трэція суткі. Што вядома пра гэтыя падзеі

Падрыхтавана "Медыясеткай"

Пераход мяжы

Усё пачалося з атакі беспілотнікаў. Паводле заявы часовага выканаўцы абавязкаў губернатара Курскай вобласці Аляксея Смірнова, над рэгіёнам збілі 26 дронаў самалётнага тыпу. Затым быў абстраляны горад Суджа, размешчаны за 10 кіламетраў ад мяжы з Украінай. Раніцай 6 жніўня сталі паступаць паведамленні аб прарыве ўзброеных груп на некалькіх напрамках і баях у прыгранічнай зоне.

Кіраўнік Курскай вобласці заявіў, што "байцы памежнай службы ФСБ Расіі і Узброеных сіл РФ не дапусцілі прарыву мяжы". Але расійскія пра ваенныя блогеры пісалі пра жорсткія баі.

Пазней Мінабароны РФ заявіла, што да расійскай мяжы падышлі 300 байцоў 22-й механізаванай брыгады ВСУ пры падтрымцы 11 танкаў і больш за 20 бронемашын. Пад канец дня 6 жніўня ведамства заявіла, што ўкраінская дыверсійна-разведвальная група, якая зайшла на тэрыторыю Курскай вобласці, панесла страты і "адступіла на сваю тэрыторыю". Пазней паведамленне выдалілі.

Крыніца "Новай-Еўропа" з расійскага войска заявіла, што да канца дня 7 жніўня УСУ занялі населеныя пункты Дар'іна, Свердлікава, Гогалеўка, Ганчароўка. Баі таксама ідуць у Абухоўцы, Пакроўскім, Любімаўцы, Тоўстым Лузе і Зялёным Шляху. Таксама паступалі паведамленні, што УСУ захапілі газавымяральную станцыю «Суджа». Праз яе пракладзены адзіны працоўны маршрут, па якім расійскі газ і зараз працягвае цячы ў краіны Еўропы. Расійскія ўлады і прадстаўнікі «Газпрома» пакуль не каментавалі інфармацыю пра яго захоп.

Амерыканскі інстытут вывучэння вайны стварыў карту баявых дзеянняў у рэгіёне. Яны ахопліваюць каля 350 кв. км.

Мяркуючы па інфармацыі, якая паступае з Курскай вобласці 8 жніўня, баі працягваюцца. Паводле звестак Z-блогераў, Расія перакінула ў Курскую вобласць байцоў ПВК "Вагнер", іх перакідаюць "з далёкіх рубяжоў, як у 2022 годзе".

Заявы бакоў

Украінскія ўлады не каментавалі тое, што адбываецца.

Уладзімір Пуцін зрабіў першую заяву наконт сітуацыі праз суткі пасля пачатку сутыкненняў, уклаўшыся ў 1,5 хвіліны. Ён назваў тое, што здарылася "правакацыяй": "Кіеўскі рэжым <...> вядзе нявыбарачную стральбу з розных відаў зброі, у тым ліку ракетнага, па грамадзянскіх будынках, жылых дамах, машынам хуткай дапамогі", — сказаў ён. Неўзабаве ён сустрэнецца з кіраўніцтвам Мінабароны, пагранслужбы ФСБ і Генштаба. Каардынаваць дапамогу мірным жыхарам ён даручыў першаму віцэ-прэм'еру Дзянісу Мантураву.

У той жа дзень на пасяджэнні Савета бяспекі начальнік Генштаба Валерый Герасімаў заявіў, што 6 жніўня каля 1000 байцоў УСУ «перайшлі ў наступ з мэтай захопу ўчастка тэрыторыі Суджанскага раёна». Калі ён сцвярджаў, што наступ на Курскім кірунку спынены, паведамленні аб баях працягвалі паступаць.

Ваенныя страты

Колькасць параненых і загінулых вайскоўцаў невядомая — ніводны з бакоў афіцыйна пра гэта не заяўляў.

Пры гэтым яшчэ 6 жніўня па ўкраінскіх тэлеграм-каналах распаўсюдзіліся відэа ўзятых у палон пяцярых расійскіх вайскоўцаў. З іх мінімум двое — тэрміновай службы: 22-гадовы Даніл Калеснікаў з Ровеньскага раёна Белгародскай вобласці і 21-гадовы Максім Хямяляйнен з горада Інта Рэспублікі Комі.

