Гісторыя палітвязня: "Калі жонка падала на развод, ім гэта было на радасць"

Яўген Бароўскі заступіўся за незнаёмага мужчыну на адным з маршаў салідарнасці. Ён не ведае, хто быў той чалавек.

Яўген ніводнага разу не ўдарыў сілавіка. Але толькі за пагрозу прымянення гвалту ў іх адрас суддзя забраў у яго 4 гады маладосці. Амаль 4 гады Яўген правёў у калоніі.

"Там да нізкага статусу, да чалавека, які, напрыклад, дзяўчынку малую згвалціў, адміністрацыя ставіцца лепш, чым да нас, палітычных. Калі гарбаты хтосьці з намі пап'е, то адразу аўтаматычна абодвух у ШІЗА", — расказвае Яўген журналістам Еўрарадыё, калі мы сустракаемся ў Варшаве.

Калі ён з'язджаў з Беларусі, з сабой меў толькі невялікую сумку.

"Кофта, штаны, майка, паўэрбанк і запасная пара абутку. А, ну і 75 еўра ў кішэні. Усё, больш нічога не было", — расказвае Яўген і паказвае нам сумку, з якой з'язджаў з Беларусі.

Цяпер ён шукае працу ў Польшчы. Вы можаце дапамагчы Яўгену знайсці працу ў сферы рамонту машын — ці падтрымаць персанальны збор палітвязня на BySol.

"Памятаю, ён быў такі поўненькі"

Увечары 9 жніўня 2020 года Яўген заснуў. А калі прачнуўся, была ўжо ноч. У тэлефоне — паведамленні ад сяброў. У інтэрнэце — відэа сутыкненняў з сілавікамі.

— Больш за ўсё мяне зачапіла відэа з Акрэсціна. Там кагосьці выпусцілі, і дзяўчына плакала. Так плакала... проста неймаверна. Валанцёры давалі нейкую ежу. І мяне гэта вельмі кранула. Потым я паглядзеў яшчэ пару відэа, на якіх АМАП жанчын біў дубінкамі. І я зразумеў, што таксама мушу праявіць салідарнасць.

Я і на судзе таксама сказаў: на мітынгі я выходзіў у падтрымку людзей і супраць гвалту з боку супрацоўнікаў.

Марш, які зменіць наступныя 4 гады жыцця Яўгена, прайшоў у кастрычніку. Недалёка ад станцыі метро Пушкінская сілавікі спрабавалі затрымаць мужчыну.

— Памятаю, ён быў такі поўненькі. Таму, напэўна, яны і не здолелі яго зацягнуць у бус адразу. Яны яго пад рукі бралі, а ён проста ўсёй вагой падаў — і ўсё. І тут людзі вакол сталі дапамагаць. Памятаю, што нейкія скрынкі кідалі.

Потым ужо з крымінальнай справы я даведаўся, што ў мікрааўтобусе разбілі шыбу. Мабыць, яны (сілавікі) разумелі, што чым больш яны тут затрымаюцца, тым больш сумна ўсё можа скончыцца.

Яўген нікога не ўдарыў, але ведаў, што трапіў на відэа гэтых падзей. І праз некалькі дзён яго затрымалі. Ён кажа, што не хоча ўспамінаць той вечар. Кажа, што момант затрымання быў — ён падбірае слова — брыдкі.

— Гэта было настолькі хутка... Проста наносяць мне ўдар — і я адразу падаю на зямлю. Падбягаюць пяць-шэсць чалавек. Хтосьці крычыць: "Вы затрыманыя па падазрэнні..." Ну і ўсё. У мікрааўтобусе мяне паклалі на падлогу.

Сілавікі запісалі відэа, на якім пыталіся ў Яўгена, ці наносіў ён удары іх калегам. Яўген сказаў — не. Дадаў: можа, і хацеў, але вакол было столькі людзей, што нават калі б і захацеў, то не змог бы гэтага зрабіць.

