Удар па кантрабандзе з Беларусі: навошта суседзі з ЕС закрываюць памежныя пункты

17/02/2023 - 13:43

Тым, хто вазіў з Беларусі ў ЕС кантрабанду, стане значна цяжэй / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

Тым, хто вазіў з Беларусі ў ЕС кантрабанду, стане значна цяжэй / калаж Улада Рубанава, Еўрарадыё

Закрыццё Польшчай і Літвой пунктаў пропуска на мяжы з Беларуссю б’е па кантрабандзе і не дае зарабляць набліжаным да Лукашэнкі. Напярэдадні быў закрыты пункт пропуску “Баброўнікі” з польскага боку і “Беняконі” — з літоўскага. Польшча разглядала магчымасць увогуле закрыць мяжу з Беларуссю. І тычыцца гэта перш за ўсё таварных патокаў. Эксперты кажуць, што наўрад ці мяжа з Еўрасаюзам можа быць закрытая зусім, але кантрабандыстам стала сумна ўжо цяпер.

Еўрарадыё даведалася, чаму так.

“Тавараабарот Кітай — Еўропа — Кітай выпадае”

Удар па кантрабандзе з Беларусі: навошта суседзі з ЕС закрываюць памежныя пункты

“Баброўнікі” / sputnik.by

Адміністратар тэлеграм-канала “Супольнасць чыгуначнікаў Беларусі” Сяргей Вайцяховіч лічыць, што на закрыццё ўсёй мяжы Польшча ці Еўрасаюз не пойдзе.

— Не толькі Польшча будзе вырашаць, бо з гэтага стыку [адзінага адкрытага чыгуначнага пункта пропуску з Польшчай “Брэст — Тэрэспаль”. — Еўрарадыё] корміцца ўся Еўропа. Аб’ёмы там вялікія. Уявіце, тавараабарот Кітай — Еўропа — Кітай выпадае абсалютна. І ў Еўропы дэфіцыт тавараў, і ў Кітая таксама праблема са складанымі камплектуючымі, каб рабіць нешта.

Партыя кантрабандных цыгарэт, якую схавалі ў мяхах з грануламі сланечніка, каб правезці ў Літву / vsat.lrv.lt

Навуковы супрацоўнік BEROC Алег Мазаль таксама лічыць варыянт поўнага закрыцця межаў малаверагодным. Але суседзі праводзяць вельмі рацыянальную палітыку па перакрыцці кантрабандных патокаў з Беларусі.

— На маю думку, закрыццё мяжы — гэта перш за ўсё адказ на прысуд Анджэю Пачобуту. Адначасова польскія спецслужбы нанеслі ўдары па лагістыцы дастаўкі нелегальных цыгарэт з Беларусі. Гэта вельмі істотны ўдар па ценевых даходах рэжыму Лукашэнкі, — кажа эксперт. — Літва зачыніла менавіта той пераход, праз які мог пайсці дадатковы паток цыгарэт, раней скіраваны на польскі напрамак. Адначасова, Літва прыціснула паток нелегальных цыгарэт, які ранней ішоў праз яе тэрыторыю. Шмат цыгарэт вывозілася па так званым “бязвізе”, які ўвёў рэжым Лукашэнкі. Таму скарачэнне колькасці пунктаў пропуску будзе адначасова змяншаць вываз цыгарэт з Беларусі грамадзянамі Польшчы і Літвы.

Што да ціску на Лукашэнку, то ёсць варыянты акрамя поўнага закрыцця мяжы.

— Напрыклад, мытным і памежным службам Польшчы і Літвы можна проста павялічыць нарматывы на адно аўто ў два-тры разы, — працягвае Алег Мазаль. — Гэта аўтаматычна зменшыць прапускную здольнасць памежных пунктаў. На мой погляд, такі варыянт больш рэалістычны, аб чым сведчыць выхад Літвы з пагаднення з Беларуссю па забеспячэнні бесперабойнага патоку транспарту праз мяжу і павелічэнню прапускной здольнасці аўтадарожных пунктаў.

У нейкім сэнсе пагроза поўнасцю зачыніць мяжу з боку ЕС дапамагае Лукашэнку на перамовах з Пуціным, які чарговы раз патрабуе ўцягнуць беларускіх вайскоўцаў у вайну супраць Украіны. Рэжым можа ў якасці аргумента прамога няўдзелу ў вайне казаць, што ў такім выпадку будзе поўнасцю зачыненая мяжа.

Што можа страціць бюджэт?

Ёсць таксама рызыка выпадзення прыбыткаў бюджэту ад экспарту транспартных паслуг. У 2022 годзе Беларусь зарабіла на экспарце паслуг $9,2 млрд. Гэта на 10,8% менш, чым ў 2021 годзе.

Традыцыйна большую частку экспарту паслуг складаюць транспартныя паслугі. Пакуль невядома, колькі Беларусь зарабіла на іх у 2022 годзе. Але ў 2021 годзе было амаль $4,4 млрд, ці 43% ад усяго экспарта паслуг. У 2022 і 2023 гадах, відаць, будзе змяншэнне ў параўнанні з 2021 годам, але тут справа не ў ЕС, а ў Расіі, лічыць эканаміст.

— Удар па экспарце быў нанесены ў першую чаргу Расіяй, калі яна спыніла транзіт праз Беларусь прыроднага газа. Менавіта гэты экспарт складаў істотную частку экспарту транспартных паслуг Беларусі. Доля транзіту трубаправодным транспартам у агульным грузазвароце Беларусі складала 28,2 адсотка у 2021 годзе, — рэзюмуе Алег Мазаль.