На відэазапісе апытання ўкраінскімі вайскоўцамі яны расказваюць, што стаялі на пазіцыях у памежнай Суджы. Некалькі дзён знаходзіліся пад абстрэламі. За чатыры дні да прарыву іх камандзіры патрабавалі ад кіраўніцтва вывесці салдат тэрміновай службы. Але атрымалі адмову.

На наступны дзень журналісты выдання «7х7» змаглі звязацца з сям'ёй Калеснікава. З іх слоў, вайсковец тэрміновай службы знаходзіцца ў Сумах, у турме: "Сказалі, што ў першую чаргу вайскоўцаў тэрміновай службы [абмяняюць], хлопцаў маладых, якія жыцця не бачылі і не за грошы там апынуліся», — расказаў суразмоўца.

З блізкімі Хямяляйнена ўдалося пагаварыць журналістам "Важных историй". Сябар сям'і, знаёмы з сітуацыяй, расказаў, што бацькі салдата тэрміновай службы даведаліся, што сын у палоне, з відэа, якое распаўсюдзілася ў сацсетках. Яны самі пачалі тэлефанаваць у ваенкамат, Мінабароны РФ, упаўнаважанаму па правах чалавека — але на вечар 7 жніўня так і не атрымалі ніякай інфармацыі.

Пра тое, што за некалькі дзён да прарыву УСУ байцы стаялі пад абстрэламі і прасілі вывесці іх, родныя не ведалі. "Ніхто не чакаў, што так будзе, як у Белгародскай вобласці. Было ціха", — патлумачыў сябар сям'і.

Увечары 7 жніўня ўкраінскія тэлеграм-каналы распаўсюдзілі новыя фота і відэа, на якіх, па іх сцвярджэннях, новая група расійскіх ваеннапалонных. Па розных ацэнках, іх ад 22 да 40 чалавек. Журналісты "Радыё Свабода" высветлілі, што адзін са здымкаў быў зроблены ў раёне міжнароднага аўтамабільнага пункта пропуску "Суджа".

Эвакуацыя

7 жніўня ўлады Курскай вобласці вывезлі каля 200 чалавек з прыгранічных раёнаў Курскай вобласці, якія знаходзіліся пад абстрэламі, паведаміў чва кіраўніка рэгіёну Аляксей Смірноў. Паводле яго, для людзей арганізавалі пункты часовага размяшчэння. Сітуацыю на мяжы з Украінай ён назваў «кантраляванай».

У той жа час жыхары Курскай вобласці заяўлялі, што ўлады не дапамагаюць ім эвакуявацца: «Я тэлефанавала ў 112, прасіла эвакуяваць тату. Мне адказалі, што эвакуацыі зараз пакуль няма, калі будзе дазваляць абстаноўка, змогуць нешта зрабіць. Але калі — невядома. І арганізацыя размяшчэння пакуль толькі плануецца, вядуцца работы і тп... Па факце дапамагчы ніяк не змогуць зараз! А ў сеціве ў навінах пішуць, што горад эвакуявалі», — прыводзяць «Важные истории» словы адной з жыхарак.

Іншая напісала пад відэазваротам Смірнова ва "Укантакце", што жыхары населеных пунктаў знаходзіліся без вады і святла, а ўлады людзей не эвакуююць.

"Вёрстка" цытавала жанчыну, якая сцвярджала, што яе бацька знаходзіўся ў Суджы, сувязі ў горадзе не было, а ўся інфармацыя адтуль паступае толькі ад людзей, якія змаглі выехаць.

Таксама жыхары скардзіліся, што цяжка датэлефанавацца па адзіным нумары выкліку аператыўных службаў у Расіі 112: лінія альбо не працуе, альбо працуе з перабоямі.

Пры гэтым рэжым НС у Курскай вобласці абвясцілі толькі ўвечары 7 жніўня.

Акрамя таго, 7 жніўня абавязковую эвакуацыю абвясцілі ўлады Сумскай вобласці. Патрабаванне распаўсюджваецца на жыхароў 23 населеных пунктаў у 5-ці памежных з Расіяй абшчынах.