Яўген паказвае, куды яго білі. Расказвае, што пасля гэтага збіцця тыдзень было цяжка хадзіць.

"Там звярынец. Проста дзікія людзі"

Адразу пасля этапавання ў калонію Яўгена адправілі ў ШІЗА.

— Пакойчык "два на тры". Маленькія акенцы. Ты нават не разумееш, колькі часу. Ложкі — проста дошкі. Пасцельнай бялізны, падушак — нічога няма. Проста дошка.

Але гэтага было мала, каб палітвязень адчуў сябе кепска. Адміністрацыя вырашыла, што сядзець у ШІЗА аднаму — гэта занадта шыкоўныя ўмовы.

— Таму яны падсаджвалі нас да людзей, у якіх, скажам так, з галавой не ўсё добра. Я нават не ведаю, як гэта назваць. Там звярынец. Там проста дзікія людзі, кожны сам за сябе і выжывае, як можа.

За час адседкі Яўген "зарабіў" гаймарыт, але гэта не перашкодзіла адміністрацыі зноў адправіць яго ў ШІЗА. Лячылі вязня антыбіётыкамі, але ва ўмовах адсутнасці вітамінаў і нармальнага харчавання яны моцна білі па арганізме.

Плюс — холад. Зіма. Бетонныя сцены ШІЗА. Яўген вельмі худы, таму ён з галавой ўлазіў у завялікую для яго робу, і толькі гэтым ратаваўся.

Былая жонка Яўгена пісала лісты ва ўсе даступныя інстанцыі, артыкулы пра палітвязня публікавалі праваабаронцы "Вясны". Але гэта не дапамагала, а рабіла яго жыццё ў калоніі толькі цяжэйшым.

— Мне сказалі: ты з ШІЗА выйдзеш, толькі калі яны ўсе гэтыя скаргі павыдаляюць, — кажа Яўген.  — Я патэлефанаваў і сказаў: Вераніка, не пішы нічога. Таму што можна пагоршыць сітуацыю настолькі, што мы з табой і па тэлефоне не пагаворым, і не ўбачымся. І калі жонка падала на развод, для іх гэта было на радасць, таму што больш няма каму было пісаць скаргі.

Яўген — сірата. Пасля разводу яго няма каму было падтрымаць. Каву і цыгарэты яму дасылаў іншы асуджаны, які выйшаў з калоніі раней. Але Яўген кажа, што калі ў калоніі ў цябе ёсць кава і цыгарэты, то гэтага дастаткова. За іх можна вымяняць што заўгодна.

— Так што нармальна. Журліва — гэта калі наогул нічога няма.

"Я быў на Зыбіцкай, на Кастрычніцкай — усе нейкія прыгнечаныя. Няма іскры ў вачах"

Калі Яўген вызваліўся, у яго была эйфарыя. А ў Мінска — журба.

— Можа, гэта таму, што я страціў 4 гады сваёй маладосці? Але шчыра, з кім я ні гаварыў, усе згаджаюцца, што горад змяніўся. Я быў на Зыбіцкай, на Кастрычніцкай — усе нейкія прыгнечаныя. Няма іскры ў вачах. Нават на тусоўках змрочна. Усе сталі нейкія запалоханыя.

Яўген хацеў звязацца з сябрам і напісаў яго жонцы ў сацсетках. Але жонка сябра папрасіла больш не выходзіць на сувязь з іх сям'ёй. Маўляў, гэта можа быць небяспечна для сям'і.

Яўген пахадзіў па Мінску. Ён думаў, што на волі захочацца ўсяго — піцы, кавы, шаўрмы. Ён узяў каву на вынас, схадзіў за шаўрмой. Зразумеў, што яго ўсё яшчэ пужаюць мікрааўтобусы.

— Гэтая параноя засталася ў мяне, напэўна, на ўсё жыццё. Едзем з таварышам у машыне, спыняемся на святлафоры, я бачу бус і кажу яму — блакуй дзверы! Карацей, пакінулі ў маёй памяці след гэтыя мікрааўтобусы.