Ахвяры і пацярпелыя сярод грамадзянскіх

Паводле афіцыйных звестак, у Курскай вобласці пацярпелі 34 жыхары, у тым ліку пяцёра дзяцей.

Загінулі, паводле афіцыйных звестак, пяцёра чалавек: кіроўца аўтамабіля ў Камароўцы Каранеўскага раёна, кіроўца мікрааўтобуса недалёка ад Няхаеўкі Рыльскага раёна, жыхарка Суджы, а таксама фельчар і кіроўца хуткай дапамогі.

Фельчар і кіроўца хуткай загінулі пры атацы БПЛА недалёка ад Суджы, паведаміў чва губернатара Аляксей Смірноў. Паводле звестак тэлеграм-канала "Пепел", гэта Аляксандр Нікіцічаў і Аляксандр Чакалін.

Імёны яшчэ дваіх загінулых высветлілі журналісты. Так, 24-гадовая жыхарка вёскі Курылаўка Ніна Кузняцова загінула, калі разам са сваёй сям'ёй спрабавала эвакуявацца з Суджы. Паводле яе мужа Арцёма, машыну, у якой ехала Кузняцова, абстралялі. Жанчына была на другім месяцы цяжарнасці.

28-гадовы Аляксей Трубіцын, паводле звестак журналістаў, загінуў па дарозе ў Курылаўку, каб вывезці сваю маці.

Увечары 7 жніўня паступілі паведамленні, што яшчэ адзін чалавек загінуў пры эвакуацыі са Свята-Мікалаеўскага Белагорскага мужчынскага манастыра, які патрапіў пад абстрэл. Храм разбураны.

Што кажуць эксперты

Украінскі вайсковы экспэрт, палкоўнік УСУ ў запасе Раман Світан для "Новай-Эўропа»:

"Гэтым разам у Расію зайшлі не РДК або легіён «Свабода Расіі», а лінейныя часткі УСУ. Канкрэтна можна казаць пра батальённа-тактычную групу, якая складаецца з разведвальнага батальёна, узмоцненага танкавай ротай і двума дзесяткамі баявых браніраваных машын для перавозкі некалькіх сотняў пяхотнікаў.

Хоць афіцыйны Кіеў, верагодна, не будзе пацвярджаць удзел Узброеных сіл Украіны, я цалкам упэўнены, што мы назіраем выведку боем. Сур'ёзнага супраціву гэтая атака не атрымала.

Войскі РФ, уключаючы памежнікаў, ахматаўцаў і іншых сілавікоў і расгвардзейцаў разбегліся ў розныя бакі. Тады расіяне задзейнічалі авіяцыю — штурмавікі Су-25 і верталёты. Адзін Ка-52 збіты. Гэта пацверджаная інфармацыя. Гледзячы па ўсім, збілі з ПЗРК, верагодна Стынгера. У гэтую хвіліну баі ідуць у некалькіх кіламетрах ад мяжы ў бок горада Суджа. Расія спрабуе разгарнуць у баявыя парадкі разрозненыя падраздзяленні ў колькасці некалькіх тысяч жаўнераў, размешчаныя ў гэтым раёне для атакі на ўкраінскі абласны цэнтр Сумы.

Расіяне для таго, каб спыніць наступ УСУ, павінны будуць зняць войскі з іншага кірунку, — працягвае Раман Світан. — Гэта можа быць Данецкая або Луганская вобласці. Таксама будуць задзейнічаць сілы, сабраныя для нападу на Сумы.

Так ці інакш ва УСУ атрымалася выканаць пастаўленую задачу і значна расцягнуць фронт. У выпадку паспяховага замацавання на вышынях да выведнікаў УСУ можа падысці рэзерв памерам да брыгады. Тады выбіць іх з пазіцый стане вельмі складанай задачай. Сёння расіяне не кантралююць мяжу абсалютна. Усе 600 кіламетраў паміж РФ і Украінай. Навіны будуць у бліжэйшыя пару дзён. Я шмат разоў казаў, што ў выпадку пастаноўкі такой задачы, УСУ лёгка могуць зладзіць рэйд у "край непужаных ідыётаў" — на Маскву".